Ο Άγιος Βάκχος ή άγνωστα χρόνια του ελληνικού θεάτρου 300 π.Χ. - 1600 μ.Χ.

Πρωτογνώρισα τον Άγιο Βάκχο στην εκκλησιά του Δαφνιού, στο λαμπερό του μωσαϊκό. Ανάμεσα στους Ιουδαίους ψαράδες, τους φτωχούς ιερομόναχους και τους άλλους ταπεινούς κατοίκους του ναού, ο Βάκχος κι ο Σέργιος ξεχωρίζουν με τις άσπρες και μαλαματένιες στολές τους σαν διόσκουροι ενός πανάρχαιου αρχοντικού πολιτισμού που ξαφνικά κι αναπάντεχα βρέθηκε νικημένος από μια πιο απλή και πιο λαϊκή πίστη. Δεν ήταν τόσο η μορφή κι ο βίος του Σύρου μάρτυρα που με τράβηξαν, όσο η αλληγορία που προβάλλει απ’ τ’ όνομά του - αλληγορία που φωτίζει μια μεταβατική κι άγνωστη, σχεδόν μυστηριώδη, εποχή θεάτρου. Γιατί πραγματικά ο αρχαίος Βάκχος δεν έπαψε ποτέ να ζει, όχι μονάχα σαν θεός του κρασιού μα και σαν δαίμονας της θεατρικής μέθης. Όταν πέθανε και ο τελευταίος Μένανδρος και προτού γεννηθεί ο πρώτος Χορτάτζης -γιατί η Νέα Κωμωδία και το Κρητικό Δράμα είναι τα ορόσημα της άγνωστης θεατρικής μας ιστορίας- ο κισσοχαίτης Διόνυσος έμεινε πεισματικά κοντά μας, για να δέχεται κρυφές και φανερές θυσίες. Και για δεκαεφτάμισι τουλάχιστον απ’ τους δεκαεννιά αυτούς άγνωστους αιώνες, το ελληνικό θέατρο συνέχισε ακλόνητο την πορεία του μέσ’ από μυριάδες μεταμορφώσεις και παραλλαγές, προλήψεις και νομοθεσίες, θανάτους και εξορίες, πότε πολυθεϊστικό και πότε μονοθεϊστικό, μα πάντα διονυσιακό. Στους καιρούς που πάνω στην Ακρόπολη η Παλλάδα Αθηνά ονομάζεται Παναγιά Αθηνιώτισσα, οι δυναμικοί ήρωες του αρχαίου θεάτρου έχουν φορέσει τις ασκητικές μάσκες της χριστιανικής μυθολογίας. Η Θεοτόκος κλαίει το παιδί της με τα δάκρυα της Εκάβης, και τα μαντάτα που έφερναν οι άγγελοι της τραγωδίας, τα φέρνουν τώρα οι άγγελοι τ’ ουρανού. Το προσωνύμι άγιος προστέθηκε, ανομολόγητα, στον ειδωλολάτρη άρχοντα του θεατρικού οργασμού. Και στην πλούσια κόμη του το χριστιανικό φωτοστέφανο αντικατάστησε το στεφάνι του κισσού.
Τίτλος βιβλίου: | Ο Άγιος Βάκχος ή άγνωστα χρόνια του ελληνικού θεάτρου 300 π.Χ. - 1600 μ.Χ. | ||
---|---|---|---|
Εκδότης: | Δωδώνη | ||
Συντελεστές βιβλίου: | Σολομός, Αλέξης, 1918-2012 (Συγγραφέας) | ||
ISBN: | 9789602483350 | Εξώφυλλο βιβλίου: | Μαλακό |
Στοιχεία έκδοσης: | Σεπτέμβριος 1987 | Διαστάσεις: | 22x15 |
Κατηγορίες: | Γενικά Βιβλία > Καλές Τέχνες > Θέατρο |
Σολομός, Αλέξης, 1918-2012
Κεφαλλονίτης από καταγωγή, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1918. Σπούδασε στο Κολλέγιο Αθηνών, στη Νομική Σχολή Αθηνών, στη Δραματική Σχολή Εθνικού Θεάτρου και μεταπολεμικά στο Royal Academy του Λονδίνου, στο Πανεπιστήμιο Yale και στο Εργαστήριο Πισκάτορ στη Νέα Υόρκη. Στην Κατοχή δούλεψε ως ηθοποιός, ενδυματολόγος, μεταφραστής και κριτικός κινηματογράφου. Υπήρξε συνιδρυτής του περιοδικού "Τετράδιο" (1944) και συνεργάτης αθηναϊκών εφημερίδων. Το θεατρικό του έργο "Ο τελευταίος ασπροκόρακας" παίχτηκε στο Θέατρο Τέχνης του Κουν και τον επόμενο χρόνο "Το μονοπάτι της λευτεριάς" απ' το θίασο του Γιώργου Παππά και Μελίνας Μερκούρη. Η σκηνοθετική του σταδιοδρομία άρχισε στη Νέα Υόρκη το 1947, συνεχίστηκε στο Λονδίνο και τελικά στην Αθήνα, με πρώτη παράσταση την "Κληρονόμο" στο Θέατρο Μουσούρη. Ως σκηνοθέτης του Εθνικού Θεάτρου, μόνιμος (1950-1964) κι αργότερα έκτακτος, ανέβασε συνολικά εκατόν δύο θεατρικά έργα. Άλλα εξήντα πέντε σκηνοθέτησε σε διάφορους αθηναϊκούς θιάσους, στο Κ.Θ.Β.Ε., στην Ε.Λ.Σ. και στο δικό του θίασο, "Προσκήνιο" (1967-1978), καθώς επίσης στο Μίσιγκαν των Η.Π.Α. ως καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ αρχαίου ελληνικού θεάτρου. Χρημάτισε αναπληρωτής γενικός διευθυντής του Ε.Ι.Ρ.Τ. (1975) και δυο φορές διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου. Έγραψε δώδεκα βιβλία με θεατρικά θέματα. Διακρίσεις: Ταξιάρχης του Φοίνικα, Βραβείο Ακαδημίας, επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έφυγε από τη ζωή στις 25 Σεπτεμβρίου 2012, σε ηλικία 94 χρονών.
- Δοκιμασία ή Οι μάγισσες του Σάλεμ (2014)
- Ο ζωντανός Αριστοφάνης (2009)
- Προσφορά στον Άγγελο Τερζάκη (2000)
- Παγκόσμιος κινηματογράφος 1900-2000 (2000)
- Εικασία, εν Θεώ Κασσιανή (1998)
- Το Κρητικό θέατρο (1998)
- Ο αρχιμάγειρος της Ανδραβίδας (1997)
- Παξινού - Μινωτής (1997)
- Το πολύχρωμο θέατρο (1997)
- Ευριπίδης (1996)
- Τι προς Διόνυσον (1993)
- Ηλικία του θεάτρου (1993)
- Τρία θεατρικά έργα (1991)
- Ο ζωντανός Αριστοφάνης (1990)
- Θεατρικό λεξικό (1989)
- Έστι θέατρον και άλλα (1986)
- Καλή μου Θάλεια ή Περί κωμωδίας (1984)
- Σημείον του Αιμ. Χουρμούζιου (1983)