Προλεγόμενα στην ιστορία της ελληνικής αγροτικής οικονομίας του Μεσοπολέμου

Στις αρχές του 20ού αιώνα η ελληνική αγροτική οικονομία σε βορρά και νότο εισήλθε σε μια σταθερή πορεία οικολογικής ενδέλιξης, εισοδηματικής κρίσης, οικονομικής στασιμότητας και διαρθρωτικού κοινωνικού αδιεξόδου. Η παραγωγικότητα της εργασίας και οι στρεμματικές αποδόσεις μειώθηκαν, χωρίς άμεση προοπτική ανάκαμψης. Η υπερατλαντική μετανάστευση επέτρεψε την παροδική επιβίωση του συστήματος αλλά όχι την άρση των αδιεξόδων. Ο συνδυασμός της χρόνιας σταφιδικής κρίσης, των επιδεινούμενων κοινωνικών συγκρούσεων στις μεγάλες γαιοκτησίες και των μεγάλων οικονομικών προκλήσεων που έθετε η οικολογική κατάσταση στα βόρεια πεδινά απαιτούσαν μεγάλης κλίμακας παρεμβάσεις στο κοινωνικό και οικονομικό πεδίο. Οι πολεμικές συγκρούσεις και οι δραματικές οικονομικές και δημογραφικές επιπτώσεις τους, με κορύφωση την γιγάντια ανταλλαγή πληθυσμών, επέτειναν το πρόβλημα και η αγροτική οικονομία εγκλωβίστηκε στο Μεσοπόλεμο σε μια δραματική ύφεση.
Η διέξοδος δεν μπορούσε να έρθει -και δεν ήρθε- από την απομονωμένη δράση των οικονομικών υποκειμένων: παραγωγών, γαιοκτημόνων και εμπόρων. Η κρατική παρέμβαση, άμεση ή έμμεση, ήταν απαραίτητη για την επιβίωση του συστήματος. Η αγροτική μεταρρύθμιση και τα μεγάλα δημόσια αντιπλημμυρικά και αποστραγγιστικά έργα συνδυάστηκαν με την ίδρυση κρατικών φορέων και ειδικών οργανισμών που, παρά τα πολλά προβλήματα που συνάντησαν, ήταν απαραίτητοι για την ανατροπή του διαρθρωτικού αδιεξόδου. Αυτή όμως η ανατροπή δεν ολοκληρώθηκε παρά μόνο στη δεκαετία του 1960, και μάλιστα παράλληλα με ένα δεύτερο κύμα εξωτερικής μετανάστευσης και αγροτικής εξόδου. Τότε πλέον αναδεικνύεται μια νέα, δυναμική καπιταλιστική αγροτική διάρθρωση, στηριγμένη στην όξυνση των περιφερειακών και κοινωνικών αντιθέσεων και βαθύτερα ενσωματωμένη στο εγχώριο και στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα.
Η μελέτη αυτή επεκτείνει τον "Μεσοπόλεμο" της ελληνικής αγροτικής οικονομίας έτσι ώστε να καλύψει την ευρύτερη δημογραφική και οικονομική μετάβαση που περικλείεται από δύο κύματα εξωτερικής μετανάστευσης και συμπυκνώνει σε μία μόνο γενεά την εμπειρία δύο "αγροτικών επαναστάσεων" και το πέρασμα στη σύγχρονη, πλήρως καπιταλιστική γεωργία.
Τίτλος βιβλίου: | Προλεγόμενα στην ιστορία της ελληνικής αγροτικής οικονομίας του Μεσοπολέμου | ||
---|---|---|---|
Εκδότης: | Αλεξάνδρεια | ||
Συντελεστές βιβλίου: | Πετμεζάς, Σωκράτης Δ. (Συγγραφέας) Κωστής, Κώστας Π., 1957- (Υπεύθυνος Σειράς) Πετμεζάς, Σωκράτης Δ. (Υπεύθυνος Σειράς) | ||
ISBN: | 9789602215685 | Εξώφυλλο βιβλίου: | Μαλακό |
Σειρά εκδότη: | Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία | Σελίδες: | 390 |
Στοιχεία έκδοσης: | Οκτώβριος 2012 | Διαστάσεις: | 24x17 |
Κατηγορίες: | Επιστήμες > Επιστήμες του Ανθρώπου > Οικονομία Επιστήμες > Θετικές > Γεωπονία, Βοτανικές Επιστήμες, Ζωολογία |
Πετμεζάς, Σωκράτης Δ.
Ο Σωκράτης Πετμεζάς γεννήθηκε στην Αθήνα το 1957 και είναι αναπληρωτής Καθηγητής Ιστορίας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, όπου διδάσκει από το 1990. Σπούδασε οικονομικά στη Θεσσαλονίκη και ιστορία στο Παρίσι. Υποστήριξε τη διδακτορική του διατριβή με τίτλο: "Recherches sur l'economie et le finances des villages du Pelion, region d'industries rurales, ca. 1750-1850" στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales, στο Παρίσι, τον Οκτώβρη του 1989. Έχει εκδώσει στα ελληνικά, στα γαλλικά, στα αγγλικά και στα ιπσανικά πολλά άρθρα σύγχρονης οικονομικής και κοινωνικής ιστορίας, καθώς και τη μονογραφία με τίτλο: "Η ελληνική αγροτική οικονομία κατά τον 19ο αιώνα: Η περιφερειακή διάσταση", Ηράκλειο 2003 (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης).
- Συναντήσεις της ελληνικής με τη γαλλική ιστοριογραφία από τη Μεταπολίτευση έως σήμερα (2015)
- Αποταμίευση και διαχείριση χρήματος στην ελληνική ιστορία (2011)
- Ισχνός καπιταλισμός (2011)
- Η Ελλάδα στον 19ο και 20ό αιώνα (2010)
- Byzantina et Moderna (2007)
- Ακαθάριστο εγχώριο προϊόν 1830-1939 (2007)
- Η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας τον 19ο αιώνα (2006)
- Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1933-2002 (2004)
- Η ελληνική αγροτική οικονομία κατά τον 19ο αιώνα (2003)
- Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα (2002)
- Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα (1999)