Κρίση του ελληνικού πολιτικού συστήματος;

Είναι διάχυτη σήμερα η αίσθηση ότι οι θεσμοί του ελληνικού πολιτικού συστήματος δεν λειτουργούν με τον αρμόζοντα τρόπο. Όλα τα δημοσκοπικά δεδομένα, εδώ και δύο δεκαετίες, επιβεβαιώνουν τη δυσθυμία των Ελλήνων πολιτών, ιδίως απέναντι στην "πολιτική κοινωνία" και τους φορείς της. Η κρίση του πολιτικού συστήματος συνυφαίνεται με το ζήτημα της ικανότητας του κράτους και των διοικητικών μηχανισμών να ανταποκριθούν με αποτελεσματικές δημόσιες πολιτικές στις νέες προκλήσεις της κοινωνίας της διακινδύνευσης. Εξάλλου οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν πολύ χαμηλές επιδόσεις όσον αφορά την ικανότητα τους να πραγματοποιήσουν τις πολιτικές που επιδιώκουν, εκτός όταν πρόκειται για πολιτικές που αναπαράγουν το πελατειακό σύστημα.
Στο επίκεντρο της κρίσης βρίσκονται τα πολιτικά κόμματα, που καθίστανται ολοένα και λιγότερο θεσμοί μεσολάβησης μεταξύ πολιτών και κράτους και ολοένα περισσότερο αυτο-αναφερόμενοι μηχανισμοί, που ενδιαφέρονται ιδίως για την αναπαραγωγή τους και διέπονται από μια λογική "ιμπεριαλιστικής" επέκτασης σε όλους τους χώρους του πολιτειακού βίου, ακόμη και σε εκείνους που δεν εμπίπτουν στη λογική του κομματικού φαινομένου. Περαιτέρω, η διαφθορά που συνέχεται με την πολιτική τάξη δεν αποτελεί βέβαια τη μόνη μορφή διαφθοράς στην Ελλάδα, σίγουρα όμως είναι εκείνη που διαβρώνει περισσότερο την κοινωνική συνοχή και αποτελεί πλέον την κύρια αιτία της αυξανόμενης δυσαρέσκειας προς τα πολιτικά κόμματα.
Σε αυτά και άλλα κρίσιμα προβλήματα λειτουργίας του ελληνικού πολιτικού συστήματος επικεντρώνονται οι συμβολές που περιλαμβάνονται στον ανά χείρας τόμο.
Περιέχονται τα κείμενα των:
- Ευάγγελος Βενιζέλος, "Μπορεί να υπάρχει πολιτικό σύστημα χωρίς κρίση;"
- Αναστάσιος - Ιωάννης Δ. Μεταξάς, "Μεταθέσεις εξουσίας στο ελληνικό πολιτικό σύστημα"
- Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, "Κρίση πολιτικής, κρίση αξιών"
- Ξενοφών Ι. Κοντιάδης, "Κομματικό σύστημα και συνταγματική πολιτική. Παρατηρήσεις για την πολιτική και τη συνταγματική μηχανική της αναθεωρητικής διαδικασίας."
- Κώστας Χ. Χρυσόγονος, "Η κρυφή γοητεία της δυναστείας. Η κρίση του πολιτικού συστήματος και η ανάδειξη του πρωθυπουργού."
- Χαράλαμπος Θ. Ανθόπουλος, "Το ελληνικό πολιτικό σύστημα ως κομματοκρατία"
- Αντώνης Μακρυδημήτρης, "Η καλή νομοθέτηση ως προϋπόθεση της αποτελεσματικότητας και της ποιότητας της διακυβέρνησης"
- Δημήτρης Μέλισσας, "Η μη εφαρμογή του νόμου. Μορφή κρίσης της πολιτικής;"
- Παναγιώτης Καρκατσούλης, "Η προϊούσα έκπτωση της νομοθετικής λειτουργίας στην Ελλάδα"
- Γιώργος Κατρούγκαλος, "Η κρίση (;) της Δικαιοσύνης. Προβλήματα νομιμοποίησης της δικαστικής εξουσίας."
- Καλλιόπη Σπανού, "Ανεξάρτητες αρχές: Κρίση, μετεξέλιξη ή αναβάθμιση του πολιτικού συστήματος;"
- Γιώργος Σωτηρέλης, "Η αναβάθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ως απάντηση στην κρίση του πολιτικού συστήματος"
- Θεόδωρος Τσέκος, "Η διαρκής ελληνική διοικητική κρίση: Περί της μεταρρυθμιστικής ιδιομορφίας μιας μη βεμπεριανής γραφειοκρατίας"
- Μιχάλης Σπουρδαλάκης, Ευθύμης Παπαβλασόπουλος, "Κόμματα, ομάδες συμφερόντων και οι μετασχηματισμοί στο σύστημα εκπροσώπησης. Πέρα από τις θεωρίες της κρίσης."
- Δημήτρης Σωτηρόπουλος, "Υποθέσεις εργασίας και ανοικτά ερωτήματα στη βιβλιογραφία για την ελληνική κοινωνία πολιτών"
- Τάκης Καφετζής, "Το ανέξοδο της πολιτικής κρίσης σε μια ιδιωτεύουσα πολιτική κουλτούρα"
- Κώστας Μποτόπουλος, ""Περί "πολιτικής κρίσης": Μια πρόταση απομυθοποίησης"
Τίτλος βιβλίου: | Κρίση του ελληνικού πολιτικού συστήματος; | ||
---|---|---|---|
Εκδότης: | Παπαζήσης | ||
Συντελεστές βιβλίου: | Συλλογικό έργο (Συγγραφέας) Κατρούγκαλος, Γιώργος Σ. (Συγγραφέας) Σπανού Καλλιόπη (Συγγραφέας) Σωτηρέλης Γιώργος Χ. (Συγγραφέας) Τσέκος, Θεόδωρος Ν. (Συγγραφέας) Σπουρδαλάκης, Μιχάλης (Συγγραφέας) Παπαβλασόπουλος, Ευθύμης (Συγγραφέας) Σωτηρόπουλος Δημήτρης Α. (Συγγραφέας) Καφετζής, Παναγιώτης (Συγγραφέας) Καρκατσούλης Παναγιώτης Γ. (Συγγραφέας) Μέλισσας, Δημήτρης Κ. (Συγγραφέας) Μακρυδημήτρης, Αντώνης (Συγγραφέας) Βενιζέλος, Ευάγγελος (Συγγραφέας) Μεταξάς, Αναστάσιος - Ιωάννης Δ. (Συγγραφέας) Τσουκαλάς Κωνσταντίνος (Συγγραφέας) Κοντιάδης Ξενοφών Ι. (Συγγραφέας) Χρυσόγονος, Κώστας Χ. (Συγγραφέας) Ανθόπουλος, Χαράλαμπος Θ. (Συγγραφέας) Μποτόπουλος, Κωνσταντίνος Β. (Συγγραφέας) Ανθόπουλος, Χαράλαμπος Θ. (Επιμελητής) Κοντιάδης Ξενοφών Ι. (Επιμελητής) | ||
ISBN: | 9789600221794 | Εξώφυλλο βιβλίου: | Μαλακό |
Στοιχεία έκδοσης: | Ιανουάριος 2008 | Διαστάσεις: | 24x17 |
Σημείωση: | Προλεγόμενα: Ξενοφών Ι. Κοντιάδης, Χαράλαμπος Θ. Ανθόπουλος. | ||
Κατηγορίες: | Επιστήμες > Επιστήμες του Ανθρώπου > Πολιτική |
- Βενιζέλος, Ευάγγελος |
- Μεταξάς, Αναστάσιος - Ιωάννης Δ. |
- Τσουκαλάς Κωνσταντίνος |
- Κοντιάδης Ξενοφών Ι. |
- Χρυσόγονος, Κώστας Χ. |
- Ανθόπουλος, Χαράλαμπος Θ. |
- Μακρυδημήτρης, Αντώνης |
- Μέλισσας, Δημήτρης Κ. |
- Καρκατσούλης Παναγιώτης Γ. |
- Κατρούγκαλος, Γιώργος Σ. |
- Σπανού Καλλιόπη |
- Σωτηρέλης Γιώργος Χ. |
- Τσέκος, Θεόδωρος Ν. |
- Σπουρδαλάκης, Μιχάλης |
- Παπαβλασόπουλος, Ευθύμης |
- Σωτηρόπουλος Δημήτρης Α. |
- Καφετζής, Παναγιώτης |
- Μποτόπουλος, Κωνσταντίνος Β.
Βενιζέλος, Ευάγγελος
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, το 1957. Αμέσως μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας, το Σεπτέμβριο του 1974, εισάγεται στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του συμμετείχε ενεργά στο φοιτητικό κίνημα και διετέλεσε μέλος του Συλλόγου Φοιτητών Νομικής και των Συμβουλίων της Φοιτητικής Ένωσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και της Εθνικής Φοιτητικής Ένωσης Ελλάδος. Αποφοίτησε από τη Νομική το 1978 και πραγματοποίησε τις μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού ΙΙ. Το 1980 αναγορεύθηκε Διδάκτωρ Νομικής στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, όπου το 1984 εκλέχθηκε υφηγητής και στη συνέχεια καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου. Παράλληλα άσκησε το λειτούργημα του δικηγόρου στο Συμβούλιο της Επικρατείας και στον Άρειο Πάγο. Διετέλεσε, μεταξύ άλλων μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και μέλος της Επιτροπής Τοπικής Ραδιοφωνίας (ανεξάρτητη αρχή αρμόδια για την εποπτεία των ραδιοφωνικών σταθμών). Ο Ευάγγελος Βενιζέλος έχει πάρει μέρος ως εισηγητής σε πολλά διεθνή συνέδρια, συμπόσια και άλλες συναφείς εκδηλώσεις. Είναι επίτιμος διδάκτορας νομικής του Πανεπιστημίου La Trobe της Μελβούρνης (Βικτώρια, Αυστραλία). Το συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό βιβλίων και μελετών στο πεδίο του συνταγματικού δικαίου, της πολιτικής θεωρίας, της πολιτιστικής πολιτικής κ.ά. Τα τελευταία χρόνια το συγγραφικό του έργο, παράλληλα με την πολιτική του δραστηριότητα, έχει ως αντικείμενο την αναθεώρηση του Συντάγματος, την προοπτική του Ευρωπαϊκού Συντάγματος, τις σχέσεις Κράτους και Εκκλησίας, το "ανοιχτό κόμμα" ως μορφή συλλογικού πολιτικού υποκειμένου της μεταβιομηχανικής εποχής, τον "Πολιτισμό των Πολιτισμών" ως απάντηση στη θεωρία της "σύγκρουσης των πολιτισμών", την σχέση "ελληνικότητας" και "δυτικότητας" κ.ά. Τον Οκτώβριο του 1993 εκλέχθηκε βουλευτής της Α' Περιφέρειας Θεσσαλονίκης. Εκλέχθηκε πάλι βουλευτής στις εκλογές του 1996 και στις εκλογές του 2000. Διετέλεσε Υφυπουργός Προεδρίας της Κυβέρνησης και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Υπουργός Τύπου και ΜΜΕ, Υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών, Υπουργός Δικαιοσύνης, Υπουργός Πολιτισμού και Υπουργός Ανάπτυξης (Ενέργειας, Βιομηχανίας, Εμπορίου, Τουρισμού και Τεχνολογίας). Το Νοέμβριο του 2001 έγινε για δεύτερη φορά Υπουργός Πολιτισμού. Ήταν επίσης μέλος του Εκτελεστικού Γραφείου του ΠΑΣΟΚ. Είναι παντρεμένος από το 1980 με τη Βασιλική Μπακατσέλου, με την οποία έχει μία κόρη. Ήταν ο εισηγητής της εκτεταμένης Αναθεώρησης του Ελληνικού Συντάγματος που άρχισε το 1996 και ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 2001. Ιδιαίτερα πλούσιο είναι το νομοθετικό του έργο στους τομείς των μέσων ενημέρωσης, της δικαιοσύνης, της ενέργειας, του πολιτισμού κ.λ.π. Με εισήγηση του ψηφίστηκε μεταξύ άλλων ο βασικός νόμος για τα μέσα ενημέρωσης, ο νόμος για την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ο νέος νόμος για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς κ.λ.π. Στο πεδίο της πολιτιστικής πολιτικής αξίζει να σημειωθεί η οργάνωση της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας ενόψει της Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας του 2004, με κεντρικό θέμα την αναζήτηση ενός "Πολιτισμού των Πολιτισμών". Με πρωτοβουλία του, μεταξύ άλλων, ιδρύθηκαν πολλοί νέοι πολιτιστικοί θεσμοί ενώ δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στη συνεργασία με διάφορα ξένα πανεπιστήμια για την ανάπτυξη των Ελληνικών σπουδών. Μετά την ήττα του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές της 16ης Σεπτεμβρίου 2007 (στις οποίες εξελέγη πρώτος σε σταυρούς στην Περιφέρεια της Α' Θεσσαλονίκης) δήλωσε ότι προτίθεται να διεκδικήσει την αρχηγία του κινήματος. Ωστόσο, στις εσωκομματικές εκλογές της 11ης Νοεμβρίου 2007, δεν κατάφερε να πάρει την αρχηγία, καθώς οι εκλογές ανέδειξαν αρχηγό του ΠΑΣΟΚ και πάλι τον Γιώργο Παπανδρέου. Στις γενικές εκλογές της 4ης Οκτωβρίου 2009 επανεξελέγη βουλευτής της Α' Περιφέρειας Θεσσαλονίκης. Στις 7 Οκτωβρίου, μετά τη νίκη του ΠΑΣΟΚ, ορκίστηκε Υπουργός Εθνικής Άμυνας στην κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου. Τον Ιούνιο του 2011 η επικείμενη ψήφιση του μεσοπρόθεσμου προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής 2012-2015 προκάλεσε έντονες κοινωνικές αντιδράσεις που εκφράστηκαν με μεγάλες πολυήμερες διαδηλώσεις και κυβερνητική κρίση και με παραιτήσεις και ανεξαρτητοποιήσεις βουλευτών. Η κατάσταση οδήγησε στον κυβερνητικό ανασχηματισμό της 17ης Ιουνίου, με τον οποίο ο Ευάγγελος Βενιζέλος ανέλαβε το Υπουργείο Οικονομικών, σε μία κρίσιμη περίοδο της ελληνικής κρίσης χρέους. Παράλληλα ανέλαβε και καθήκοντα αντιπροέδρου της Κυβέρνησης. Στην κυβέρνηση εθνικής συνεργασίας ΠΑΣΟΚ-ΝΔ-ΛΑΟΣ υπό τον Λουκά Παπαδήμο, που ακολούθησε την παραίτηση του Γιώργου Παπανδρέου από την πρωθυπουργία, το 2011, διατήρησε τη θέση του αντιπροέδρου της κυβέρνησης και του Υπουργού Οικονομικών. Στην εθνική συνδιάσκεψη του ΠΑΣΟΚ στις 12 Μαρτίου του 2012 ανακηρύχθηκε ο μοναδικός υποψήφιος πρόεδρος του κόμματος, καθώς ήταν ο μοναδικός ο οποίος κατάφερε να συγκεντρώσει τον απαραίτητο αριθμό υπογραφών βάσει του καταστατικού. Διετέλεσε πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ την περίοδο 2013-2015. Κατά τις Εθνικές Εκλογές του Ιουνίου 2012, υπήρξε συμφωνία μεταξύ του ΠΑΣΟΚ, της ΝΔ και της ΔΗΜΑΡ, για συγκρότηση Κυβέρνησης Συνασπισμού, με πρωθυπουργό τον πρόεδρο της ΝΔ Αντώνη Σαμαρά. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, επέλεξε να μην συμμετέχουν κοινοβουλευτικά στελέχη του κόμματός του σ' αυτή την κυβέρνηση, αλλά πρότεινε "ανεξάρτητες" προσωπικότητες. Μετά την αποχώρηση της ΔΗΜΑΡ, όμως, από τον συνασπισμό, τον Ιούνιο του 2013, ο Ευάγγελος Βενιζέλος με τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, προχώρησαν σε ανασχηματισμό της κυβέρνησης, με τον ίδιο να αναλαμβάνει τη θέση του αντιπροέδρου της κυβέρνησης και του Υπουργού Εξωτερικών.
- Εκδοχές πολέμου 2009-2022 (2022)
- Παλιγγενεσία και αναστοχασμός (2021)
- Μαθήματα συνταγματικού δικαίου (2021)
- Οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών και ελληνοτουρκικές σχέσεις (2020)
- Η δημοκρατία μεταξύ συγκυρίας και ιστορίας (2018)
- Μύθοι και αλήθειες για το δημόσιο χρέος 2012-2017 (2017)
- Η Ελλάδα στον κόσμο (2017)
- Μετασχηματισμοί του κράτους και της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης (2016)
- Εν ου παικτοίς (2016)
- Δημοκρατία, Σύνταγμα, Ευρώπη στην εποχή της κρίσης (2012)
- Οι αταίριαστοι (η πολιτική συναντά την τέχνη) (2012)
- Το μέλλον του Ελληνικού Κοινοβουλίου (2011)
- Εξουσία και κοινωνία (2010)
- Από τον ανένδοτο στη δικτατορία (2009)
- Παρεμβάσεις για την Ευρώπη (2009)
- Προς μία μετα-αντιπροσωπευτική δημοκρατία (2008)
- Μαθήματα συνταγματικού δικαίου (2008)
- Το "ανοιχτό" κόμμα (2007)
- Για μια προοδευτική πολιτική (2007)
- Η μεταρρύθμιση του ελληνικού πανεπιστημίου (2007)
- Ελληνική οικονομία: Πόροι για την ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή (2007)
- Ατζέντα 16 (2007)
- Συνταγματική αυτοσυνειδησία ή αναθεωρητικός οίστρος; (2006)
- Το πρόβλημα της συνταγματικής δικαιοσύνης στην Ελλάδα (2006)
- Μαθήματα συνταγματικού δικαίου (2006)
- Δύο λέξεις (2006)
- Το χαμένο τμήμα (2005)
- Ασφάλεια και δικαιώματα στην κοινωνία της διακινδύνευσης (2005)
- Τα δημοψηφίσματα για το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα και ο ρόλος των λαών (2005)
- A New Constitutional Settlement for the European People (2004)
- Σύνταγμα. Ελληνική πολιτεία. Ευρωπαϊκή συμπολιτεία (2004)
- Τόμος τιμητικός του Συμβουλίου της Επικρατείας (2004)
- Ένα μέλλον για την Αθήνα (2003)
- Το μέλλον της δημοκρατίας και η αντοχή του συντάγματος (2003)
- Η πρόκληση του Ευρωπαϊκού Συντάγματος (2003)
- Η προοπτική ενός συντάγματος για την Ευρώπη (2003)
- Το αναθεωρητικό κεκτημένο (2002)
- Για έναν πολιτισμό των πολιτισμών (2001)
- Το ανοιχτό κόμμα (2001)
- Το σύνταγμα του 1975/ 1986/ 2001 (2001)
- Από το Άμστερνταμ στη Νίκαια (2001)
- Το κυπριακό ζήτημα, η κυπριακή συνταγματική τάξη και η προοπτική ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση (2000)
- Το σχέδιο της αναθεώρησης του Συντάγματος (2000)
- Η Θεσσαλονίκη του πολιτισμού (2000)
- Η ελληνική οικονομία μετά την ένταξη στην ΟΝΕ (2000)
- Οι σχέσεις κράτους και εκκλησίας (2000)
- Πολιτική αναφορά (1999)
- Διαχρονία και συνέργεια (1998)
- Μέσα ενημέρωσης, δημοκρατία και εξωτερική πολιτική (1996)
- Κρίση της πολιτικής και πολιτική των κρίσεων (1996)
- Η συναινετική αναθεώρηση (1996)
- Η ερμηνεία του συντάγματος (1995)
- Η ερμηνεία του Συντάγματος και τα όρια του δικαστικού ελέγχου της συνταγματικότητας των νόμων (1994)
- Κείμενα συνταγματικών ελευθεριών (1993)
- Ποια Ευρώπη; (1993)
- Η ποινική ευθύνη των υπουργών (1993)
- Επιστροφή της πολιτικής; (1993)
- Το γενικό συμφέρον και οι περιορισμοί των συνταγματικών δικαιωμάτων (1990)
- Δίκαιο και κοινωνία (1989)
- Η ραδιοτηλεοπτική έκρηξη (1989)
- Μελέτες συνταγματικού δικαίου 1980-1987 (1987)
- Πολιτική ένταση και σύνταγμα (1986)
- Η διάλυση της Βουλής (1986)
- Ο δικαστικός έλεγχος της συνταγματικότητας των νόμων (1985)
- Εκλογικό σύστημα (1985)
- Τα όρια της αναθεώρησης του Συντάγματος 1975 (1984)
- Η λογική του πολιτεύματος και η δομή της εκτελεστικής εξουσίας στο Σύνταγμα του 1975 (1980)
- Οι σχέσεις κράτους και εκκλησίας ()
- Η πολιτική ζωή και οι θεσμοί ()
- Μαθήματα συνταγματικού δικαίου ()