Μεθώνη
Ο Μεσαίωνας θεωρείται δικαιολογημένα η χρυσή εποχή της επιφανούς καστροπολιτείας της Μεθώνης. Η μεσαιωνική αίγλη της απεικονίζεται στα ισχυρά τείχη, έργο των Ενετών, που εξεδίωξαν τη φράγκικη φρουρά του Γοδεφρείδου Βιλλεαρδουίνου το 1206 και την κατέλαβαν το 1209 με την υπογραφή της συμφωνίας της Σαπιέντζας. Όταν οι Ενετοί κατέλαβαν την Κρήτη, η Μεθώνη αποτέλεσε προπύργιο της αποικίας τους στον ανταγωνισμό με τους Γενουάτες. Ο χώρος του κάστρου εξελίχθηκε σε σταθμό προς τις ακτές της Ασίας και τους Αγίους Τόπους. Χρονικογράφοι της Δύσης αποκαλούν την Πελοπόννησο «Νήσο της Μεθώνης» (L’ ile de Modon). Η σημασία του κάστρου φαίνεται και από τη διακοίνωση του δόγη Α. Βαρβαρήγου το 1500 (μετά την κατάληψή του από τους Τούρκους) προς τον Πάπα, τον βασιλιά της Ισπανίας και τους άλλους πρίγκηπες: «απωλέσαμεν το έξοχον ορμητήριον όλων των πλοίων, τα οποία εταξίδευον προς την Ανατολήν». Μετά τη ναυμαχία του Ναυαρίνου τα απελευθερωτικά στρατεύματα του στρατηγού Μαιζώνα έκτισαν τη νέα Μεθώνη εκτός των τειχών. Ό,τι απομένει σήμερα όρθιο μέσα στο κάστρο είναι ερείπια τούρκικων χαμάμ και ενός μιναρέ, υπόγειες δεξαμενές, μια πυριτιδαποθήκη και ο ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα.
Θέμελης Πέτρος Γ.
Ο Πέτρος Θέμελης (1936-2023) γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Πήρε πτυχίο Ιστορίας και Αρχαιολογίας από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο του Μονάχου.
Διετέλεσε επιστημονικός βοηθός στην Αρχαιολογική Υπηρεσία του Νομού Θεσσαλονίκης και συμμετείχε στις ανασκαφές Πέλλας, ανακτόρου Αιγών και τάφων Δερβενίου. Υπηρέτησε ως Επιμελητής και Έφορος Αρχαιοτήτων Hλείας-Mεσσηνίας, Aττικής-Εύβοιας, Φωκίδος-Λοκρίδος, Διευθυντής Mουσείου Δελφών και Προϊστάμενος Εφορείας Παλαιοαναθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας. Δίδαξε κλασική αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (1984-2003), διετέλεσε Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων και Πρόεδρος της Επιτροπής Ερευνών (1987-1989), διηύθυνε την πανεπιστημιακή ανασκαφή στον Τομέα I της αρχαίας Eλεύθερνας (1985-2003) και από το 1986 διηύθυνε το έργο των ανασκαφών και των αναστηλώσεων της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας στην αρχαία Μεσσήνη, το οποίο βραβεύτηκε με τρία βραβεία Europa Nostra (2005, 2011, 2019).
ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ: Δώδεκα μονογραφίες, διακόσιες επιστημονικές μελέτες, βιβλιοκρισίες, αρχαιολογικοί οδηγοί, εκθέσεις ανασκαφών, πρόλογοι εκδόσεων, άρθρα σε εγκυκλοπαίδειες, μεταφράσεις, επιφυλλίδες στον ημερήσιο αθηναϊκό και μεσσηνιακό τύπο.
ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ: Επίτιμος δημότης Μεσσήνης, Ανδρούσας, Καλαμάτας, ισόβιος Εταίρος Αρχαιολογικής Εταιρείας, αντεπιστέλλον μέλος Αμερικανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου, μέλος Εταιρείας Eυβοϊκών Μελετών, Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου, Aυστριακού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου, Επιτροπής Συντήρησης Μνημείων Ακροπόλεως, αντιπρόεδρος σωματείου ΔΙΑΖΩΜΑ και Ιδρύματος Οικ. Γ. Ψαροπούλου – Κέντρου Μελέτης Νεώτερης Κεραμεικής, πρόεδρος Εταιρείας Mεσσηνιακών Aρχαιολογικών Σπουδών. Το 2004 του απονεμήθηκε ο Ταξιάρχης του Τάγματος του Φοίνικος από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο και το 2016 ο Ανώτερος Ταξιάρχης του Tάγματος του Φοίνικος από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο. Επίσης το 2016 ανακηρύχθηκε Επίτιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και το 2018 του απονεμήθηκε το μετάλλιο Α΄ Τάξεως του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου από τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμο.
(Πηγή: "Παπαζήση", 2023)
