
Ο Γκέοργκ Λούκατς, πέρ' από τη σπουδαία συμβολή του στην ιστορία των ιδεών, υπήρξε η εμβληματική εκείνη μορφή στην οποία συνοψίστηκε κατά κάποιον τρόπο η μοίρα των στοχαστών μιας άλλης εποχής, όταν το αξίωμα του Αριστοτέλη περί του ανθρώπου ως "ζώου πολιτικού" επαληθευόταν πειστικότερα απ' ό,τι στη δική μας εποχή, η οποία έχει προ πολλού εναποθέσει την πολιτική δραστηριότητα στους image makers και στους χορηγούς των ΜΜΕ.
Ο Λούκατς ανήκει στην ομάδα εκείνων των στοχαστών που δεν αποποιήθηκαν τη "στράτευση του πνεύματος", παρά το κόστος και τους κινδύνους που συνόδευσαν πάντοτε τη "στράτευση" των φιλοσόφων - από τον Πλάτωνα έως τον Χάιντεγγερ. Στο κείμενο που μεταφράζουμε θα παρακολουθήσουμε την ιδεολογική οδύσσεια του Λούκατς, η οποία, όπως την αφηγείται ο Μίκαελ Λαίβυ, φάνηκε να καταλήγει κάποτε στην Ιθάκη της νεότητάς του - πέρ' από τις Συμπληγάδες "των δύο συστημάτων που θριάμβευσαν κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο: τον σταλινισμό και τον "αμερικάνικο τρόπο ζωής'".
Βέβαια, ο Λούκατς δεν έζησε ώς την παρούσα φάση της "παγκοσμιοποίησης" για να διαπιστώσει τη συνταύτιση των δύο "συστημάτων" σε ένα και μοναδικό, την πλήρη συγχώνευση της Σκύλλας του σταλινισμού με τη Χάρυβδη της χρηματιστικής μονοκρατορίας. Ο ωμός, ακατέργαστος σταλινισμός, παρά το γεγονός ότι από καιρό βρίσκεται (επί θεωρητικού επιπέδου) στα απόβλητα της ιστορίας, επανεμφανίζεται (μιλάμε τώρα για τη χώρα μας) ως ένα είδος ιδεολογικού παλαιοημερολογιτισμού απελπισμένων ανθρώπων, αποπροσανατολισμένων, χαμένων ψυχών που παραδέρνουν μέσα στα αδιέξοδα της οσημέραι εντεινόμενης πολιτικής αναποτελεσματικότητας και ανυποληψίας. Αυτός ο φαντασματικός "σταλινισμός" βρίσκει πρόσφορο έδαφος όχι μόνο στους κόλπους του εκφυλισμένου πλέον "κομμουνιστικού" κόμματος, αλλά, απροσδοκήτως πλην ευλόγως, και στον πυρήνα, στη βαθύτερη σκέψη του "συστήματος": Σε πονήματα νεόκοπων "αντικειμενικών" μελετητών και "αναθεωρητών" της νεώτερης ιστορίας, εντός και εκτός πανεπιστημίου, οι οποίοι αναδεικνύουν και αξιοποιούν (αντιστρέφοντας ενίοτε τα ιδεολογικά πρόσημα) τον παρελθόντα σταλινισμό ως άλλοθι του παρόντος αντικομμουνισμού (τους). Και μπορούν να προβαίνουν σε τέτοιου είδους "αναθεωρητικές" λαθροχειρίες επειδή ακριβώς έχουν ως άτυπους συμμαχητές, συνεταίρους ή συμπαίκτες τα θλιβερά εγγόνια και δισέγγονα του Στάλιν -είτε πρόκειται για τους σημερινούς "κομμουνιστές" οι οποίοι τελούν ανά τακτικά διαστήματα το τελετουργικό της "επαναστατικής γυμναστικής" τους κραδαίνοντας και μαγαρίζοντας σύμβολα και λάβαρα που δεν τους ανήκουν, είτε πρόκειται για αυτομαστιγούμενους πρώην αριστερούς που σπεύδουν να προλάβουνε το τραίνο της "προόδου" ενώνοντας τη μίζερη θρηνωδία τους με τη θριαμβεύουσα χορωδία του "προοδευτικού" αντικομμουνισμού.
(από το σημείωμα του μεταφραστή)
Τίτλος βιβλίου: | Ο Λούκατς και ο Σταλινισμός | ||
---|---|---|---|
Τίτλος πρωτότυπου: | Lukács and Stalinism | ||
Εκδότης: | Έρασμος | ||
Συντελεστές βιβλίου: | Löwy, Michael (Συγγραφέας) Λυκιαρδόπουλος, Γεράσιμος (Μεταφραστής) Λαμπρίδης, Μανόλης (Υπεύθυνος Σειράς) | ||
ISBN: | 9789606870040 | Εξώφυλλο βιβλίου: | Μαλακό |
Σειρά εκδότη: | Οι Ιδέες | Σελίδες: | 45 |
Στοιχεία έκδοσης: | Απρίλιος 2009 | Διαστάσεις: | 21x14 |
Κατηγορίες: | Επιστήμες > Επιστήμες του Ανθρώπου > Φιλοσοφία |
Βαγενάς, Νάσος, 1945-
Ο Νάσος Βαγενάς γεννήθηκε στη Δράμα, μια πόλη της βόρειας Ελλάδας, το 1945. Τελείωσε το δημοτικό σχολείο και τις τρεις πρώτες τάξεις του γυμνασίου εκεί, και το 1960 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε φιλολογία στα Πανεπιστήμια Αθηνών (1963-1968), Ρώμης (1970-1972), Έσσεξ (1972-1973) και Καίμπριτζ, όπου (1974-1978) εκπόνησε διδακτορική διατριβή με θέμα την ποίηση και την ποιητική του Γιώργου Σεφέρη. Από το 1980 ως το 1991 διετέλεσε καθηγητής της Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, και από το 1992 είναι καθηγητής της Θεωρίας και Κριτικής της Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Εκτός από τα ποιητικά βιβλία του, ο Νάσος Βαγενάς έχει δημοσιεύσει πολλά βιβλία μελετών και δοκιμίων πάνω σε θέματα της λογοτεχνίας και της λογοτεχνικής κριτικής που τον έχουν αναδείξει σε έναν από τους σημαντικότερους σήμερα Έλληνες κριτικούς. Ένα από αυτά "Η ειρωνική γλώσσα", βραβεύτηκε με το Κρατικό Βραβείο Κριτικής το 1995. Το 2013 του απονεμήθηκε το βραβείο δοκιμίου του Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών, για το σύνολο του δοκιμιακού έργου του. To 2017 του απονεμήθηκε το Μεγάλο Τιμητικό Βραβείο του περιοδικού "Αναγνώστης" [www.oanagnostis.gr], για το σύνολο του έργου του.
Εργογραφία:
Α. Ποίηση
- Πεδίον Άρεως, Διογένης, 1974
- Βιογραφία, Κέδρος, 1978
- Τα γόνατα της Ρωξάνης, Κέδρος, 1981
- Περιπλάνηση ενός μη ταξιδιώτη, Κέδρος, 1986
- Η πτώση του ιπτάμενου, Στιγμή, 1989, β΄εκδ. Παρουσία, 1997
- Βάρβαρες ωδές, Κέδρος, 1992
- Στέφανος, Κέδρος, 2004
- Στη νήσο των Μακάρων, Κέδρος, 2010
- Βιογραφία: Ποιήματα 1974-2014, Κέδρος, 2015
- Πανωραία, Κέδρος, 2016
Β. Πεζογραφία
- Η συντεχνία, Κέδρος, 1976
Γ. Δοκίμια
- Ο ποιητής και ο χορευτής: μια εξέταση για την ποιητική και την ποίηση του Σεφέρη, Κέδρος, 1979
- Ο λαβύρινθος της σιωπής: δοκίμιο για την ποίηση, Κέδρος,1982
- Η εσθήτα της θεάς: σημειώσεις για την ποίηση και την κριτική, Στιγμή, 1988
- Ποίηση και μετάφραση, Στιγμή, 1989
- Η ειρωνική γλώσσα: κριτικές μελέτες για τη νεοελληνική γραμματεία, Στιγμή, 1994
- Μεταμοντερνισμός και λογοτεχνία, Πόλις, 2002, β΄, επαυξημένη εκδ. Πόλις 2012
- Η παραμόρφωση του Καρυωτάκη, Ίνδικτος, 2005
- Κινούμενος στόχος, Πόλις, 2011
- Γκιόστρα, Μικρή Άρκτος, 2012
- Σημειώσεις από την αρχή του αιώνα, Πόλις, 2013.
Δ. Μεταφράσεις
- Μαξ Φρις, Ο Μπήντερμαν και οι εμπρηστές, Δωδώνη,1971
- Έντγκαρ Άλαν Πόε, Λίγεια, Στιγμή, 1996
- Richard Burns, Μαύρο φως, Τυπωθήτω, 2005
κ.ά.
Ε. Μεταφράσεις έργων του σε ξένες γλώσσες
Στα αγγλικά:
- Biography (μτφρ.Richard Burns), Lobby Press, Cambridge, 1978
- Biography and Other Poems (μτφρ. John Stathatos), Oxus Press, London, 1979
- The Perfect Order: Selected Poems 1974-2010 (επιμ. Richard Berengarten (Burns) & Paschalis Nikolaou, επιλογή μτφρ.), Anvil Press, London, 2011
Στα γερμανικά:
- Wanderung eines Nicht-Reisenden, (μτφρ. Alexandra Rassidakis), Romiosini, Cologne, 1997
Στα ολλανδικά:
- Biografie en audere (επιλογή από όλες τις συλλογές, μτφρ. Marko Fondse και Hero Howkerda), Het Grekse Eiland, Amsterdam, 1990
- Barbaarse Oden, μτφρ. Marko Fondse και Hero Hokwerda, Styx Publications, Groningen, 1997.
Στα ιταλικά:
- Vagabondagggi di un non viaggiatore (επιλογή από όλες τις συλλογές, μτφρ. Caterina Carpinato, Crocetti Editore, Milano, 1997.
Στα ρουμανικά:
- Ratacirile unui necalator (μτφρ. Victor Ivanovici), Seara, Bucharest, 1998.
- Ode Barbare (μτφρ. Valeriu Mardare), Omonia, Bucharest, 2001.
Στα σερβικά:
- Επιλογή ποιημάτων, μτφρ. Ivan Gadjanski και Ksenija Maricki Gadjanski, Rad, Belgrade, 2001.
(Φωτογραφία: Δημήτρης Τσουμπλέκας)
- Η λογοτεχνία στο τετράγωνο (2020)
- Νάσος Βαγενάς (2019)
- Μα τι γυρεύουν οι ψυχές μας ταξιδεύοντας; (2018)
- Η Ελλάδα ταξιδεύει, ολοένα ταξιδεύει (2017)
- Πανωραία (2016)
- Η παραμόρφωση του Καρυωτάκη (2015)
- Βιογραφία (2015)
- Η έρευνα για την κρίση 2010 - 2014 (2014)
- Σημειώσεις από την αρχή του αιώνα (2013)
- Εισαγωγή στην ποίηση του Σεφέρη (2013)
- Για μια ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας του εικοστού αιώνα: Προτάσεις ανασυγκρότησης, θέματα και ρεύματα (2012)
- Μεταμοντερνισμός και λογοτεχνία (2012)
- Εισαγωγή στην ποίηση του Καβάφη (2012)
- Ποιητικές συνομιλίες (2012)
- Γκιόστρα (2012)
- Εισαγωγή στο έργο του Καζαντζάκη (2011)
- Για τον Έντμουντ Κήλυ (2011)
- Κινούμενος στόχος (2011)
- Κατάλογος 25 (2011)
- Η μπαλλάντα του αβέβαιου εραστή (2011)
- Επέτειος (2010)
- Ιστορία της ελληνικής γλώσσας (2010)
- Στη νήσο των Μακάρων (2010)
- Εισαγωγή στην ποίηση του Ρίτσου (2009)
- Cambridge in Athens (2009)
- Εισαγωγή στην ποίηση του Ελύτη (2009)
- Από τον Λέανδρο στον Λουκή Λάρα (2009)
- Συμπαντική αρμονία, μουσική και επιστήμη (2007)
- Με τον ρυθμό της ψυχής (2006)
- Η παραμόρφωση του Καρυωτάκη (2005)
- Η ειρωνική γλώσσα (2004)
- Το χρονικό του Κέδρου (2004)
- Στέφανος (2004)
- Ποίηση και μετάφραση (2004)
- Εν Δράμα (2002)
- Σημειώσεις από το τέλος του αιώνα (2001)
- Σκοτεινές μπαλλάντες και άλλα ποιήματα (2001)
- Για τον Βαγενά (2001)
- Δάφνη (2001)
- Γιώργος Σεφέρης ποιητής και πολίτης (2000)
- Για τον Σινόπουλο (2000)
- Η πτώση του ιπτάμενου β' (1997)
- Μοντερνισμός και ελληνικότητα (1997)
- Ο ποιητής και ο χορευτής (1996)
- Βάρβαρες ωδές (1992)
- Η πτώση του ιπτάμενου (1989)
- Ο λαβύρινθος της σιωπής (1988)
- Η εσθήτα της θεάς (1988)
- Περιπλάνηση ενός μη ταξιδιώτη (1987)
- Τα γόνατα της Ρωξάνης (1987)
- Η συντεχνία (1987)
- Ο Μπόρχες στην Κρήτη (1985)
- Βιογραφία (1980)