Όψεις επίτασης στη νέα ελληνική
Τι είναι η επίταση; Με ποιους μηχανισμούς εκδηλώνεται στη γλώσσα; Αφορά όλα τα γλωσσικά στοιχεία; Ποια είναι η λειτουργία της κατά τη γλωσσική χρήση; Σε τέτοια ερωτήματα φιλοδοξεί να δώσει απάντηση αυτή η μελέτη, επιχειρώντας όχι μόνο να ορίσει και να οριοθετήσει το φαινόμενο, αλλά και να μελετήσει διεξοδικά διαφορετικές όψεις του φαινομένου.
Η πρώτη μου επαφή με το θέμα της επίτασης ξεκίνησε ήδη από την περίοδο εκπόνησης της διδακτορικής μου διατριβής, η οποία εστίαζε στη μελέτη των πολυλεκτικών συνθέτων του τύπου Ουσιαστικό + Ουσιαστικό. Διαπίστωσα, λοιπόν, τότε ότι ένα μεγάλο μέρος του υλικού μου λ.χ. τύποι όπως ταξίδι-αστραπή, είδηση-βόμβα, αυξήσεις-φωτιά εμφανίζουν μια επιτατική λειτουργία. Εν συνεχεία, η ενασχόλησή μου με λεξιλογικές συνάψεις του τύπου ωκεανός δα- κρύων, το κρύο της αρκούδας, αγγελική υπομονή, τρελός για δέσιμο, ξεσκίζομαι στο χορό οδήγησε τους προβληματισμούς μου και πάλι γύρω από το ζήτημα της επίτασης. Τέλος, η μελέτη των ουσιαστικών που δηλώνουν συναίσθημα στάθηκε η αφορμή να διαπιστώσω ότι σε δομές όπως βαθιά λύπη, απύθμενο μίσος, αβυσσαλέο πάθος το επίθετο πέρα από την περιγραφική φέρει και μία επιπλέον επιτατική σημασία, φαινόμενο που παρατηρείται, επίσης, και σε μια σειρά μεταρηματικών επιθέτων σε -τος με το στερητικό πρόθημα α-/αν- λ.χ. απερίγραπτος, απίστευτος σε συνάψεις όπως απερίγραπτη ταλαιπωρία, απίστευτη αντοχή.
Η προσπάθεια εστίασης στα παραπάνω δεδομένα προσέκρουσε στο γεγονός ότι δεν υπήρχε ένας κοινά αποδεκτός ορισμός του τι είναι επίταση ούτε και προηγούμενες αναλύσεις με βάση κάποιο θεωρητικό πλαίσιο που θα επέτρεπαν την έγκυρη, συνεπή και διεξοδική μελέτη της επίτασης. Η προηγούμενη βιβλιογραφία διέθετε ένα σημαντικό αριθμό περιγραφικών μελετών που εστίαζαν σε διαφορετικές εκφάνσεις του φαινομένου θεωρώντας, ωστόσο, αυτονόητη την έννοια της επίτασης.
Το κενό αυτό επιχειρεί να καλύψει η παρούσα μελέτη η οποία στοχεύει αφενός μεν στο να προτείνει έναν ορισμό της επίτασης, αφετέρου να αναλύσει το φαινόμενο υπό το πρίσμα συγκεκριμένων θεωρητικών εργαλείων που θα μπορούσαν να δώσουν επαρκείς και ικανοποιητικές απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα.
(από τον πρόλογο του βιβλίου)
| Τίτλος βιβλίου: | Όψεις επίτασης στη νέα ελληνική |
|---|
| Εκδότης: | Εκδόσεις Κυριακίδη Μονοπρόσωπη ΙΚΕ |
|---|
| Συντελεστές βιβλίου: | Γαβριηλίδου Ζωή (Συγγραφέας)
|
|---|
| ISBN: | 9789605991265 | Εξώφυλλο βιβλίου: | Μαλακό |
|---|
| Στοιχεία έκδοσης: | Νοέμβριος 2016 | Διαστάσεις: | 21x14 |
|---|
| Σημείωση: | Επανέκδοση: "Αφοί Κυριακίδη", 2013. |
|---|
| Κατηγορίες: | Εκπαίδευση > Λεξικά - Γραμματική > Ελληνικά |
|---|
Κανακάκη, Ειρήνη
Η Ειρήνη Κανακάκη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1974. Είναι πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, της Δραματικής Σχολής Αθηνών, (Γ. Θεοδοσιάδη) και του Atelier Υποκριτικής και Θεατρικών Σπουδών, (Κέντρο Λαϊκού Θεάτρου) και Υποψήφια Διδάκτωρ στο τμήμα Θεατρικών Σπουδών Ναυπλίου του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.
Έχει διδάξει υποκριτική, ιστορία θεάτρου, δημιουργική γραφή σε σεμινάρια που φιλοξενήθηκαν σε χώρους τέχνης και σχολές και Αγωγή του Προφορικού Λόγου στη Δραματική Σχολή του Πειραϊκού Συνδέσμου.
Έχει εργαστεί ως ηθοποιός στο θέατρο και την τηλεόραση.
Ασχολείται με την πρωτότυπη γραφή, τη διόρθωση, την επιμέλεια και τη μετάφραση κειμένων. Επίσης με την επικοινωνία, οργάνωση, καλλιτεχνική επιμέλεια και σκηνοθεσία πολιτιστικών εκδηλώσεων και παραστάσεων.
Από τα έργα της έχουν εκδοθεί δύο επιστημονικά συγγράμματα: "Ανθολόγιο Θεατρικών Μονολόγων Ξένοι Συγγραφείς" (Δωδώνη, 2005. Θαλασσί, 2010) και "Ανθολόγιο Θεατρικών Μονολόγων Αρχαίοι Έλληνες Συγγραφείς" (Φίλντισι, 2012) τα οποία αφορούν συνθέσεις ιστορίας, βιογραφιών δραματουργών, συνόψεις μύθων των έργων τους και ανθολογίας μονολόγων, τα οποία έχουν επιλεχθεί ως διδακτέα ύλη σε αντίστοιχες σχολές ΑΕΙ (Θεσσαλονίκης, Ναυπλίου) και στις περισσότερες δραματικές σχολές.
Επίσης έχουν εκδοθεί η δραματική κομεντί διασκευασμένη σε νουβέλα, "Άσε με να καπνίσω το δάκρυ σου" (Πλέθρον, 1996), η πολιτική παρωδία "7 Συγγραφείς κάνουν βαρελάκια στους τάφους τους" (Πορφύρα, 2008) και η νουβέλα επικής φαντασίας "Οι γυναίκες που δεν υπήρξαν ποτέ" (Εντύποις, 2013). Από τα προαναφερόμενα τα δύο πρώτα έχουν παρασταθεί αντιστοίχως στο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Κομοτηνής το 1996 και στο θέατρο Εντροπία το 2008-9. Επίσης συμμετείχε και στη δραματική σύνθεσή δύο μονόπρακτων, "Το τελευταίο Επουράνιον άρωμα" στο Χυτήριο το 2007 και στο φεστιβάλ Νέων Καλλιτεχνών στο Τρένο στο Ρουφ το 2012 με τη φουτουριστική μηχανή "Yesmanity 2042", η οποία στην πλήρη μορφή της παρουσιάστηκε στον Πολυχώρο Αλεξάνδρεια τον Ιούνιο του 2013.
Εμπνευστής και δημιουργός του χώρου Γραμμάτων και Τεχνών DUENDE που στηρίχτηκε στην αρχή της ανταποδοτικότητας φιλοξενώντας και διοργανώνοντας πολλαπλής φύσεως καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, δραστηριότητες και σεμινάρια κατά τη σεζόν 2014-15.
