44 ποιήματα
[μόνο με την άνοιξη]
Εκδότης:
Νεφέλη
Έτος:
2010
ISBN:
9789602119570
Σελίδες:
141
Εξώφυλλο:
Μαλακό
Εξαντλημένο από τον εκδότη
44 ποιήματα
[...] Έχοντας ολοκληρώσει τη μετάφραση των 44 αυτών ποιημάτων από όλες τις περιόδους της ποίησής του, διακρίνω πια αρκετά καθαρά πού κάνω τον Cummings "κυκλικό" και πού τον "τετραγωνίζω"· πού αφήνομαι, ελάχιστα, να τον προδίδω και πού παρουσιάζομαι εμφανέστερα ανάμεσα στους στίχους· πού επιθυμώ να τον μπολιάσω (παράλογα;) με ένα π.χ. "τσελανικό" στοιχείο (στο these children singing in stone a), και πού να πάρω ελευθερίες, μέσα στο πλαίσιο της δικής του "αγραμματικής" αισθητικής. Έτσι, μεταφράζοντας τον ποιητή που έχει αναγάγει το απόσπασμα και την τμήση σε αισθητική αξία, πώς θα μπορούσα να μην προβώ μια δυο φορές σε εσωτερικές τομές λέξεων, όταν η ελληνική γλώσσα το ευνοεί, ακόμη κι αν ο ίδιος στον στίχο εκείνο δεν το πράττει. Το "spine", φερ' ειπείν, έσπασε κι έγινε "σπονδυλική στήλη", υποθέτοντας ότι η ευρηματικότητά του θα συναινούσε, αν ο ίδιος μπορούσε να γνωρίζει τις δυνατότητες επήρειας της ελληνικής επί του λόγου του. Αντίστοιχα, η κυβιστική και μεταμορφωτική λειτουργία της σκέψης του ένιωσα να μου επιτρέπει να γράψω "μέσ' από τοπίο" αντί του "δικού" του "μέσ' από το οποίο", ενώ, αλλού, το "O/cean" του μετατρέπεται, περίπου αναγκαστικά, σε "Ω/κυανός".
Στις πιο παραδοσιακές φόρμες (όπως στα πειραγμένα σονέτα του), προσπάθησα να ακολουθήσω τη μουσική της ρίμας του Cummings εκεί όπου αυτός την τοποθετεί, και τις αδιόρατες ρήξεις του με την παράδοση εκεί όπου υποπτευόμουν ή έβλεπα πως τις επιθυμούσε. Τη ρυθμολογία και την τσακισμένη του εμμέλεια επιχείρησα συστηματικά να τις ακούω και να τις ενθέτω στο μετάφρασμα σε όλες τις περιπτώσεις - ακόμη και στα ποιήματα που θα μπορούσες ίσως να τις προσπεράσεις. Όταν η ρυθμική σύσταση του ποιήματος το απαιτούσε, δεν δίστασα να προσθέσω ακόμη και λέξεις ή μικρές φράσεις (ένα "χωρίς κουβέντα" εδώ, ένα "σαν άβυσσος" εκεί), ακόμη και αν ο Cummings ποτέ δεν τις έχει γράψει στα αγγλικά. Δεν θέλησα, εξάλλου, να αποφύγω και μια δυο νύξεις ενός πολύ προσωπικού χιούμορ. Έτσι, ένα "nipponized bit" ("εξιαπωνισθέν κομμάτι" εναέριου σιδηροδρόμου, που στο τέλος ποιήματος καταπλακώνει με άπονη δικαιοσύνη κάποιον παραδειγματικά αδιόρθωτο), στάθηκε αδύνατον να αντισταθώ και να μην το αποδώσω ως "ιάπωνο κομμάτι": κλείσιμο του ματιού στον φίλο Γιάννη Θαβώρη, που είχε καιρό τώρα εφεύρει το ιδιόχρηστο λογοπαίγνιο "ιάπωνη ζωή". Όσο για τον περιώνυμο Buffalo Bill, προτίμησα να τον πω όπως τον λέγαμε παιδιά: με τον απόηχο των βουβαλιών και την τραχιά ανδροπρέπεια μιας μυθικής Άγριας Δύσης. Μπούφαλο, όχι Μπάφαλο, λοιπόν.
[...]
Άλλα πολύ βασικά μεταφραστικά ζητούμενα ήταν η ανάγλυφη αποτύπωση των εσωτερικών ρήξεων, των ασυνεχειών και των γραμματικών, ορθογραφικών και συντακτικών "λαθών" της γλώσσας του. Ενώ ταυτόχρονα ήθελα να τηρήσω "κατά το δυνατόν απαράβατα" την πιστότητα του νοήματος, φροντίζοντας συνήθως να περιορίζω ακόμη και αυτή τη χρήση των αναλογιών.
Θα θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό, αν μόνο λίγα από αυτή την προσπάθεια φαίνονται με γυμνό οφθαλμό στην τελική μετάφραση, και τελικά αν αυτή δεν μοιάζει και τόσο με μετάφραση. Επομένως, αν η "κανιβαλική ενσωμάτωση" του πρωτοτύπου έχει επιτευχθεί με ισορροπία απόλυτης βίας-ρήξης και απόλυτης τρυφερότητας-επανόρθωσης.
Όπως και να 'χει, και ανεξαρτήτως αποτελέσματος, νομίζω πως τώρα πια ίσως μπορούμε να ησυχάσω.
(από το επίμετρο του Βασίλη Αμανατίδη)
[...] Έχοντας ολοκληρώσει τη μετάφραση των 44 αυτών ποιημάτων από όλες τις περιόδους της ποίησής του, διακρίνω πια αρκετά καθαρά πού κάνω τον Cummings "κυκλικό" και πού τον "τετραγωνίζω"· πού αφήνομαι, ελάχιστα, να τον προδίδω και πού παρουσιάζομαι εμφανέστερα ανάμεσα στους στίχους· πού επιθυμώ να τον μπολιάσω (παράλογα;) με ένα π.χ. "τσελανικό" στοιχείο (στο these children singing in stone a), και πού να πάρω ελευθερίες, μέσα στο πλαίσιο της δικής του "αγραμματικής" αισθητικής. Έτσι, μεταφράζοντας τον ποιητή που έχει αναγάγει το απόσπασμα και την τμήση σε αισθητική αξία, πώς θα μπορούσα να μην προβώ μια δυο φορές σε εσωτερικές τομές λέξεων, όταν η ελληνική γλώσσα το ευνοεί, ακόμη κι αν ο ίδιος στον στίχο εκείνο δεν το πράττει. Το "spine", φερ' ειπείν, έσπασε κι έγινε "σπονδυλική στήλη", υποθέτοντας ότι η ευρηματικότητά του θα συναινούσε, αν ο ίδιος μπορούσε να γνωρίζει τις δυνατότητες επήρειας της ελληνικής επί του λόγου του. Αντίστοιχα, η κυβιστική και μεταμορφωτική λειτουργία της σκέψης του ένιωσα να μου επιτρέπει να γράψω "μέσ' από τοπίο" αντί του "δικού" του "μέσ' από το οποίο", ενώ, αλλού, το "O/cean" του μετατρέπεται, περίπου αναγκαστικά, σε "Ω/κυανός".
Στις πιο παραδοσιακές φόρμες (όπως στα πειραγμένα σονέτα του), προσπάθησα να ακολουθήσω τη μουσική της ρίμας του Cummings εκεί όπου αυτός την τοποθετεί, και τις αδιόρατες ρήξεις του με την παράδοση εκεί όπου υποπτευόμουν ή έβλεπα πως τις επιθυμούσε. Τη ρυθμολογία και την τσακισμένη του εμμέλεια επιχείρησα συστηματικά να τις ακούω και να τις ενθέτω στο μετάφρασμα σε όλες τις περιπτώσεις - ακόμη και στα ποιήματα που θα μπορούσες ίσως να τις προσπεράσεις. Όταν η ρυθμική σύσταση του ποιήματος το απαιτούσε, δεν δίστασα να προσθέσω ακόμη και λέξεις ή μικρές φράσεις (ένα "χωρίς κουβέντα" εδώ, ένα "σαν άβυσσος" εκεί), ακόμη και αν ο Cummings ποτέ δεν τις έχει γράψει στα αγγλικά. Δεν θέλησα, εξάλλου, να αποφύγω και μια δυο νύξεις ενός πολύ προσωπικού χιούμορ. Έτσι, ένα "nipponized bit" ("εξιαπωνισθέν κομμάτι" εναέριου σιδηροδρόμου, που στο τέλος ποιήματος καταπλακώνει με άπονη δικαιοσύνη κάποιον παραδειγματικά αδιόρθωτο), στάθηκε αδύνατον να αντισταθώ και να μην το αποδώσω ως "ιάπωνο κομμάτι": κλείσιμο του ματιού στον φίλο Γιάννη Θαβώρη, που είχε καιρό τώρα εφεύρει το ιδιόχρηστο λογοπαίγνιο "ιάπωνη ζωή". Όσο για τον περιώνυμο Buffalo Bill, προτίμησα να τον πω όπως τον λέγαμε παιδιά: με τον απόηχο των βουβαλιών και την τραχιά ανδροπρέπεια μιας μυθικής Άγριας Δύσης. Μπούφαλο, όχι Μπάφαλο, λοιπόν.
[...]
Άλλα πολύ βασικά μεταφραστικά ζητούμενα ήταν η ανάγλυφη αποτύπωση των εσωτερικών ρήξεων, των ασυνεχειών και των γραμματικών, ορθογραφικών και συντακτικών "λαθών" της γλώσσας του. Ενώ ταυτόχρονα ήθελα να τηρήσω "κατά το δυνατόν απαράβατα" την πιστότητα του νοήματος, φροντίζοντας συνήθως να περιορίζω ακόμη και αυτή τη χρήση των αναλογιών.
Θα θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό, αν μόνο λίγα από αυτή την προσπάθεια φαίνονται με γυμνό οφθαλμό στην τελική μετάφραση, και τελικά αν αυτή δεν μοιάζει και τόσο με μετάφραση. Επομένως, αν η "κανιβαλική ενσωμάτωση" του πρωτοτύπου έχει επιτευχθεί με ισορροπία απόλυτης βίας-ρήξης και απόλυτης τρυφερότητας-επανόρθωσης.
Όπως και να 'χει, και ανεξαρτήτως αποτελέσματος, νομίζω πως τώρα πια ίσως μπορούμε να ησυχάσω.
(από το επίμετρο του Βασίλη Αμανατίδη)
| Τίτλος βιβλίου: | 44 ποιήματα | ||
|---|---|---|---|
| Υπότιτλος βιβλίου: | [μόνο με την άνοιξη] | ||
| Εκδότης: | Νεφέλη | ||
| Συντελεστές βιβλίου: | Cummings Edward Estlin (Συγγραφέας) Αμανατίδης, Βασίλης, 1970- , ποιητής (Μεταφραστής) Αμανατίδης, Βασίλης, 1970- , ποιητής (Επιμελητής) | ||
| ISBN: | 9789602119570 | Εξώφυλλο βιβλίου: | Μαλακό |
| Σειρά εκδότη: | Ποίηση | Σελίδες: | 141 |
| Στοιχεία έκδοσης: | Ιούνιος 2010 | Διαστάσεις: | 24x17 |
| Σημείωση: | Επίμετρο, χρονολόγιο: Βασίλης Αμανατίδης. | ||
| Κατηγορίες: | Λογοτεχνία > Μεταφρασμένη λογοτεχνία > Ποίηση | ||
Δεν βρέθηκαν στοιχεία για τον συγγραφέα
Δείτε επίσης:
Είδατε πρόσφατα:
