Μουσείο και νεωτερικότητα
Κατά τις τελευταίες τρεις δεκαετίες παρατηρείται μια πρωτοφανής και συνεχώς επιταχυνόμενη ανάπτυξη των μουσείων στις οικονομικά ανεπτυγμένες χώρες, από πλευράς τόσο θεσμού όσο καικτιριακής υποδομής. Η ανάπτυξη αυτή είναι τόσο ποσοτική όσο και ποιοτική.
Το φαινόμενο δεν είναι χωρίς προηγούμενο. Από τις αρχές του 19ου αιώνα, οπότε δημιουργήθηκεο θεσμός του μουσείου, με τη σημερινή του έννοια, και κτίστηκαν τα πρώτα κτίρια μουσείων,μέχρι το τέλος του αιώνα, παρατηρήθηκε, τηρουμένων των αναλογιών, ανάλογη έκρηξη.
Στις σημερινές, βιομηχανικά ανεπτυγμένες και εύπορες, κοινωνίες της «ύστερης νεωτερικότητας»το μουσείο έχει γίνει ένα από τα sine qua non ιδρύματα πολιτιστικού εξοπλισμού, και μάλιστα αυτό που έχει τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα, χρησιμοποιείται ως ναυαρχίδα μεταξύ των κτιρίων κύρους τόσο σε μητροπόλεις όσο και σε κωμοπόλεις ή κώμες με στοιχειώδεις φιλοδοξίες προβολής και ανάπτυξης.
Το μουσείο είναι δημοφιλέστατος τόπος επίσκεψης σχολικών τάξεων κατά το πρόγραμμα μαθημάτων, οικογενειών κατά την έξοδο του σαββατοκύριακου, και φυσικά μαζών από τουρίστες κατά την ατομική ή οργανωμένη επέλαση σε άγνωστους τόπους. Τα εγκαίνια της επανέκθεσης μιας μόνιμης συλλογής ή, ακόμη περισσότερο, μιας πανάκριβα οργανωμένης θεματικής έκθεσης γίνονται δημόσιο θέμα συζήτησης και προσελκύουν αφάνταστους αριθμούς επισκεπτών.
Το μουσείο αποτελεί το πιο περιζήτητο αντικείμενο αρχιτεκτονικού σχεδιασμού για το διεθνές αρχιτεκτονικό star system, έχει αναχθεί σε αιχμή του δόρατος για πειραματισμό κάθε νέας αρχιτεκτονικής ιδέας ή τάσης, με απόσταση περισσότερο από κάθε άλλη κτιριακή κατηγορία.
Έχει γίνει όργανο αστικής ανάπλασης σε υποβαθμισμένες περιοχές μεγάλων πόλεων, εργαλείο δημοτικής ή κρατικής πολιτικής για τη διαμόρφωση ή αναβάθμιση του προσώπου ολόκληρων μεγαλουπόλεων, όπως η Φρανκφούρτη, το Παρίσι ή το Βερολίνο, ή και περιφερειακών πρωτευουσών, όπως το Μπιλμπάο.
Το επαγγελματικό προφίλ του ειδικού για τα μουσεία, με δίπλωμα οργανωμένων μεταπτυχιακώνσπουδών, δημιουργήθηκε μόλις πριν από περίπου τριάντα χρόνια, και ο όρος Μουσειολογία μόλις πριν από περίπου είκοσι, ακριβώς παράλληλα με την τελευταία 'έκρηξη' του μουσείου.
Το μουσείο μπήκε στη ζωή μας για τα καλά ― πήγα να πω "όπως η τηλεόραση"...
Γιατί συμβαίνει αυτό;
Τίτλος βιβλίου: | Μουσείο και νεωτερικότητα | ||
---|---|---|---|
Υπότιτλος βιβλίου: | Διαπανεπιστημιακό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών: Μουσειολογία | ||
Εκδότης: | Εντευκτήριο | ||
Συντελεστές βιβλίου: | Τζώνος Πάνος (Συγγραφέας) | ||
ISBN: | 9789607568366 | Εξώφυλλο βιβλίου: | Μαλακό |
Στοιχεία έκδοσης: | Ιούλιος 2014 | Διαστάσεις: | 26x21 |
Σημείωση: | Επανέκδοση: "Παπασωτηρίου", 2007. | ||
Κατηγορίες: | Ιστορία |
Τζώνος Πάνος
Αρχιτέκτων, Dipl.Ing.Arch., Grad.Dipl.AA, ∆ρ Αρχ.
Οµότιµος Καθηγητής Αρχιτεκτονικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης
Γεννήθηκε το 1940 στη Θεσσαλονίκη και ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στο Πειραµατικό Σχολείο του Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης.
Σπουδές αρχιτεκτονικής στην Technische Universität Karlsruhe. ∆ιδακτορική διατριβή στην Πολυτεχνική Σχολή A.Π.Θ. Mεταπτυχιακές σπουδές και έρευνα στο Λονδίνο, στην AA School of Architecture και επισκέπτης διδάσκων (visiting lecturer) στο Polytechnic of Central London, Πανεπιστήµιο του Westminster µετά το 1991.
Aπό το 1974 καθηγητής Kτιριολογίας στο Tµήµα Aρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολής A.Π.Θ. ∆ιετέλεσε δύο φορές πρόεδρος του Τµήµατος Αρχιτεκτόνων Α.Π.Θ. Υπήρξε µέλος της Προσωρινής ∆ιοικούσας Επιτροπής του Πολυτεχνείου Κρήτης και Αντιπρόεδρος της Α.Ε. για τη διαχείριση της πανεπιστηµιακής περιουσίας του Α.Π.Θ. Από το 2007 οµότιµος καθηγητής Α.Π.Θ.
Από το 2002 είναι συντονιστής της ∆ιδακτικής Περιοχής «Αρχιτεκτονικός Προγραµµατισµός και Σχεδιασµός Εκθέσεων, Μουσείων, και Ανάδειξη Αρχαιολογικών Χώρων, Μνηµείων και Συνόλων» του ∆ιαπανεπιστηµιακού Προγράµµατος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Μουσειολογία – ∆ιαχείριση Πολιτισµού» του Α.Π.Θ. και του Πανεπιστηµίου ∆υτικής Μακεδονίας.
Aπό το 1966 µέχρι τo 2008 και σε συνεργασία µε τους Γ. Xόϊπελ και Ξ. Xόϊπελ διατηρεί αρχιτεκτονικό γραφείο στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα, µε συµµετοχές και βραβεία σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισµούς και µελέτες-επιβλέψεις για δηµόσια και ιδιωτικά έργα (κτίρια βιοµηχανίας, εκπαίδευσης, πολιτισµού, διοίκησης, υγείας, κατοικίας, αναδείξεις αρχαιολογικών χώρων κλπ). Από το 2008 µέχρι σήµερα διευθύνει το αρχιτεκτονικό γραφείο Π. Τζώνος και Συνεργάτες, Α.Ε. στη Θεσσαλονίκη.
Κατά την τελευταία τριακονταετία επικέντρωσε τη δραστηριότητά του κυρίως σε έργα πολιτισµού (εκθέσεις- µουσεία, χώροι µουσικής και εικαστικών, χώροι αρχείων και µελέτης κλπ) σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Κοζάνη, Αλεξανδρούπολη, Σέρρες, Κύπρο κ.ά.
Έχει γράψει βιβλία για τη θεωρία και την εφαρµογή της αρχιτεκτονικής, για την αρχιτεκτονική µουσειολογία, καθώς και για γενικά θέµατα πολιτισµού: Η Οργάνωση της Αρχιτεκτονικής Μελέτης (1982), Τυπολογία της Κατοικίας (1983), Τέσσερα Συστήµατα Αξιών στη Θεωρία της Σύγχρονης Αρχιτεκτονικής (1985), Ηλιασµός (1985), Αρχιτεκτονικός Σχεδιασµός: Τι είναι αυτό; (1996), Επιστήµη και Σχεδιασµός (2001), Η Ιλιάδα, ο Κόσµος µας (2005), Μουσείο και Νεωτερικότητα (2007), Σηµειώσεις Φιλότεχνες για τη Σύγχρονη Τέχνη (2007), Μουσείο και Μουσειακή Έκθεση (2013), Το ∆ικό µου Μέγαρο (2020).
Έχει δηµοσιεύσει άρθρα και έχει δώσει διαλέξεις για θέµατα αρχιτεκτονικής, µουσειολογίας και πολιτισµού (βλ. site: https://users.auth.gr/~tzonos/)
- Είδα να συμβαίνει (2021)
- Μουσείο και μουσειακή έκθεση (2014)
- Πόλεως λόγος (2011)
- Μουσείο και νεωτερικότητα (2007)
- Σημειώσεις φιλότεχνες για τη σύγχρονη τέχνη (2007)
- Ηλιασμός (2005)
- Η Ιλιάδα. Ο κόσμος μας (2003)
- Επιστήμη και σχεδιασμός (2002)
- Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός, τί είναι αυτό; (1996)
- Τέσσερα συστήματα αξιών στη θεωρία της σύγχρονης αρχιτεκτονικής (1991)
- Η οργάνωση της αρχιτεκτονικής μελέτης (1982)