Ο "Κόκκινος Καπνάς" και ο ελληνισμός του Καυκάσου
Η εφημερίδα "Κόκινος Καπνάς" είναι μια μοναδική ελληνική εφημερίδα της διασποράς, γιατί υπήρξε καθεστωτική σοβιετική και γιατί είχε σαφή θέση όσον αφορά το γλωσσικό ζήτημα: ήταν υπέρ της δημοτικής γλώσσας και της φωνητικής γραφής. Το φαινόμενο των ελληνικών κομμουνιστικών εφημερίδων που υπήρξαν καθεστωτικές εμφανίστηκε μόνο στην περιοχή των ελληνικών κοινοτήτων της πρώην Σοβιετικής Ένωσης.
Ο "Κόκινος Καπνάς" είναι ένα από τα λίγα ελληνικά έντυπα της Σοβιετικής Ένωσης που διασώθηκαν με σχετική πληρότητα. Στις σελίδες του, όπως άλλωστε και στις σελίδες των υπόλοιπων ελληνικών εφημερίδων της ΕΣΣΔ, αποτυπώνεται ένας ελληνικός καθεστωτικός κομμουνιστικός λόγος, ο οποίος εμφανίστηκε και διαμορφώθηκε μόνο στη Σοβιετική Ένωση, όπου η εξουσία ανήκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα. Η ιδιομορφία του ωστόσο εντοπίζεται στο γεγονός ότι υπηρετούσε παράλληλα και τη δημοτικιστική ιδεολογία.
Ο "Κόκινος Καπνάς" αποτελούσε το σημείο συνάντησης του σοβιετικού κόσμου με τον ελληνικό. Έξέφρασε τη συνάντηση των νέων σοβιετικών αντιλήψεων για την κοινωνία και τον πολιτισμό με τις ριζοσπαστικότερες ελληνικές θέσεις. Από τα άμεσα αποτέλεσματα αυτής της συνάντησης ήταν η αντικατάσταση του εικοσιτετραγράμματου αλφάβητου με το εικοσαγράμματο. Υπήρξε, όπως προαναφέρθηκε, η μοναδική ελληνική εφημερίδα της πρώην Σοβιετικής Ένωσης που από την πρώτη μέρα της έκδοσής της υποστήριζε τις δημοτικιστικές απόψεις και αντιτάχθηκε στις προσπάθειες που στόχευαν στην αναβάθμιση των τοπικών ελληνικών διαλέκτων.
Κιτρομηλίδης, Πασχάλης Μ.
Ο Πασχάλης Μ. Κιτρομηλίδης σπούδασε πολιτικές επιστήμες και νεότερη ιστορία στα Πανεπιστήμια Wesleyan και Harvard των ΗΠΑ. Διδάκτωρ Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Harvard (1979), από το 1980 διδάσκει ιστορία των πολιτικών θεωριών στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου από το 1987 είναι καθηγητής της πολιτικής επιστήμης. Μεταξύ 1980-1995 διετέλεσε διευθυντής του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών και εν συνεχεία γενικός γραμματέας του Δ.Σ. του. Το 2000 εκλέχτηκε διευθυντής του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΙΝΕ/ΕΙΕ).
