
Όπως μαρτυρούν όσοι τον γνώρισαν, ο Κώστας Βάρναλης αγαπούσε πολύ το καφενείο, που το έβλεπε σαν το αντίστοιχο της αγοράς των αρχαίων Αθηναίων, αλλά και την ταβέρνα, σαν χώρο συλλογικής ευωχίας. Τα χρονογραφήματα του τόμου αυτού τοποθετούνται ακριβώς σε αυτούς τους δύο πόλους: την ταβέρνα και το καφενείο, και βέβαια τα συμπαρομαρτούντα: τον καφέ και το τσιγάρο, το πιοτό και το φαγητό, τα συμπόσια και τις παρέες των φίλων.
Ο Νίκος Σαραντάκος, επιμελητής και σχολιαστής των "Χρονογραφημάτων" και των λοιπών άρθρων του Κ. Βάρναλη που αποθησαυρίζονται από το 2013 για τις εκδόσεις Αρχείο, διάλεξε για την παρούσα έκδοση 154 χρονογραφήματα του Βάρναλη που δημοσιεύτηκαν από το 1939 έως το 1957 στις εφημερίδες Πρωία, Ηνωμένος Τύπος, Προοδευτικός Φιλελεύθερος, Προοδευτική Αλλαγή και Αυγή.
Στα χρονογραφήματα του τόμου αυτού θα βρείτε τον ίδιο τον ποιητή, αυθεντικό και ανθρώπινο, να υμνεί τις μικρές χαρές των απλών ανθρώπων, να περιγράφει τα παυσίλυπα πάθη τους, να δίνει συμβουλές για το πώς να κόψετε το τσιγάρο αλλά και πώς πρέπει να είναι μια σωστή κρασοκατάνυξη.
Τίτλος βιβλίου: | Συμποσιακά | ||
---|---|---|---|
Υπότιτλος βιβλίου: | 154 χρονογραφήματα (1939-1957) εμπνευσμένα από το καφενείο, την ταβέρνα, τον καφέ και το τσιγάρο, το πιοτό και το φαΐ | ||
Εκδότης: | Εκδόσεις Αρχείο | ||
Συντελεστές βιβλίου: | Βάρναλης Κώστας (Συγγραφέας) Σαραντάκος, Νίκος, 1959- (Επιμελητής) | ||
ISBN: | 9786185234249 | Εξώφυλλο βιβλίου: | Μαλακό |
Στοιχεία έκδοσης: | Δεκέμβριος 2019 | Διαστάσεις: | 24x17 |
Κατηγορίες: | Γενικά Βιβλία > Μαρτυρίες - Βιογραφίες - Αυτοβιογραφίες - Ντοκουμέντα Λογοτεχνία > Ελληνική Λογοτεχνία > Δοκίμιο Επιστήμες > Επιστήμες του Ανθρώπου > MME |
Καρκαβίτσας Ανδρέας
O Aνδρέας Kαρκαβίτσας (1865-1922), κύριος εκπρόσωπος του ηθογραφικού διηγήματος, μετά τον Παπαδιαμάντη, γεννήθηκε στα Λεχαινά Hλείας. Ήταν πρωτότοκος γιος του Δημητρίου Καρκαβίτσα και της Άννας το γένος Σκαλτσά. Είχε τέσσερις αδερφούς και τέσσερις αδερφές. Τα πρώτα γράμματα έμαθε στη γενέτειρά του και δεκατριών χρόνων πήγε στην Πάτρα για γυμνασιακές σπουδές. Στην Πάτρα μελέτησε ελληνική μυθολογία και ελληνική λογοτεχνία, κυρίως τους Επτανήσιους και τους πεζογράφους της Α' Αθηναϊκής Σχολής. Την περίοδο αυτή χρονολογείται ο άτυχος έρωτάς του για την Ιολάνθη Βασιλειάδη, από τη μορφή της οποίας θεωρείται πως εμπνεύστηκε για την ηρωίδα της "Λυγερής" (1896). Το 1883 γράφτηκε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών από οπού αποφοίτησε πέντε χρόνια αργότερα. Στην Αθήνα σχετίστηκε με τον Κωστή Παλαμά, τον Κωνσταντίνο Χατζόπουλο και τον Γρηγόριο Ξενόπουλο. Η προκήρυξη του διαγωνισμού διηγήματος της "Εστίας" τον ώθησε στο χώρο της ηθογραφίας και ταξίδεψε σε χωριά της Ρούμελης για να συλλέξει λαογραφικά και ιστορικά στοιχεία τα οποία χρησιμοποίησε στα πρώτα έργα του. Το 1889 στρατεύτηκε και κατά τη διάρκεια της θητείας του στο Μεσολόγγι γνώρισε τις άθλιες συνθήκες ζωής της ελληνικής υπαίθρου. Τις εντυπώσεις του κατέγραψε σε μια σειρά οδοιπορικών σημειώσεων, που αξιοποίησε στη νουβέλα του "Ο ζητιάνος" το 1897. Υπηρέτησε επίσης ως έφεδρος δόκιμος γιατρός και το 1891 μετά τη λήξη της στρατιωτικής του θητείας διορίστηκε υγειονομικός γιατρός στο ατμόπλοιο "Αθήναι", με το οποίο ταξίδεψε στη Μεσόγειο, τη Μαύρη Θάλασσα, τα παράλια της Μικράς Ασίας και τον Ελλήσποντο. Οι εμπειρίες του από την περίοδο αυτή της ζωής του περιέχονται στο ταξιδιωτικό ημερολόγιο "Σ' Ανατολή και Δύση" και αξιοποιήθηκαν στη συλλογή διηγημάτων "Λόγια της πλώρης" (1899). Από τον Αύγουστο του 1896 και ως το 1921 υπήρξε μόνιμος αξιωματικός του ελληνικού στρατού φθάνοντας ως το βαθμό του γενικού αρχίατρου. Από τη θέση αυτή συνέχισε να ταξιδεύει με συνεχείς μεταθέσεις που επιδίωξε ο ίδιος (την έντονη αυτή επιθυμία του για τα ταξίδια ονόμαζε ο ίδιος "αειφυγία"). Υπήρξε μέλος της Εθνικής Εταιρίας που προωθούσε τη Μεγάλη Ιδέα και η ήττα του 1897 στάθηκε για τον Καρκαβίτσα πολύ μεγάλη απογοήτευση. Μέλος του Στρατιωτικού Συνδέσμου το 1909, συμμετείχε στο κίνημα στο Γουδί, στράφηκε όμως στη συνέχεια εναντίον του Βενιζέλου. Πήρε μέρος στους Βαλκανικούς πολέμους ως στρατιωτικός γιατρός και το 1916 αντιτάχτηκε στο κίνημα Εθνικής Αμύνης με αποτέλεσμα να τεθεί σε περιορισμό και να εξοριστεί στη συνέχεια στη Μυτιλήνη. Στο στράτευμα επανήλθε το 1920 και αποστρατεύτηκε δυο χρόνια αργότερα με δική του αίτηση. Οι κακουχίες της εξορίας συνέβαλαν στον κλονισμό της υγείας του και το 1922 πέθανε από φυματίωση του λάρυγγα. Σύντροφός του στα τελευταία χρόνια της ζωής του στάθηκε η Δέσποινα Σωτηρίου.
Η πορεία του Ανδρέα Καρκαβίτσα στα γράμματα ξεκίνησε στο πλαίσιο της φθίνουσας περιόδου του Αθηναϊκού Ρομαντισμού. Από την περίοδο αυτή σώζονται χειρόγραφα από ποιητικά και πεζά έργα του στην καθαρεύουσα. Πολύ σύντομα όμως στράφηκε στη δημοτική και έγινε δημοφιλής στους λογοτεχνικούς κύκλους, δημοσιεύοντας από το 1885 άρθρα ποικίλου περιεχομένου, διηγήματα και νουβέλες σε πολλά αθηναϊκά λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες. Τις εκδόσεις των έργων του φρόντιζε ο ίδιος διορθώνοντας και συμπληρώνοντας τις αρχικές μορφές των κειμένων του. Το 1898 βραβεύτηκε στο διαγωνισμό της Εστίας για το διήγημα "Πάσχα στα πέλαγα" και το 1911 τιμήθηκε με τον Αργυρό Σταυρό. Γύρω στο 1905 η λογοτεχνική παραγωγή του παρουσίασε σημαντική κάμψη που διάρκεσε ως το τέλος της ζωής του με μοναδική εξαίρεση τη διετία 1918-1920, οπότε ξεκίνησε η ενασχόλησή του με τη συγγραφή σχολικών αναγνωσμάτων σε συνεργασία με τον Επαμεινώνδα Παπαμιχαήλ. Πριν το θάνατό του εξέδωσε δυο ακόμη συλλογές παλιότερων διηγημάτων του με στρατιωτική θεματογραφία ("Διηγήματα για τα παλικάρια μας" και "Διηγήματα του γυλιού"), ενώ δεν κατόρθωσε να ολοκληρώσει τον "Αρματωλό", μυθιστόρημα που είχε ξεκινήσει από το 1894. Στο λογοτεχνικό έργο του Καρκαβίτσα κυριαρχεί η δημοτική γλώσσα στη μετριοπαθή της έκφραση. Η συμβολή του συγγραφέα στο δημοτικιστικό Αγώνα χρονολογείται ήδη από το 1892 (τέσσερα χρόνια μετά την έκδοση του έργου του Ψυχάρη "Το ταξίδι μου"), όταν στον πρόλογο της έκδοσης της πρώτης συλλογής διηγημάτων τοποθετήθηκε υπέρ της δημοτικής. Στη συνέχεια πήρε μέρος στην ίδρυση της εταιρίας "Η Εθνική Γλώσσα" (1905) και ήταν μέλος του Εκπαιδευτικού Ομίλου και της Λαογραφικής Εταιρίας του Νικόλαου Πολίτη. Ωστόσο ποτέ δεν ασπάστηκε τις ακρότητες του Ψυχάρη και προσπάθησε να σταθεί ανάμεσα στις ακραίες θέσεις του γλωσσικού ζητήματος. Η πεζογραφία του κινήθηκε αρχικά στα πλαίσια της ειδυλλιακής ηθογραφίας με αρκετά λαογραφικά στοιχεία και πέρασε σταδιακά προς τον ρεαλισμό με στοιχεία κοινωνικού προβληματισμού, με σχηματικό ορόσημο τη "Λυγερή" (1890) και κορυφαία έκφραση τον "Ζητιάνο" (1897). Από τα ογδόντα συνολικά διηγήματά σταθμός στάθηκε η συλλογή "Τα λόγια της πλώρης" του 1899, ενώ στο τελευταίο έργο του "Ο αρχαιολόγος" (1904) προσπάθησε να λειτουργήσει διδακτικά, προβάλλοντας τις ιδέες του για μια γόνιμη σχέση των νεοελλήνων με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Ανδρέα Καρκαβίτσα βλ. Καλαντζοπούλου Βίκυ, "Καρκαβίτσας Ανδρέας", στο "Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό", τ. 4., Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985, Ξύδης Θεόδωρος, "Καρκαβίτσας Ανδρέας", στη "Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας", τ. 8. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ., Σταυροπούλου Έρη, "Ανδρέας Καρκαβίτσας", στο "Η παλαιότερη πεζογραφία μας · από τις αρχές της ως τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο", τ. Η’ (1880-1900), σ.174-217, Αθήνα, Σοκόλης, 1997 και Τσούρας Νίκος Α., "Βιοχρονολόγιο του Αντρέα Καρκαβίτσα", περιοδικό "Νέα Εστία", τ. 128, ετ. ΞΔ΄, 15/9/1990, αρ.1517, σ.1199-1201.
(Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών Ε.ΚΕ.ΒΙ.)
- Το Γιούσουρι και άλλες φανταστικές ιστορίες (2023)
- Ο ζητιάνος (2022)
- Λόγια της πλώρης (2021)
- ... των δακρύων (2019)
- Ο ζητιάνος (2019)
- Καλοκαιρινές πνοές (2019)
- Λόγια της πλώρης (2018)
- Λόγια της πλώρης (2018)
- Ο ζητιάνος (2017)
- Διηγήματα της θάλασσας (2016)
- Το δικό μας Πάσχα (2016)
- Διηγήματα των Χριστουγέννων (2015)
- Λόγια της πλώρης (2015)
- Ο αρχαιολόγος (2015)
- Λόγια της πλώρης (2014)
- Χριστούγεννα και χιονιάς (2013)
- Πάσχα των Ελλήνων (2013)
- Αγαπημένες ελληνικές ιστορίες για τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά (2012)
- Παλιές αγάπες (2011)
- Η θάλασσα (2011)
- Παιδικά διηγήματα (2011)
- Ο ζητιάνος (2011)
- Η λυγερή (2011)
- Ο ζητιάνος (2009)
- Έθνος υπό σκιάν. Οι φυλακές του Ναυπλίου. (2009)
- Ανθολογία ελληνικού διηγήματος του 20ού αιώνα (2009)
- Οι καλικάντζαροι (2008)
- Πάσχα των Ελλήνων (2008)
- Ελληνικά Χριστούγεννα (2008)
- Λόγια της πλώρης (2007)
- Οι πιο αγαπημένες ιστορίες για τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά (2007)
- Τα λόγια της πλώρης (2007)
- Η λυγερή. Η φλογέρα του. (2006)
- Ο αρχαιολόγος (2006)
- Άνθος του γιαλού. Το άστρο του κοραλλιού. Η γοργόνα. Τα βουνά των αετών (2006)
- Ελληνικά διηγήματα (2005)
- Ελληνικά διηγήματα (2005)
- Λόγια της πλώρης (2005)
- Ελληνικά διηγήματα (2005)
- Λόγια της πλώρης (2004)
- Ελληνικά διηγήματα (2004)
- Τα λόγια της πλώρης (2004)
- Ο ζητιάνος (2004)
- Ο αρχαιολόγος (2004)
- Θεσσαλονίκη (2004)
- Η γοργόνα (2004)
- Τα Ελληνικά (2003)
- Η λυγερή. Ο ζητιάνος (2003)
- Τα ξωτικά της θάλασσας (2003)
- Πασχαλινά διηγήματα (2003)
- Ο ζητιάνος (2003)
- Τα Ελληνικά (2003)
- Ο ζητιάνος. Η λυγερή (2002)
- Τα Ελληνικά (2002)
- Λόγια της πλώρης (2002)
- Λόγια της πλώρης (2002)
- Βόλος: Μια πόλη στη λογοτεχνία (2001)
- Λόγια της πλώρης (2001)
- Ο ζητιάνος (2001)
- Διηγήματα (2000)
- Ο Κουτσοφλέβαρος (2000)
- Η θάλασσα (2000)
- Το γιούσουρι (2000)
- Νεοελληνικά αναγνώσματα (2000)
- Ποιήσεις (2000)
- Λόγια της πλώρης (1999)
- Η γοργόνα (1999)
- Ο ζητιάνος (1999)
- Λόγια της πλώρης (1999)
- Ο ζητιάνος (1999)
- Οι φυλακές του Ναυπλίου (1998)
- Έθνος υπό σκιάν (1998)
- Λόγια της πλώρης (1998)
- Ο ζητιάνος. Το αμάρτημα της μητρός μου (1998)
- Ταξιδιωτικά (1998)
- Λόγια της πλώρης (1998)
- Λόγια της πλώρης (1997)
- Η θάλασσα και άλλα διηγήματα (1997)
- Η λυγερή (1996)
- Νέοι θεοί (1996)
- Διηγήματα (1995)
- Λόγια της πλώρης (1995)
- Παλιές αγάπες (1995)
- Ο αρχαιολόγος (1995)
- Η λυγερή (1995)
- Του γέλιου (1994)
- Διηγήματα των Χριστουγέννων (1994)
- Η θάλασσα (1993)
- Θεσσαλονίκη και άλλα επίκαιρα κείμενα (1993)
- Λόγια της πλώρης (1991)
- Ταξίδια στον Πόντο, την Πόλη, τη Σμύρνη (1991)
- Η λυγερή (1991)
- Ο ζητιάνος. Παλιές αγάπες (1990)
- Ο ζητιάνος (1989)
- Η γοργόνα (1989)
- Λόγια της πλώρης (1988)
- Λόγια της πλώρης (1988)
- Ο ζητιάνος (1985)
- Ανδρέας Καρκαβίτσας (1980)
- Άπαντα (1979)
- Άπαντα (1979)
- Άπαντα (1979)
- Άπαντα (1979)
- Λόγια της πλώρης (1975)
- Διηγήματα του γυλιού (1973)
- Τα λόγια της πλώρης ()
- Παλιές αγάπες ()
- Η λυγερή ()
- Η λυγερή ()
- Ο ζητιάνος ()
- Διγενής Ακρίτας και άλλα διηγήματα ()
- Λόγια της πλώρης ()
- Λόγια της πλώρης ()
- Ταξιδιωτικά ()
- Ο ζητιάνος ()
Δείτε επίσης:


