Το κινηματογραφικό γράμμα
Η κινηματογραφική ταινία διατηρεί με τη γραπτή επιστολή αναμφισβήτητες ομοιότητες. Όπως μια επιστολή γράφεται, ταχυδρομείται και απευθύνεται σ' έναν αποδέκτη, έτσι και μια ταινία -σε αντίθεση με μια τηλεοπτική εκπομπή- φτάνει στον παραλήπτη ύστερα από μια μακρά διαδρομή, που ξεκινάει από το στάδιο της γραφής της για να καταλήξει στην προβολή της, αφού περάσει από τη φάση του γυρίσματος και από όλες τις άλλες διαδικασίες ώς τη διανομή. Το διάστημα που μεσολαβεί δεν είναι άλλο από τη χρονική απόσταση που χωρίζει την παραγωγή από την κατανάλωση. Απ' αυτήν την άποψη, ο κινηματογράφος -τουλάχιστον όπως τον γνωρίζουμε μέχρι σήμερα (καθώς ραγδαίες αλλαγές διαγράφονται στον ορίζοντα)- έχει περισσότερο να κάνει με το ταχυδρομείο παρά με τις τηλεπικοινωνίες. Μια επιστολή μπορεί να χαθεί, μια ταινία να μη βρει το κοινό της. Οι μοίρες τους συνδέονται. Είναι, αμφότερες, ετεροχρονισμένα μηνύματα με αβέβαιο προορισμό. [...]
Η αλληλογραφία στο σινεμά, εκτός από μέσο ανταλλαγής μηνυμάτων, επιστολών, καρτ ποστάλ ή τηλεγραφημάτων, παραπέμπει σ' αυτό που δεν μπορεί να ειπωθεί παρά μόνο από απόσταση, στις λέξεις που τις γράφουμε είτε επειδή φοβόμαστε να τις προφέρουμε είτε, αντίθετα, επειδή θέλουμε να τους προσδώσουμε μεγαλύτερη ένταση.
Οι ταινίες που έχουν επιλεγεί σ' αυτό το αφιέρωμα μας "στέλνουν" στις πιο απόκρυφες περιοχές του εαυτού μας: γράμματα ερωτικής επικοινωνίας, κυρίως όταν το αντικείμενο του πόθου βρίσκεται μακριά ("Δύο Αγγλίδες στην Ευρώπη", του Francois Truffaut), γράμματα εξομολόγησης ενός έρωτα που δεν έχει ξεθωριάσει στο πέρασμα του χρόνου ("Το γράμμα μιας άγνωστης", του Max Ophuls) ή γράμματα που υφαίνουν ένα πολύπλοκο ερωτικό γαϊτανάκι, στο οποίο οι γραμμένες λέξεις διεγείρουν τις αισθήσεις και αποσκοπούν στην αποπλάνηση και την κατάκτηση του αποδέκτη τους ("Επικίνδυνες σχέσεις", του Stephen Frears).
Ακόμα, ο επιστολογράφος μπορεί να παρέμβει ως μεσολαβητής στα ερωτικά παιχνίδια τρίτων ("Συρανό", του Jean-Paul Rappeneau) ή να παίξει τον ρόλο καθοριστικού μοχλού στην αναζήτηση της χαμένης πατρότητας ("Κεντρικός σταθμός", του Walter Salles).
Η αλληλογραφία παραπέμπει βέβαια και στην απουσία ή την απόσταση. Τα γράμματα μας συνδέουν με την πατρίδα που έχουμε εγκαταλείψει, αλλά μπορούν και να μας εξαπατήσουν, όπως στη Φωτογραφία, ή να μας φέρουν πλησιέστερα στα αγαπημένα πρόσωπα που βρίσκονται μακριά ("Γράμμα απ' το Σαρλερουά", του Λάμπρου Λιαρόπουλου -"Γράμματα από την Αμερική", του Λάκη Παπαστάθη). [...]
(από τον πρόλογο του Μιχάλη Δημόπουλου, διευθυντή του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, με τίτλο "Το γράμμα στον κινηματογράφο")
| Τίτλος βιβλίου: | Το κινηματογραφικό γράμμα |
|---|
| Εκδότης: | Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης |
|---|
| Συντελεστές βιβλίου: | Συλλογικό έργο (Συγγραφέας)
Δημόπουλος Μιχάλης (Συγγραφέας)
Λιναράς, Θωμάς (Συγγραφέας)
Μουμτζής, Αλέξανδρος (Συγγραφέας)
Μπάμπας, Δημήτρης (Συγγραφέας)
Παυλίδου, Τζένη (Συγγραφέας)
|
|---|
| ISBN: | | Εξώφυλλο βιβλίου: | Μαλακό |
|---|
| Στοιχεία έκδοσης: | Απρίλιος 2002 | Διαστάσεις: | 17x24 |
|---|
| Σημείωση: | Ο κατάλογος αυτός εκδόθηκε με την ευκαιρία του αφιερώματος "Το κινηματογραφικό γράμμα" που έγινε στη Θεσσαλονίκη, από τις 5 έως τις 11 Απριλίου 2002 στην αίθουσα Παύλος Ζάννας και στην Αθήνα, από τις 12 έως τις 18 Απριλίου 2002 στον κινηματογράφο Τριανόν FilmCenter. Χορηγός: ΕΛΤΑ. |
|---|
| Κατηγορίες: | Γενικά Βιβλία > Καλές Τέχνες > Κινηματογράφος |
|---|
Καψάλης Διονύσης
Ο Διονύσης Καψάλης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1952. Σπούδασε κλασική και αγγλική φιλολογία στις ΗΠΑ (1970-1974) και νεοελληνική φιλολογία στο Λονδίνο (1981-1984), όπου επίσης δίδαξε για δύο χρόνια. Από το 1978 έχει δημοσιεύσει εικοσιτρία ποιητικά βιβλία (όλα, εκτός του πρώτου, στις Εκδόσεις Άγρα), δέκα τόμους με δοκίμια, μια επιλογή από τα Σονέτα του Σαίξπηρ, ποιήματα της Έμιλυ Ντίκινσον και του Κόλεριτζ, χαϊκού του Ίσσα και του Μπασό, το Χειμωνιάτικο ταξίδι του Βίλχελμ Μύλλερ, τον Έρωτα του ποιητή του Χάινριχ Χάινε κ.α. Μετέφρασε για το θέατρο τα έργα του Σαίξπηρ Ρωμαίος και Ιουλιέτα, Ο βασιλιάς Ληρ, Οθέλλος, Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας, Περικλής, Άμλετ, Η κωμωδία των παρεξηγήσεων, καθώς και τις Ευτυχισμένες μέρες του Σάμιουελ Μπέκετ. Εργάζεται στο Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, όπου, από τον Νοέμβριο του 1999, κατέχει τη θέση του διευθυντή. Είναι επίτιμος διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από το 2015 και έχει τιμηθεί με το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων το 2017.
