Η δυσφορία μέσα στον πολιτισμό

Όταν πρωτοεκδίδεται το έργο αυτό στα 1930, ο Φρόυντ είναι πλέον άρρωστος και καταβεβλημένος, ενώ η ναζιστική απειλή θα τον αναγκάσει να εκπατριστεί και να καταφύγει στο Λονδίνο. Εδώ και κάποια χρόνια, έχει δώσει μια νέα τροπή στην ψυχαναλυτική σκέψη, προτείνοντας την ιδέα της ενόρμησης του θανάτου.
Στην τροχιά αυτής της τολμηρής ιδέας, που συναντά αντιδράσεις ακόμη και σε ψυχαναλυτικούς κύκλους, κινείται το κείμενο της "Δυσφορίας μέσα στον πολιτισμό". Σύμφωνα με αυτήν, η επιθετικότητα και η καταστροφή είναι βιολογικώς εγγενή στοιχεία της ανθρώπινης ιδιοσυστασίας και ανάγονται στον φόνο που διέπραξαν οι γιοι εις βάρος του πρωτόγονου πατέρα σε αμνημόνευτους χρόνους. Το αίσθημα ενοχής που θα προκύψει κατ' αυτόν τον τρόπο θα εξηγήσει τη γέννηση της συνείδησης, την πολιτισμική εξέλιξη και τη δυσφορία του ατόμου μέσα στις πολιτισμένες κοινωνίες.
Μεταξύ άλλων, ο Φρόυντ εκφράζει κάποιες επιφυλάξεις για τη μεταφορά ψυχαναλυτικών όρων στο επίπεδο της μελέτης του πολιτισμού, ενώ δεν διστάζει να επιδοθεί, πάντα με τη "φιλική ουδετερότητα" του θεράποντα ψυχαναλυτή, σε έναν ανθρωπιστικού τύπου προβληματισμό για τη θέση και το μέλλον του ατόμου στις σύγχρονες κοινωνίες, που αρνούνται να αναγνωρίσουν ότι η βία ανήκει στις πραγματικές συνθήκες υπό τις οποίες έχουν συσταθεί.
Με το έργο αυτό, μέσα από μια φιλοσοφική ώθηση, η ψυχανάλυση δεν προτείνεται απλώς ως μία ψυχολογική θεωρία και θεραπευτική πρακτική, αλλά και ως ένα κλειδί για την κατανόηση της ιστορίας και του πολιτισμού.
Τίτλος βιβλίου: | Η δυσφορία μέσα στον πολιτισμό | ||
---|---|---|---|
Τίτλος πρωτότυπου: | Das Unbehagen in der kultur | ||
Εκδότης: | Πλέθρον | ||
Συντελεστές βιβλίου: | Freud, Sigmund, 1856-1939 (Συγγραφέας) Πατσογιάννης, Βασίλειος (Μεταφραστής) | ||
ISBN: | 9789603482468 | Εξώφυλλο βιβλίου: | Μαλακό |
Σειρά εκδότη: | Ψυχανάλυση | Σελίδες: | 128 |
Στοιχεία έκδοσης: | Σεπτέμβριος 2013 | Διαστάσεις: | 21x14 |
Κατηγορίες: | Ψυχολογία > Ψυχοθεραπεία - Ψυχανάλυση |
Freud, Sigmund, 1856-1939
Ο πατέρας της ψυχανάλυσης γεννήθηκε το 1856 στο Φράιμπεργκ της Μοραβίας, από γονείς εβραϊκής καταγωγής. Σπούδασε ιατρική στη Βιέννη. Μαθητής του περίφημου Γάλλου νευρολόγου Σαρκό στη Σαλπερτιέρ (1885-86), επιστρέφει στη Βιέννη και αρχίζει να ασκεί το επάγγελμά του σε συνεργασία με τον Μπρόιερ (1895-1897), χρησιμοποιώντας την ύπνωση για τη διερεύνηση του ψυχικού κόσμου των ασθενών του. Η θεμελίωση της θεωρίας του για τις ψυχικές παθήσεις και την τεχνική της ψυχανάλυσης συναντά την εχθρότητα όλου του ιατρικού κατεστημένου. Ωστόσο η πελατεία του πληθαίνει καθημερινά και βρίσκει οπαδούς στη νεώτερη γενιά ιατρών. Το 1938, μετά την κατάληψη της Αυστρίας απ' τους ναζιστές, καταφεύγει στο Λονδίνο με την κόρη του Άννα. Υποφέρει από καρκίνο του λάρυγγα. Ενώ εργάζεται πάνω σε μια ψυχαναλυτική μελέτη για τον "Χίτλερ και το Ναζισμό", μια προσβολή τον ρίχνει καταγής και εκπνέει τη νύχτα της 23ης προς την 24η Σεπτεμβρίου 1939. Στα σημαντικότερα έργα του περιλαμβάνονται: "Μελέτες για την υστερία", 1895, "Η ερμηνεία των ονείρων", 1900, "Μελέτη για τα όνειρα", 1901,"Ψυχοπαθολογία της καθημερινής ζωής", 1901, "Τρία δοκίμια για τη θεωρία της σεξουαλικότητας", 1903, "Τοτέμ και ταμπού", 1913, "Εισαγωγή στην ψυχανάλυση", 1916, "Το εγώ και το εκείνο", 1923, "Νεύρωση και ψύχωση", 1924, "Αναστολές, συμπτώματα και άγχος", 1926, "Η αρρώστια του πολιτισμού", 1930, "Η γυναικεία σεξουαλικότητα", 1931, "Σχόλιο για τον αντισημιτισμό", 1938, "Ο Μωυσής και ο μονοθεϊσμός", 1939.
- Μια διαταραχή της μνήμης στην Ακρόπολη (2023)
- Αναστολή, σύμπτωμα και άγχος (2023)
- Ο μικρός Χανς (2021)
- Το ανοίκειο (2021)
- Επιτομή της ψυχανάλυσης (2021)
- Ο πρόεδρος Σρέμπερ (2020)
- Η ανάλυση της υστερίας (2020)
- Δοκίμια μεταψυχολογίας (2020)
- Ο Ντοστογιέφσκι και η πατροκτονία (2019)
- Επίκαιρες παρατηρήσεις για τον πόλεμο και τον θάνατο (2019)
- Χειρόγραφα κοκαΐνης (2019)
- Χτυπούν ένα παιδί (2019)
- Πέρα από την αρχή της ηδονής (2019)
- Κείμενα για την ψυχοσεξουαλική ζωή (2018)
- Αναστολή, σύμπτωμα και άγχος (2018)
- Νευρώσεις. Ψυχώσεις (2018)
- Η ερμηνεία των ονείρων (2018)
- Μελέτες για την υστερία (2018)
- Σεξουαλική ηθική και σύγχρονη νευρικότητα (2018)
- Η γυναικεία σεξουαλικότητα (2018)
- Ψυχαναλυτικά δοκίμια και μελέτες πάνω στην ψυχανάλυση (2018)
- Λογοτεχνία, τέχνη και ψυχανάλυση (2017)
- Μια σύνοψη της ψυχανάλυσης (2017)
- Εισαγωγή στην ψυχανάλυση (2017)
- Ψυχοπαθολογία της καθημερινής ζωής (2016)
- Κείμενα με την παράνοια και τις ψυχώσεις (2016)
- "Χτυπούν ένα παιδί": Συμβολή στην γνώση της γένεσης των σεξουαλικών διαστροφών (2016)
- Καθημερινές σεξουαλικές διαστροφές (2016)
- Περί χρήματος (2016)
- Η γυναικεία σεξουαλικότητα (2015)
- Το μέλλον μιας αυταπάτης (2015)
- Το όνειρο (2015)
- Νέες παρατηρήσεις πάνω στις ψυχονευρώσεις άμυνας (2015)
- Πένθος και μελαγχολία (2015)
- Ο πολιτισμός πηγή δυστυχίας (2015)
- Τρεις μελέτες για τη σεξουαλική θεωρία (2014)
- Το οικογενειακό μυθιστόρημα των νευρωτικών και άλλα κείμενα (2014)
- Γράμμα στον άνθρωπο (2014)
- Πέραν της αρχής της ηδονής (2014)
- Ο Ντοστογέφσκι και η πατροκτονία (2014)
- Ψυχολογία των μαζών και ανάλυση του Εγώ (2014)
- Πέρα από την αρχή της ευχαρίστησης (2014)
- Τρεις μελέτες για τη θεωρία της σεξουαλικότητας (2013)
- Η ψυχοπαθολογία της καθημερινής ζωής (2013)
- Η "πολιτισμική" σεξουαλική ηθική και η σύγχρονη νευρικότητα (2013)
- Δέρνουν ένα παιδί (2013)
- Η βίβλος του άθεου (2012)
- Ψυχολογία των μαζών και ανάλυση του εγώ (2012)
- Εισαγωγή στο ναρκισσισμό. Φετιχισμός. Το οικονομικό πρόβλημα του μαζοχισμού (2012)
- Είκοσι χρόνια (2012)
- Για τον ναρκισσισμό (2012)
- Ο πολιτισμός πηγή δυστυχίας (2011)
- Το μέλλον μιας αυταπάτης (2011)
- Υγεία, ασθένεια και κοινωνικός δεσμός (2011)
- Fort-Da: Η ψυχανάλυση στα παιδιά και στους εφήβους (2011)
- Φωνές από τη Βαϊμάρη (2011)
- Ο ποιητής και η φαντασίωση (2011)
- Το Εγώ και το Αυτό (2011)
- Πέραν της αρχής της ηδονής (2011)
- Το μοτίβο της εκλογής των μικρών κουτιών (2011)
- Μια διαβολική νεύρωση τον 17ο αιώνα (2011)
- Το όνειρο. Όνειρο και τηλεπάθεια (2011)
- Οικογένεια και νέες μορφές γονεϊκότητας (2010)
- Το μέλλον μιας αυταπάτης (2010)
- Ο Μωυσής του Μιχαήλ Αγγέλου (2010)
- Αναστολή, σύμπτωμα και άγχος (2010)
- Για την εισαγωγή της θεραπείας. Ανάμνηση, επανάληψη, επεξεργασία (2010)
- Για τη δυναµική της µεταβίβασης. Παρατηρήσεις για τον έρωτα µεταβίβασης (2010)
- Το ανοίκειο (2009)
- Το ευφυολόγηµα και η σχέση του µε το ασυνείδητο. Το χιούµορ (2009)
- Περατή και μη περατή ανάλυση (2008)
- Φρόυντ - Γιουνγκ: Η αλληλογραφία (2008)
- Το ζήτημα της ανάλυσης από μη γιατρούς (2008)
- Το Εγώ και το Αυτό (2008)
- Αναστολή, σύμπτωμα και άγχος (2007)
- Μια παιδική ανάμνηση του Λεονάρντο Ντα Βίντσι (2006)
- Τέχνη και ψυχανάλυση (2006)
- Εισαγωγή στην ψυχανάλυση (2005)
- Μεταψυχολογικά κείμενα του 1915 (2005)
- Μαθήματα ψυχικής ανατομίας (2004)
- Όνειρα, μέντιουμ και αποκρυφισμός (2004)
- Το μέλλον μιας αυταπάτης (2003)
- Τρεις πραγματείες για τη θεωρία της σεξουαλικότητας (2003)
- Αλληλογραφία (2003)
- Για την ερμηνεία των αφασιών (2002)
- Μελέτες για την υστερία (2002)
- Πέραν της αρχής της ηδονής (2001)
- Δοκίμια μεταψυχολογίας (2000)
- Το όνειρο (2000)
- Όνειρα στη λαογραφία (1999)
- Επίκαιρες παρατηρήσεις για τον πόλεμο και τον θάνατο (1998)
- Ο άνδρας Μωυσής και η μονοθεϊστική θρησκεία (1997)
- Το μοτίβο της εκλογής των μικρών κουτιών (1997)
- Το άγχος (1996)
- Εισαγωγή στην ψυχανάλυση (1996)
- Τρία ιστορικά ασθενείας (1995)
- Αυτοβιογραφία (1994)
- Ο πολιτισμός πηγή δυστυχίας, το μέλλον μιας αυταπάτης (1994)
- Ψυχολογία των μαζών και η ανάλυση του εγώ (1994)
- Γκραντίβα, μια πομπηιανή φαντασία. Το παραλήρημα και τα όνειρα στην Γκραντίβα του W. Jensen (1994)
- Ψυχανάλυση και λογοτεχνία (1994)
- Η ερμηνεία των ονείρων (1993)
- Ο γάμος ως ψυχολογική σχέση (1992)
- Ο μικρός Χανς (1992)
- Ψυχοπαθολογία της καθημερινής ζωής (1992)
- Ναρκισσισμός, μαζοχισμός, φετιχισμός (1991)
- Η σεξουαλική διαφώτιση του μικρού παιδιού (1991)
- Ντόρα (1991)
- Τρεις μελέτες για τη θεωρία της σεξουαλικότητας (1991)
- Χειρόγραφα κοκαΐνης (1989)
- Η τεχνική της ψυχανάλυσης (1985)
- Η σεξουαλικότητα (1984)
- Όνειρο και τηλεπάθεια (1983)
- Η ψυχολογία του εγώ (1980)
- Μελέτες για την ψυχανάλυση (1979)
- Τοτέμ και ταμπού (1978)
- Νέα σειρά των παραδόσεων για την εισαγωγή στην ψυχανάλυση (1977)
- Πρακτική ψυχανάλυση (1975)
- Ψυχολογία της ερωτικής ζωής (1974)
- Ιστορία της ψυχαναλύσεως ()
- Βασικές αρχές της ψυχανάλυσης ()
- Γενική θεωρία των νευρώσεων ()
- Εισαγωγή στην ψυχανάλυση ()
- Η ζωή μου και η ψυχανάλυση ()