Τέχνη και αρχιτεκτονική στο Σελτζουκικό Σουλτανάτο του Ρουμ (τέλος 12ου – αρχές 14ου αιώνα)
Αντικείμενο της ανά χείρας μελέτης είναι η παρουσίαση της Σελτζουκικής Τέχνης και αρχιτεκτονικής στο μικρασιατικό χώρο από τον 12ο μέχρι τις αρχές του 14ου αιώνα.Η χρονική περίοδος από τον 11ο έως τον 14ο αιώνα στη Μικρά Ασία υπήρξε ιδιαίτερα σημαντική, από πολλές απόψεις. Οι Τουρκικοί πληθυσμοί που εγκαταστάθηκαν στα δυτικά του Ιράν και οι Τουρκομάνοι νομάδες που κατέφθασαν εκεί, στο απώτατο άκρο της μεγάλης μετανάστευσης τους και ήλθαν αντιμέτωποι με τον κόσμο του Βυζαντίου. Στο εξής όχι μόνο η Ανατολία παρουσίασε χαρακτηριστικά της στέπας που υπήρξη η κοιτίδα των λαών αυτών (την οποία δεν θα ξαναδούν πια), αλλά – και το πιο παράδοξο – το Βυζάντιο κάλεσε τις ισχυρές τους δυνάμεις ενάντια στις δυτικές δυνάμεις των Σταυροφόρων που το απειλούσαν. Οι πρώτες επιδρομές των Σελτζούκων Τούρκων σε βυζαντινό έδαφος χρονολογούνται γύρω στο 1030 και έκτοτε αυξήθηκαν σε τέτοιο βαθμό, ώστε ο Βυζαντινός αυτοκράτορας αποφάσισε να τοις αντιμετωπίσει τελειωτικά.Μετά την συντριπτική ήττα του βυζαντινού στρατού από τους Σελτζούκους Τούρκους στο Μαντζικέρτ της Αρμενίας το 1071, άνοιξε διάπλατα ο δρόμος για τις εισβολές των Σελτζούκων και των συμμάχων τους Τουρκομάνων στο μικρασιατικό χώρο, όπου ιδρύουν ένα νέο κράτος, το Σελτζουκικό σουλτανάτο του Ρουμ (=της χώρας των Ρωμαίων), που ήταν σχεδόν ανεξάρτητο από το κράτος των Μεγάλων Σελτζούκων στο Ιράν.Οι πρώτοι αιώνες της Σελτζουκικής παρουσίας στη Μικρά Ασία και ιδιαίτερα στα πρώην βυζαντινά εδάφη σηματοδότησαν μια σειρά αλλαγών σε όλα τα επίπεδα, της πολιτικής, της κοινωνικής και της θρησκευτικής ζωής. Οι κυριάρχοι ελληνικοί χριστιανικοί πληθυσμοί υποδουλώνονται στο νέο αλλόθρησκο δυνάστη. Οι παλιές βυζαντινές πόλεις αλλάζουν ραγδαία και μετασχηματίζονται σε Σελτζουκικές, αλλά και ισλαμικές ταυτόχρονα. Στα νέα κέντρα των πόλεων οικοδομούνται νέα κτίρια που εξυπηρετούν τις ανάγκες του κατακτητή. Στα πρώην ελληνικά εδάφη ανθίζει ένας νέος πολιτισμός, ο Σελτζουκικός.
Η βιβλιογραφία με το θέμα της Σελτζουκικής τέχνης και αρχιτεκτονικής στο μικρασιατικό χώρο είναι εξαιρετικά πλούσια. Στον τομέα της ιστορίας η παραγωγή των έργων είναι επίσης μεγάλη.
Κανελλόπουλος, Παναγιώτης Ι.
Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος είναι καθηγητής ευρωπαϊκού δικαίου στο Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Πειραιά.
