Ελληνική πόλις, ρωμαϊκή αρχή, αυτοκρατορική λατρεία

Η λατρεία του Ρωμαίου αυτοκράτορα, ως ένα από τα πλέον σύνθετα θρησκευτικά φαινόμενα του αρχαίου κόσμου, έχει αποτελέσει αντικείμενο εκτεταμένης έρευνας. Στην παρούσα μελέτη επιχειρείται η διερεύνηση του φαινομένου στο πολιτιστικό πλαίσιο που ορίζουν για την εμφάνιση και την ανάπτυξή του οι μακροχρόνιες μυθολογικές και λατρευτικές παραδόσεις της ελληνικής πόλης-κράτους. Υπό το πρίσμα αυτό, εξετάζεται η σημασία του μύθου και της λατρείας προγόνων, επωνύμων ηρώων, οικιστών-ηρώων, επιφανών ιστορικών προσωπικοτήτων για το πολιτισμικό και το κοινωνικοπολιτικό σύστημα της αρχαίας ελληνικής πόλης-κράτους. Ως αποτέλεσμα της εξελικτικής πορείας αυτών των παραδόσεων, εξετάζεται η απόδοση θεϊκών τιμών στον Αλέξανδρο, η ανάδειξη πολιτικών-στρατιωτικών ηγετών της ελληνιστικής περιόδου ως σωτήρων και ευεργετών των ελληνικών πόλεων και η καθιέρωση της λατρείας των ελληνιστικών μοναρχών κατά την ύστερη αρχαιότητα.
Θεωρημένη υπό το πρίσμα αυτό, η αυτοκρατορική λατρεία δεν γίνεται αντιληπτή ως τμήμα μίας επιβεβλημένης από το ρωμαϊκό κέντρο θρησκευτικής πολιτικής, κατ’ επέκταση ως μέσον άσκησης της ρωμαϊκής εξουσίας στους υπηκόους της αυτοκρατορίας. Αντιθέτως, η λατρεία του αυτοκράτορα φαίνεται να αναδύεται από τον κόσμο της ελληνικής Ανατολής, ως αποτέλεσμα μιας εσωτερικής διαδικασίας, η οποία δίνει απάντηση σε ένα καινοφανές για αυτόν αδιέξοδο. Συγκεκριμένα, η ελληνική πόλη-κράτος, η οποία είχε καλλιεργήσει για αιώνες τα ιδεώδη της ελευθερίας και αυτονομίας, έπρεπε τώρα να αποδεχθεί την νέα της θέση έναντι μιας εξουσίας ξένης προς τις πολιτικές της παραδόσεις και τις φιλοσοφικές της αντιλήψεις. Με την ένταξη του αυτοκράτορα στο παραδοσιακό ελληνικό σύστημα απόδοσης λατρευτικών τιμών σε προσωπικότητες της πόλης, ο ελληνικός κόσμος ικανοποιούσε την αναγκαιότητα για εκλογίκευση, ως εκτούτου για πρόσληψη και αποδοχή της νέας πραγματικότητας. Πρόκειται για μία διαδικασία, στην οποία σημαντικό ρόλο διαδραμάτισαν οι παραδοσιακοί ανταγωνισμοί μεταξύ των μελών των τοπικών αριστοκρατικών στρωμάτων (elit), αλλά και μεταξύ των πόλεων, υπό το νέο σχήμα της εξασφάλισης ευεργεσιών και προνομίων εκ μέρους της ρωμαϊκής εξουσίας. Στο πλαίσιο αυτό, η αυτοκρατορική λατρεία μπορεί να θεωρηθεί ως αποτέλεσμα ενός εσωτερικού διαλόγου που έλαβε χώρα μεταξύ της ελληνικής πόλης και της ρωμαϊκής αρχής, ο οποίος συνέβαλε στην ερμηνεία της δεύτερης από την πρώτη με οικείους όρους και, από την άποψη αυτή, κατέστησε δυνατή την ένταξη της δεύτερης στον κόσμο της πρώτης.
Τίτλος βιβλίου: | Ελληνική πόλις, ρωμαϊκή αρχή, αυτοκρατορική λατρεία | ||
---|---|---|---|
Υπότιτλος βιβλίου: | Μια ερμηνεία της εξουσίας με οικείους όρους | ||
Εκδότης: | Γρηγόρη | ||
Συντελεστές βιβλίου: | Παυλοπούλου Ασπασία (Συγγραφέας) | ||
ISBN: | 9789603337591 | Εξώφυλλο βιβλίου: | Μαλακό |
Στοιχεία έκδοσης: | Δεκέμβριος 2012 | Διαστάσεις: | 21x14 |
Κατηγορίες: | Ιστορία Επιστήμες > Επιστήμες του Ανθρώπου > Θρησκεία |
Παυλοπούλου Ασπασία
Η Ασπασία Παυλοπούλου είναι απόφοιτος του τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ., στο οποίο επίσης εκπόνησε το μεταπτυχιακό της στην ειδικότητα της Βαλκανικής Ιστορίας. Εκπόνησε δεύτερο μεταπτυχιακό στη Σχολή Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας. Είναι διδάκτωρ Αρχαίας Ιστορίας του Πανεπιστημίου Ludwig-Maximilian Μονάχου Γερμανίας. Πραγματοποίησε το σύνολο των σπουδών της με υποτροφίες του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (Ι.Κ.Υ.) και της Deutsche Akademische Austauschdienst (DAAD).
Κατά τη διάρκεια των διδακτορικών σπουδών της εργάστηκε ως Βοηθητικό Επιστημονικό Προσωπικό (1993-1996) στο Τμήμα Αρχαίας Ιστορίας του Πανεπιστημίου Ludwig-Maximilian. Έχει διδάξει σε πανεπιστήμια της αλλοδαπής και ημεδαπής: ως Επιστημονική Συνεργάτης και ως Λέκτορας Ελληνικής Ιστορίας και Πολιτισμού (1996-1998) στο Πανεπιστήμιο Ludwig-Maximilian, ως Διδάσκουσα Αρχαίας και Ρωμαϊκής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου (2006-2013) και στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (2008-2010), ως Διδάσκουσα Ιστορίας του Πολιτισμού στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (2008-2011).
Ως διορισμένη εκπαιδευτικός της Ελληνικής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης από το έτος 1998, έχει εργασθεί σε σχολεία περισσότερων βαθμίδων και τύπων (συμβατικά, πρότυπα, πειραματικά, αθλητικά, ΕΠΑΛ, εσπερινά, ΣΔΕ) και από το 2016 εργάζεται ως Αποσπασμένη Επιστήμων στο Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Έχει διατελέσει μέλος Επιστημονικών Επιτροπών του Υπουργείου Παιδείας και του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής.
Έχει συμμετάσχει με ανακοινώσεις σε συνέδρια και ημερίδες, με άρθρα σε συλλογικά έργα και επιστημονικά περιοδικά και είναι συγγραφέας μελετών στις ειδικότητες Ιστορίας του Πολιτισμού, Αρχαίας και Ρωμαϊκής Ιστορίας, Διδακτικής της Ιστορίας και Διοίκησης της Εκπαίδευσης.