Notes de poétique et de morale

Ρούφος, Ρόδης, 1924-1972
Ρόδης Ρούφος - Κανακάρης (1924-1972). Ο Ρόδης Ρούφος γεννήθηκε στην Αθήνα με καταγωγή από την Πάτρα. Σπούδασε στη νομική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών την περίοδο της γερμανικής κατοχής, οπότε εντάχτηκε στην οργάνωση ΡΑΝ και στη συνέχεια βγήκε στα βουνά της Ηπείρου με τον ΕΔΕΣ του στρατηγού Ζέρβα. Από το 1949 εργάστηκε στο Διπλωματικό Σώμα του Υπουργείου Εξωτερικών, θέση από την οποία ταξίδεψε στη Βιέννη, τη Λευκωσία (όπου μυήθηκε στους κύκλους της ΕΟΚΑ), το Λονδίνο και το Παρίσι. Στο Παρίσι παρέμεινε από το 1960 ως το 1964 και παράλληλα με την εργασία του προετοίμασε διδακτορική διατριβή -η οποία τελικά δεν ολοκληρώθηκε- με θέμα την αθηναϊκή εξέγερση ενάντια στους Ρωμαίους των ετών 88-86 π.Χ. Μετά την επιβολή της δικτατορίας των συνταγματαρχών προκάλεσε την απόλυσή του από το Υπουργείο και ανέπτυξε αντικαθεστωτική δράση. Πέθανε στην Αθήνα σε ηλικία σαράντα οχτώ χρόνων από καρκίνο. Μετά τη μεταπολίτευση τιμήθηκε μεταθανάτια για την αγωνιστική του δράση με τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος του Φοίνικος (1975). Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε -με το ψευδώνυμο Ρόδης Προβελέγγιος- το 1954 με το μυθιστόρημα "Η ρίζα του μύθου", που αποτέλεσε το πρώτο μέρος της τριλογίας "Χρονικό μιας σταυροφορίας", με θέμα αντλημένο από τις εμπειρίες του συγγραφέα στο βουνό. Το δεύτερο μέρος με τίτλο "Πορεία στο σκοτάδι" τιμήθηκε το 1956 με το βραβείο Ουράνη και δύο χρόνια αργότερα εκδόθηκε το τρίτο, με τίτλο "Η άλλη όχθη". Ακολούθησαν δυο ακόμη μυθιστορήματα, "Η χάλκινη εποχή" (που πρωτοκυκλοφόρησε στα αγγλικά με τίτλο "The Age of Bronze") και "Οι Γραικύλοι", με θέμα αντλημένο από την έρευνά του για τη διδακτορική διατριβή του. Ο Ρούφος ασχολήθηκε επίσης με τη μετάφράση, το δοκίμιο, το διήγημα, την ποίηση. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας εξέδωσε ανώνυμα στην Ελβετία τον τόμο καταγγελίας "Verite sur la Grece", ο οποίος κυκλοφόρησε και στην Αγγλία σε μετάφραση του Richard Clogg ενώ ήταν επίσης μέλος της εκδοτικής ομάδας των αντικαθεστωτικών εκδόσεων "Δεκαοχτώ κείμενα" (1970) και "Νέα κείμενα" (1971). Μετά το θάνατό του η σύζυγός του επιμελήθηκε την έκδοση του τόμου "Επιλογή" με ανέκδοτα γραπτά του. Κείμενά του βρίσκονται δημοσιευμένα στα περιοδικά "Νέα Εστία", "Εποχές", "Κυπριακά Γράμματα" και "Η Συνέχεια". Το σύνολο του έργου του Ρόδη Ρούφου γράφτηκε στη διάρκεια δεκαοχτώ χρόνων και τοποθετείται στο χώρο της ελληνικής λογοτεχνίας της μεταπολεμικής περιόδου. Βασικά χαρακτηριστικά της γραφής του -τα οποία απορρέουν από την ισόβια συμμετοχή του στο ιστορικό γίγνεσθαι του τόπου και από την ωριμότητα του πολιτικού και κοινωνικού του προβληματισμού- είναι ο πολιτικός προβληματισμός και η συνέπεια των προθέσεων του δημιουργού. Ενταγμένος στο χώρο της Δεξιάς, υιοθέτησε στο πέρασμα των χρόνων μια νηφάλια μετριοπαθή πολιτική φιλοσοφία, ασκώντας αυτοκριτική και οραματιζόμενος έναν καλύτερο κόσμο στα πλαίσια της πανανθρώπινης αλληλεγγύης και συνεργασίας, πέρα από κομματικές δεσμεύσεις. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Ρόδη Ρούφου βλ. Αλέξανδρος Αργυρίου, "Ρούφος Ρόδης", στο "Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό", τ. 9α, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988, Δημήτρης Δασκαλόπουλος, "Ρόδης Ρούφος", στο "Η μεταπολεμική πεζογραφία· από τον πόλεμο του ’40 ως τη δικτατορία του ’67", τ. Ζ΄, σ. 8-30, Αθήνα, Σοκόλης, 1988, Αλέξης Ζήρας, "Ρούφος Ρόδης" στο "Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας", σ. 1950-51, Αθήνα, Πατάκης, 2007. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).