Ένοχοι και ενοχές
Δεν θέλει πολύ να σε παρασύρει το κύμα, η δίνη της γοητείας του αστυνομικού διηγήματος. Στην αρχή κρατούσα σημειώσεις από τα αστυνομικά που διάβαζα. Μετά άρχισα να συσχετίζω τις σημειώσεις μου με τις βιβλιοκρισίες των ειδικών. Αργότερα συνδύασα το περιεχόμενο των αστυνομικών με τις βασικές αρχές της εγκληματολογίας-ανακριτικής. Και τέλος -το χειρότερο- έγραψα και ένα οιονεί... αστυνομικό διήγημα ("Naturae debitun reddiderunt", στα "Οικοεγκλήματα", Κέδρος 2008, σ. 291-336).
Επειδή όμως είμαι κατά κύριο επάγγελμα εγκληματολόγος αποφάσισα να παρασυρθώ (για τελευταία φορά;) σε μια διαπίστωση/πρόβλεψη για τον πολιτικό, κοινωνικό, πολιτιστικό, λογοτεχνικό χώρο που καλύπτει η αστυνομική λογοτεχνία και να επιστρέψω στις λιγότερο γοητευτικές επιστημονικές εγκληματολογικές εκδοχές και παραδοχές.
Το ταξίδι αυτό όμως άξιζε τον κόπο γιατί ακόνισε την απαραίτητη για κάθε επιστήμονα διαίσθηση για τα πρόσωπα, τις καταστάσεις και την «ψυχή» των πραγμάτων. Η ενοποίηση και παρουσίαση σ’ ενιαίο πόνημα άρθρων για τη λογοτεχνία της ενοχής, την αστυνομική λογοτεχνία, τα αστυνομικά φίλμς σε συνδυασμό με τις αρχές των εγκληματολογικών επιστημών πιστεύουμε ότι υπηρετεί ορθότερα τις ανάγκες του αναγνώστη (ή και του ενδίκου) για μια περισσότερο ολοκληρωμένη απεικόνιση και ανάλυση. Θεωρήσαμε σκόπιμο να αναδιατάξουμε (για μεθοδολογικούς λόγους) την ύλη (σε σχέση με τη β’ έκδοση) ώστε να "δέσουν" καλύτερα τα κείμενα.
(από τον πρόλογο του καθηγητή Γιάννη Πανούση)
Vazioulin, Viktor Alexeyevich, 1932-2012
Ο Βίκτορ Αλεξέγιεβιτς Βαζιούλιν γεννήθηκε στη Μόσχα το 1932 και πέθανε στην ίδια πόλη το 2012. ΄Ηταν Καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστήμιου Λομονόσοφ της Μόσχας, από τους σημαντικότερους σοβιετικούς στοχαστές, ιδρυτής μιας νέας κατεύθυνσης στο πεδίο της φιλοσοφίας, της διαλεκτικής λογικής και μεθοδολογίας της επιστήμης και της κοινωνικής θεωρίας. Τα βασικά επιστημονικά επιτεύγματα του είναι τα ακόλουθα:
1. Η αποκάλυψη της λογικής του θεωρητικού μέρους του «Κεφαλαίου» του Κ. Μαρξ, της διαλεκτικής μεθοδολογίας του οργανικού όλου. 2. Η συγκεκριμένη-ιστορική προσέγγιση του μαρξισμού, ως επιστημονικού συστήματος, αναπτυσσόμενου μέσω της εμφάνισης και επίλυσης νομοτελών αντιφάσεων. 3. Η ανάδειξη του θεωρητικού και μεθοδολογικού κεκτημένου του μαρξισμού, των ιστορικών δυνατοτήτων και περιορισμών του. 4. Η προσέγγιση της επιστημονικής νόησης ως φυσικοϊστορικής διαδικασίας. 5. Η ανακάλυψη της λογικής της δομής και της ιστορίας της ανθρωπότητας.
Οι επιστημονικές ανακαλύψεις του, ως «επιστημονική προσπάθεια επαναστατικοποίησης της επιστήμης» και θεωρητικής εξέτασης των βαθύτερων αναγκών της ανθρωπότητας, άνοιξαν το δρόμο για την διαλεκτική ανάπτυξη – «άρση» του μαρξισμού, στα πλαίσια μιας πιο ανεπτυγμένης θεωρίας περί κοινωνίας, διανοίγοντας ένα φάσμα νέων ερευνητικών προγραμμάτων.
Το ερευνητικό και παιδαγωγικό έργο του Β.Α. Βαζιούλιν ήταν εσωτερικά συνυφασμένο με την στάση ζωής του. Η σκέψη και η στάση του θεωρούταν «αιρετική» επί Ε.Σ.Σ.Δ. Ακόμα πιο «αιρετική» φαντάζει στους πεζούς καιρούς μας. Είναι δύσκολο να είναι κάποιος επαναστάτης στην επιστήμη σε συνθήκες καταιγιστικής αντεπίθεσης του πραγματισμού και κάθε λογής ανορθολογισμού. Ακόμα δυσκολότερο, υπό αυτές τις συνθήκες, είναι να συνειδητοποιήσει κάποιος την ζωτική σημασία της ανάπτυξης της κοινωνικής θεωρίας και σε αντίθεση με το ρεύμα, σκόπιμα να αφιερώνει τις προσπάθειές του σ’ αυτή την κατεύθυνση.
Ο Βίκτωρ Αλεξέγιεβιτς Βαζιούλιν υπήρξε ο εμπνευστής και ο επιστημονικός καθοδηγητής της διεθνούς σχολής «Λογική της Ιστορίας». Η Διεθνής Σχολή «Λογική της Ιστορίας» (Δ.Σ.Λ.Ι.) ιδρύθηκε από μαθητές-ομοϊδεάτες του από πολλές χώρες.