Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, οι μεγάλες δυνάμεις και τα Βαλκάνια, 1928-1932
Στο βιβλίο του ο Δηµήτρης Ακριβούλης παρουσιάζει µε τρόπο ευσύνοπτο τις εξωτερικές σχέσεις της Ελλάδας µε τις Μεγάλες Δυνάµεις και τα Βαλκάνια κατά την περίοδο 1928-1932. Μέσω των αρχειακών πηγών, της ελληνικής και διεθνούς βιβλιογραφίας και του τύπου της εποχής, ο συγγραφέας ανασυνθέτει το διεθνές περιβάλλον και τις επιλογές εξωτερικής πολιτικής του Ελευθερίου Βενιζέλου από την επανεκλογή του το 1928 και την υπογραφή του ελληνο-ιταλικού συµφώνου µέχρι και τις προσπάθειες διαχείρισης των συνεπειών της Παγκόσµιας Οικονοµικής Κρίσης και την εκλογική του ήττα το 1932.
Επισηµαίνεται παράλληλα η στάση του Έλληνα Πρωθυπουργού απέναντι σε εσωτερικούς παράγοντες και, ιδίως, την κοινή γνώµη. Έχοντας ως βασικούς στόχους της πολιτικής του την οικονοµική ανασυγκρότηση και αναβάθµιση του διπλωµατικού ρόλου της Ελλάδας, έπρεπε παράλληλα να πείσει για την αναγκαιότητα µιας νέας πολιτικής, αποµακρυσµένης από την Μεγάλη Ιδέα, σε ένα διεθνές µεταπολεµικό σκηνικό ανταγωνιστικών πολιτικών επιδιώξεων και ανασφάλειας.
Ο σύγχρονος απόηχος των διεθνών πολιτικών εξελίξεων της συγκεκριµένης περιόδου είναι τόσο έντονος που δύσκολα θα µπορούσε να παραβλεφθεί. Ήταν τότε που συζητήθηκε θεσµικά η ιδέα µιας ευρωπαϊκής οµοσπονδίας, ενώ οι διµερείς και πολυµερείς συµφωνίες στον χώρο της Βαλκανικής αποτέλεσαν µία πρώιµη έκφραση της λεγόµενης διαβαλκανικής συνεργασίας που προωθείται και σήµερα. Ζητήµατα µειονοτήτων επίσης ήρθαν στην επιφάνεια, παράλληλα µε την πολιτική ανταλλαγής πληθυσµών, ενώ το κύµα του εθνικισµού έγινε πλέον φανερό επηρεάζοντας τις Βαλκανικές χώρες µε αποσχιστικά κινήµατα. Υπήρχαν επίσης εξελίξεις σε οικονοµικό επίπεδο, µε την ισχύ νέων συµβάσεων δηµοσίων έργων, µε άµεσο αποτέλεσµα τον ανταγωνισµό των ξένων επιχειρήσεων.
Πρόκειται για µια κρίσιµη µεταβατική περίοδο της ελληνικής ιστορίας, όπου όλοι αυτοί οι παράγοντες συντέλεσαν στη διαµόρφωση ενός νέου πολιτικού, οικονοµικού και κοινωνικού σκηνικού. Άλλωστε, η εξωτερική πολιτική του Ελευθερίου Βενιζέλου κατά την χρονική αυτή περίοδο συνεχίζει να αποτελεί ένα µοναδικό παράδειγµα πολιτικού πραγµατισµού, διπλωµατικής δεξιοτεχνίας και χαρισµατικής ηγεσίας, άξια µελέτης.
Καλαφάτης, Θανάσης
Ο Θανάσης Καλαφάτης είναι αναπληρωτής καθηγητής Οικονομικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς.
