Η δραχμή δεν (θα) είναι λύση

Η παρούσα εργασία εξετάζει πρωτίστως τις οικονομικές και πολιτικές επιπτώσεις της πιθανής εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη (Grexit) λαμβάνοντας υπόψη τις πολιτικές-οικονομικές δομές και παραδόσεις της χώρας (βλ. Εισαγωγή). Η έξοδος θα επανέλθει στην ευρωπαϊκή ατζέντα, αν τελικά αποτύχει και το νέο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής (τρίτο Μνημόνιο) όπως συμπληρώθηκε τον Ιούνιο 2016.
Κατά τον συγγραφέα το νέο Μνημόνιο (όπως και τα προηγούμενα) περιέχει ένα ριζοσπαστικό και κατά βάση φιλελεύθερο πρόγραμμα αντιμετώπισης των αποτυχιών του κράτους και της εκτεταμένης προσοδοθηρίας (rent-seeking society) με διάχυτη διαφθορά και στήριγμα τον δανεισμό. Όμως, προσκρούει σε ένα ιδιαίτερο μείγμα εγωιστικών ελίτ, πολιτικών παραδόσεων (πελατειακών σχέσεων), ισχυρών επιχειρηματικών συμφερόντων και οργανώσεων συμφερόντων, ασθενών τυπικών θεσμών, κυρίαρχων ιδεών και υποκείμενων αξιών. Το μείγμα αυτό ανταποκρίνεται εν πολλοίς στο εξορυκτικό (extractive) μοντέλο των Acemoglou και Robinson. Οι ίδιοι παράγοντες θα δρουν και σε περίπτωση εξόδου της χώρας από την Ευρωζώνη.
Από οικονομική άποψη, η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα θα βυθίσει τη χώρα σε νέα βαθιά ύφεση και θα μεταθέσει τις ελπίδες για επιστροφή στην ανάπτυξη σε ένα απροσδιόριστο μέλλον. Μπορεί να προκαλέσει έναν φαύλο κύκλο υποτιμήσεων-πληθωρισμού-υποτιμήσεων και να καταστήσει αδύνατο τον έλεγχο της δημόσιας οικονομίας λόγω της δυναμικής του πολιτικού-οικονομικού συστήματος. Την έξοδο από την Ευρωζώνη (ή και την ΕΕ) θα ακολουθούσε παραλυτική εσωστρέφεια του πολιτικού συστήματος. Οι δυνατότητες πρόσβασης σε δημόσιους πόρους (π.χ. της ΕΕ) θα περιορισθούν δραματικά.
Συναφώς, τη γενική κατεύθυνση της οικονομικής πολιτικής θα βαραίνουν αβεβαιότητες που θα εμποδίζουν την ανάκαμψη για πολύ καιρό. Το πιθανότερο είναι ότι η ελληνική πολιτική θα κινείται χωρίς πυξίδα και, επομένως, θα προσκρούει σε ένα υψηλότερο τείχος αναξιοπιστίας.
Τέλος, μια νέα απότομη πτώση των εισοδημάτων μετά την έξοδο από την Ευρωζώνη και η εκ νέου αύξηση της ανεργίας και της αβεβαιότητας θα οδηγούσαν σε ένα νέο κύμα απεργιών, σκληρών διεκδικήσεων, αντιθεσμικών πρακτικών, ενδεχομένως σε έναν φαύλο κύκλο βίας και αντίμετρων της εξουσίας και, εν τέλει, σε πολιτική αστάθεια. Θα ενισχυθούν ο πολιτικός εξτρεμισμός και ο βοναπαρτικός λαϊκισμός.
Ο συγγραφέας καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, σε σύγκριση με την έξοδο από την Ευρωζώνη (και ΕΕ), είναι προτιμότερη η επιλογή της εφαρμογής του προγράμματος προσαρμογής, η παραμονή σε ΕΕ και Ευρωζώνη και η διευθέτηση του χρέους εντός αυτής.
Τίτλος βιβλίου: | Η δραχμή δεν (θα) είναι λύση | ||
---|---|---|---|
Υπότιτλος βιβλίου: | Οικονομικές και πολιτικές επιπτώσεις της εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη (Grexit) | ||
Εκδότης: | Επίκεντρο | ||
Συντελεστές βιβλίου: | Καζάκος, Πάνος Β., 1941- (Συγγραφέας) | ||
ISBN: | 9789604587100 | Εξώφυλλο βιβλίου: | Μαλακό |
Στοιχεία έκδοσης: | Δεκέμβριος 2016 | Διαστάσεις: | 21x14 |
Κατηγορίες: | Επιστήμες > Επιστήμες του Ανθρώπου > Οικονομία |
Καζάκος, Πάνος Β., 1941-
Ο Πάνος Καζάκος, 1941, είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σπούδασε πολιτικές επιστήμες στην Ελλάδα και οικονομικά στη (Δυτική) Γερμανία. Είναι διδάκτωρ του Christan-Albrechts-Universitat Kiel. Την περίοδο 1996-2002 διηύθυνε το μεταπτυχιακό πρόγραμμα Ευρωπαϊκών και Διεθνών Σπουδών. Έχει διατελέσει ανάμεσα σε άλλα εμπειρογνώμων α΄ του Υπουργείου Εξωτερικών και διευθυντής ερευνών του Ελληνικού Κέντρου Ευρωπαϊκών Μελετών. Η μελέτη του "Θεσμικές μεταρρυθμίσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση" (Ι. Σιδέρης, 1996), βραβεύθηκε από την Ακαδημία Αθηνών. Άλλες δημοσιεύσεις (επιλογή): "Ανάμεσα σε κράτος και αγορά - Οικονομία και πολιτική στη μεταπολεμική Ελλάδα 1944-2000", "Πατάκης", 2001, "Stabilisierung ohne Reform-Konvergenz und Pfadabhangigkeit im Griechenland der 90er Jahre", ZEI, Bonn 2000, "Η νέα Agenda της αριστεράς και άλλα δοκίμια πολιτικής κριτικής", "Παπαζήσης", Αθήνα 1998, "Greece and EC Membership Evaluated", (co-editor) "Printer", London 1994.
- Αφανείς και ορατές αντιθέσεις (2023)
- Τέλος των ψευδαισθήσεων; (2020)
- Η οικονομική καταστροφή της Ελλάδας κατά την κατοχή (1941-1944) (2017)
- Η δικτατορία των συνταγματαρχών και η αποκατάσταση της δημοκρατίας (2016)
- Το δημόσιο χρέος της Ελλάδας (2016)
- Η Ελλάδα στον κόσμο της (2016)
- Πολιτική επιστήμη, Διακλαδική και συγχρονική διερεύνηση της πολιτικής πράξης (2016)
- Η έξοδος από την κρίση (2014)
- Από την ένταξη στην κρίση (2012)
- Η εργασία ως παράγων ανάπτυξης (2012)
- Φύλλα ελευθερίας (2011)
- Μετά το "Μνημόνιο" (2011)
- Από τον ατελή εκσυγχρονισμό στην κρίση (2010)
- Από τον ανένδοτο στη δικτατορία (2009)
- Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής στον εικοστό αιώνα (2008)
- Έτοιμη για το μέλλον; (2008)
- Συνταγματική αναθεώρηση για ανταγωνιστική οικονομία σε ένα κοινωνικό κράτος δικαίου (2007)
- Αναθεώρηση του συντάγματος και οικονομία (2007)
- Νέα Ευρωπαϊκή Ένωση (2007)
- Εξηγώντας την κοινωνία (2006)
- Μεταρρύθμιση στην ανώτατη εκπαίδευση (2006)
- Η εμπλοκή των μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα (2005)
- Πολιτική και ιδεολογία (2003)
- Το αβέβαιο μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η Τουρκία (2003)
- Η Ελλάδα και το ευρωπαϊκό μέλλον της Τουρκίας (2001)
- Από το Άμστερνταμ στη Νίκαια (2001)
- Ανάμεσα σε κράτος και αγορά (2001)
- Η νέα agenda της αριστεράς (1998)
- Η ελληνοτουρκική οικονομική συνεργασία (1997)
- Θεσμικές μεταρρυθμίσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση (1996)
- Ο ελληνισμός στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (1995)
- Ο ρόλος της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή κοινότητα. Η προσωπικότητα και το έργο του Ζακ Ντελόρ (1994)
- Η Ελλάδα στη μεταβαλλόμενη Ευρώπη (1994)
- Κοινότητα, κοινωνία και ιδεολογία (1990)