Μπαχαρικά

Δαμβέργης, Ιωάννης Μ., 1862-1938
Ιωάννης Μ. Δαμβέργης (1862-1938). Ο Ιωάννης Δαμβέργης του Μιλτιάδη γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης. Σε παιδική ηλικία και ενώ μαινόταν η Κρητική Επανάσταση κατέφυγε με την οικογένειά του στη Σμύρνη, όπου μαθήτευσε στην Ευαγγελική Σχολή. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και εγκαταστάθηκε στην πρωτεύουσα, όπου ασχολήθηκε επαγγελματικά με τη δημοσιογραφία και τις εκδόσεις περιοδικών και εφημερίδων. Διετέλεσε διευθυντής του περιοδικού "Εβδομάς" την περίοδο 1887-1892 και της "Εφημερίδας των Συζητήσεων", ενώ από το 1902 ως το 1916 ανέλαβε την έκδοση και διανομή του ακραίου εθνικιστικού φυλλαδίου "Πάτρια". Αναμείχθηκε ενεργά στην πολιτική ως μέλος της κρητικής αντιπροσωπείας και της τελευταίας απελευθερωτικής επιτροπής των Κρητών, θέσεις από τις οποίες ενίσχυσε τον αγώνα των κρητικών για ανεξαρτησία, ενώ υπήρξε επίσης διευθυντής του πολιτικού γραφείου του Ελευθέριου Βενιζέλου, γενικός γραμματέας της οργανωτικής επιτροπής για τον εορτασμό της εθνικής εκατονταετηρίδας το 1931, και οργανωτικό μέλος του εορτασμού των εκατό χρόνων από τη γέννηση του λόρδου Byron. Ως υποστηρικτής της βενιζελικής παράταξης συνελήφθη το Νοέμβρη του 1916 και φυλακίστηκε ως το Γενάρη του επόμενου χρόνου επί εσχάτη προδοσία. Ιδρυτής του σωματείου Αδελφότητα Αγάπης Ακριτών και συνεργάτης της νεοϋορκέζικης ελληνόφωνης εφημερίδας "Εθνικός Κήρυξ", ο Ιωάννης Δαμβέργης υπήρξε επίσης γενικός γραμματέας του Εθνικού Θεάτρου κατά τα πρώτα έτη της λειτουργίας του, πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του και ιδρυτής επιστημονικών οργανώσεων όπως της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας, της Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών και της Εταιρείας Κρητικών Μελετών. Πέθανε στην Αθήνα. Το πεζογραφικό έργο του Ιωάννη Δαμβέργη τοποθετείται χρονικά στη λογοτεχνική γενιά του 1880, η δράση της οποίας σημαδεύτηκε από το γλωσσικό ζήτημα. Ο Δαμβέργης ανήκε στη συντηρητική γλωσσική παράταξη και για τη συλλογή του "Οι Κρήτες μου" υιοθέτησε μια μικτή έκφραση (καθαρεύουσα στα αφηγηματικά μέρη, δημοτική στους λαϊκούς διαλόγους), η οποία ανταποκρινόταν στο σαφή πατριωτικό προσανατολισμό της αφηγηματογραφίας του με συχνές αναφορές στο ένδοξο παρελθόν του έθνους. Η δεύτερη συλλογή διηγημάτων του "Επεισόδια της ζωής" πλησιάζει περισσότερο το χρονογράφημα παρά τη λογοτεχνική γραφή. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Ιωάννη Δαμβέργη βλ. Ευριπίδης Γαραντούδης, "Ιωάννης Μ. Δαμβέργης", στο "Η παλαιότερη πεζογραφία μας· Από τις αρχές της ως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο", τ. Ζ΄ (1880-1900), Αθήνα, Σοκόλης, 1997, σελ. 310-321, Μανώλης Γιαλουράκης, "Δαμβέργης Ιωάννης", στη "Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας", τ. 6, Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ., "Δαμβέργης Ιωάννης", στο "Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό", τ. 3, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985, και Μιχάλης Γ. Μερακλής, Χριστίνα Λύσσαρη, "Δαμβέργης Ιωάννης", στο "Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας", Αθήνα, Πατάκης, 2007, σελ. 425-453. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).