Νεοελληνική πολιτισμική φυσιογνωμία μέσα από το ρόλο της μουσικής σε αναβιώσεις του αρχαίου δράματος
Στο παρόν πόνημα αναπτύσσονται ζητήματα σχετικά με τις αναβιώσεις αρχαίων δραμάτων στη νεότερη Ελλάδα, στο βαθμό που αυτές συνέβαλαν, προάγοντας την αρχαία ελληνική κληρονομιά, στην παραγωγή εθνικής ιδεολογίας. Η μελέτη επικεντρώνεται στην "αποκωδικοποίηση" των σχέσεων αρχαιότητας και νεότερης Ελλάδας μέσα από το ρόλο της μουσικής στις αναβιώσεις αυτές.
Τα χαρακτηριστικά που αναλύονται, κατά συνέπεια, απαντούν σε ερωτήματα που ακολουθούν και αναδεικνύουν τις ιδιαιτερότητες του νεοελληνικού πολιτισμού: ποιος είναι ο ρόλος της παράδοσης και ποια είναι η θέση της μουσικής στο δίπολο Ανατολή-Δύση που χαρακτηρίζει γενικότερα τη νεοελληνική ιστορία, ποια είναι ιεραρχικά η θέση της μουσικής σε σχέση με το λόγο και τη σκηνοθεσία στο ολικό έργο τέχνης του αρχαίου δράματος, με ποιους τρόπους η μουσική μπορεί να αναδείξει την υπεροχή της στο αρχαίο δράμα ως όπερα και, τέλος, σε ποιο βαθμό αυτά τα χαρακτηριστικά βρίσκονται σε σύμπνοια ή αντιπαράθεση με τις αντίστοιχες εξελίξεις στην υπόλοιπη Ευρώπη με την οποία η Ελλάδα συνδιαλέγεται και αλληλεπιδρά.
Η συστηματική ενασχόληση με τα θέματα αυτά και ο εποικοδομητικός διάλογος που θα προκύψει αναδεικνύουν μια σημαντική πτυχή της πρόσληψης της αρχαιότητας στη νεότερη Ελλάδα. Μια ιδιαίτερα σημαντική πολιτισμική πτυχή της χώρας μας που αδικαιολόγητα απουσιάζει από τον ευρύτερο επιστημονικό διάλογο.
| Τίτλος βιβλίου: | Νεοελληνική πολιτισμική φυσιογνωμία μέσα από το ρόλο της μουσικής σε αναβιώσεις του αρχαίου δράματος |
|---|
| Υπότιτλος βιβλίου: | Μουσικές διαδρομές ως αντανακλάσεις της αρχαίας Ελλάδας στη νεότερη |
|---|
| Εκδότης: | Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός |
|---|
| Συντελεστές βιβλίου: | Σιώψη, Αναστασία Α. (Συγγραφέας)
|
|---|
| ISBN: | 9789600115437 | Εξώφυλλο βιβλίου: | Μαλακό |
|---|
| Στοιχεία έκδοσης: | Δεκέμβριος 2012 | Διαστάσεις: | 24x17 |
|---|
Αργυρίου, Αλέξανδρος, 1921-2009
Ο κριτικός και ιστορικός της λογοτεχνίας Αλέξανδρος Αργυρίου (1921-2009) γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Το πραγματικό του όνομα ήταν Αλέξανδρος Κουμπής. Σπούδασε πολιτικός μηχανικός στο ΕΜΠ. Ταυτόχρονα, φανέρωσε τις λογοτεχνικές του αρετές συνεργαζόμενος ως κριτικός βιβλίου με τα περιοδικά "Ελεύθερα Γράμματα" (Νοέμβριος 1947 έως Ιούνιος 1949) και "Ποιητική Τέχνη" (1947-49). Το 1950 πήρε το απολυτήριο του (Βασιλικού) Ναυτικού "άνευ κυανής λωρίδος". Έκτοτε δούλευε επαγγελματικά σε μελέτες "φερόντων οργανισμών" (1950-1992). Συγχρόνως άρχισε να γράφει κριτικές βιβλίων στις εφημερίδες "Δημοκρατικός Τύπος" (1950), "Δημοκρατική" (1951). "Ημέρα" (1952) και στα περιοδικά "Στόχος" (1951), "Αγγλοελληνική Επιθεώρηση" (1953-54, περίοδος Γ. Π. Σαββίδη), "Καινούρια Εποχή" (1957-58), "Εποχές" (1963), "Ταχυδρόμος" (1965), "Νέα Πορεία" (1959-2009), "Κριτική" (1961) και "Η Συνέχεια" (1973). Έγραψε την "Εισαγωγή στη μεταπολεμική ποίηση" στην "Ανθολογία μεταπολεμικών ποιητών" των Ντίνου Γιωργούδη και Κ. Γεννατά (1957). Δημοσίευσε τακτικά επιφυλλίδες στην εφημερίδα "Το Βήμα" (1971-73 και 1979-85), και αραιά στις εφημερίδες "Μεσημβρινή" (1965) και "Η Καθημερινή" (1976-1980). Υπήρξε υπεύθυνος στο δεκάτομο λεξικό της "Εκδοτικής Αθηνών" για τα λήμματα λογοτεχνών του εικοστού αιώνα. Δίδαξε ιστορία λογοτεχνίας του Μεσοπολέμου, επί εξάμηνο, στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, στο Ρέθυμνο (1963-64). Μετείχε στη συντακτική επιτροπή που εξέδωσε τα "Δεκαοχτώ κείμενα" (1970), τα "Νέα κείμενα 1 και 2" (1971) και το περιοδικό "Η Συνέχεια" (1973). Έχουν εκδοθεί τρία αντίτυπα μελετών του "εκτός εμπορίου" (1957-1962), τρία βιβλία με "επιμέλεια" και "εκτενείς εισαγωγές" του σε ανθολογίες-γραμματολογίες (1969-1988) και πέντε τόμοι δοκιμίων-μελετών του (1984-1996). Συγκέντρωσε, επιμελήθηκε και "ανέσυρε" την ύλη των ετών 1929-1939 στον τόμο: "Νικόλας Κάλας: κείμενα ποιητικής και αισθητικής", 1982. Συμμετείχε σε είκοσι επτά "Σύμμεικτους" τόμους, για διάφορα θέματα λογοτεχνίας και ιστορίας της (1961-1997). Καρπός της μεγάλης πείρας του και της συνεχούς μελέτης είναι η οκτάτομη "Ιστορία της Ελληνικής Λογοτεχνίας και της Πρόσληψής της (1918-2000)" που αποτελεί βασικό βοήθημα για τη σπουδή των ελληνικών γραμμάτων. Αντίθετα από ό,τι συμβαίνει με τις άλλες σημαντικές Ιστορίες της Λογοτεχνίας, η δική του δίνει λιγότερη έμφαση στην αφηγηματικότητα και περισσότερη στη βιβλιογραφική πληρότητα. Η πρωτοτυπία της έγκειται στο ότι καθρεφτίζει την εικόνα της ελληνικής λογοτεχνίας στα μάτια των συγχρόνων της μέσα από πλήθος παραθέματα. Μειλίχιος ως άνθρωπος, συναινετικός και καθόλου των άκρων, βοήθησε αναρίθμητους ερευνητές και λογοτέχνες στα πρώτα τους βήματα. Η ευρεία αποδοχή του αποτυπώθηκε στις πολλές τιμητικές διακρίσεις, ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1999), έλαβε το Α΄ Βραβείο κριτικής-δοκιμίου για το βιβλίο του "Διαδοχικές αναγνώσεις Ελλήνων υπερρεαλιστών" (1984), το Μέγα Βραβείο του Υπουργείου Πολιτισμού και για την συνολική προσφορά του το Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών (2004). Πέθανε στην Αθήνα από επιπλοκές της υγείας του, στις 22 Μαΐου 2009, σε ηλικία 88 ετών.
