Αφανείς και ορατές αντιθέσεις

Η μελέτη αυτή αναδεικνύει τη σημασία πολιτισμικών παραμέτρων για την κατανόηση των εξελίξεων σε θεσμούς και πολιτική από την πτώση της Δικτατορίας μέχρι σήμερα. Απαντά στα ερωτήματα από ποιες αξίες και ιδέες εμφορούμαστε, πώς αυτές σημάδεψαν πολιτικές αποφάσεις, συλλογικές και ατομικές συμπεριφορές αλλά και πώς επηρεάσθηκαν από τις παγκόσμιες και ευρωπαϊκές εξελίξεις. Το θεμελιώδες ερώτημα λοιπόν είναι, γιατί κάνουμε ό,τι κάνουμε.
Καταλύτης για το ανά χείρας κείμενο ήταν η ελληνική κρίση που σοβούσε από καιρό αλλά ξέσπασε το 2009-2010 και διήρκεσε μια ολόκληρη δεκαετία (2009-2019). Οι επόμενες εξωγενείς αναταράξεις (2020-2022) βρήκαν μια κλονισμένη οικονομία και κοινωνία.
Η βασική θέση της εργασίας αυτής είναι ότι κατά τη Μεταπολίτευση, σε ελληνική πολιτική και κοινωνία επικράτησε ένας πολιτισμικός πλουραλισμός – ένα μείγμα εν μέρει αντίθετων μεταξύ τους αξιών και ιδεών της παράδοσης, των κυμάτων της νεωτερικότητας και της μετανεωτερικότητας. Συχνά τα ίδια τα άτομα εμφορούνταν από πολλαπλές και εν μέρει ασύμβατες μεταξύ τους αξίες.
Αναπόφευκτα, αναδύθηκαν ποικίλα αξιακά διλήμματα αλλά και συμβιβασμοί (υβριδικές λύσεις). Κάθε περιοχή πολιτικής εμφανίζει βέβαια ιδιαιτερότητες. Για παράδειγμα, στη Δημόσια Διοίκηση αντιπαλεύουν η συναδελφική αλληλεγγύη με τη λογοδοσία, η επετηρίδα με την αξιολόγηση. Στη χωροταξία αντιπαλεύει η διάσωση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος με τις κυρίαρχες αντιλήψεις για την ιδιοκτησία. Στην κοινωνική πολιτική, η γενική οργάνωση της αλληλεγγύης μέσω του κοινωνικού κράτους με προνομιακές ρυθμίσεις.
Η εργασία αυτή εξετάζει τις θεωρητικές προσεγγίσεις της κουλτούρας που έχουν προταθεί κατά καιρούς (θεωρία κοινωνικού κεφαλαίου, θεωρία του εκσυγχρονισμού κλπ.), συγκεκριμενοποιεί τις υποθέσεις των συγγραφέων για το πολιτισμικό τοπίο της χώρας, και αναλύει τις αξιακές αντιθέσεις σε επιλεγμένες περιοχές πολιτικής. Συναφώς, υπεισέρχεται και σε θέματα που συζητήθηκαν κατά καιρούς ευρύτατα – τι μας δίνει η θέση του πολιτισμικού δυϊσμού, αν η χώρα διαθέτει κάποιον ηγεμονικό πυρήνα, σε ποιο βαθμό έγινε νεωτερική, αν και πώς επηρέασε την κουλτούρα μας ο ευρωπαϊκός ιδεότυπος, ποιες συνθέσεις αξιών και ιδεών επιχείρησαν συντεταγμένες πολιτικές δυνάμεις.
Τίτλος βιβλίου: | Αφανείς και ορατές αντιθέσεις | ||
---|---|---|---|
Υπότιτλος βιβλίου: | Παράδοση και νεωτερικότητα στη μεταδικτατορική Ελλάδα (1974-2022) | ||
Εκδότης: | Επίκεντρο | ||
Συντελεστές βιβλίου: | Καζάκος, Πάνος Β., 1941- (Συγγραφέας) Κολιαστάσης Πάνος Α. (Συγγραφέας) | ||
ISBN: | 9786182042304 | Εξώφυλλο βιβλίου: | Μαλακό |
Στοιχεία έκδοσης: | Μάιος 2023 | Διαστάσεις: | 24x17 |
Κατηγορίες: | Λογοτεχνία > Ελληνική Λογοτεχνία > Δοκίμιο |
Καζάκος, Πάνος Β., 1941-
Ο Πάνος Καζάκος, 1941, είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σπούδασε πολιτικές επιστήμες στην Ελλάδα και οικονομικά στη (Δυτική) Γερμανία. Είναι διδάκτωρ του Christan-Albrechts-Universitat Kiel. Την περίοδο 1996-2002 διηύθυνε το μεταπτυχιακό πρόγραμμα Ευρωπαϊκών και Διεθνών Σπουδών. Έχει διατελέσει ανάμεσα σε άλλα εμπειρογνώμων α΄ του Υπουργείου Εξωτερικών και διευθυντής ερευνών του Ελληνικού Κέντρου Ευρωπαϊκών Μελετών. Η μελέτη του "Θεσμικές μεταρρυθμίσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση" (Ι. Σιδέρης, 1996), βραβεύθηκε από την Ακαδημία Αθηνών. Άλλες δημοσιεύσεις (επιλογή): "Ανάμεσα σε κράτος και αγορά - Οικονομία και πολιτική στη μεταπολεμική Ελλάδα 1944-2000", "Πατάκης", 2001, "Stabilisierung ohne Reform-Konvergenz und Pfadabhangigkeit im Griechenland der 90er Jahre", ZEI, Bonn 2000, "Η νέα Agenda της αριστεράς και άλλα δοκίμια πολιτικής κριτικής", "Παπαζήσης", Αθήνα 1998, "Greece and EC Membership Evaluated", (co-editor) "Printer", London 1994.
- Τέλος των ψευδαισθήσεων; (2020)
- Η οικονομική καταστροφή της Ελλάδας κατά την κατοχή (1941-1944) (2017)
- Η Ελλάδα στον κόσμο της (2016)
- Η δραχμή δεν (θα) είναι λύση (2016)
- Πολιτική επιστήμη, Διακλαδική και συγχρονική διερεύνηση της πολιτικής πράξης (2016)
- Η δικτατορία των συνταγματαρχών και η αποκατάσταση της δημοκρατίας (2016)
- Το δημόσιο χρέος της Ελλάδας (2016)
- Η έξοδος από την κρίση (2014)
- Η εργασία ως παράγων ανάπτυξης (2012)
- Από την ένταξη στην κρίση (2012)
- Φύλλα ελευθερίας (2011)
- Μετά το "Μνημόνιο" (2011)
- Από τον ατελή εκσυγχρονισμό στην κρίση (2010)
- Από τον ανένδοτο στη δικτατορία (2009)
- Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής στον εικοστό αιώνα (2008)
- Έτοιμη για το μέλλον; (2008)
- Συνταγματική αναθεώρηση για ανταγωνιστική οικονομία σε ένα κοινωνικό κράτος δικαίου (2007)
- Αναθεώρηση του συντάγματος και οικονομία (2007)
- Νέα Ευρωπαϊκή Ένωση (2007)
- Εξηγώντας την κοινωνία (2006)
- Μεταρρύθμιση στην ανώτατη εκπαίδευση (2006)
- Η εμπλοκή των μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα (2005)
- Πολιτική και ιδεολογία (2003)
- Το αβέβαιο μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η Τουρκία (2003)
- Η Ελλάδα και το ευρωπαϊκό μέλλον της Τουρκίας (2001)
- Από το Άμστερνταμ στη Νίκαια (2001)
- Ανάμεσα σε κράτος και αγορά (2001)
- Η νέα agenda της αριστεράς (1998)
- Η ελληνοτουρκική οικονομική συνεργασία (1997)
- Θεσμικές μεταρρυθμίσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση (1996)
- Ο ελληνισμός στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (1995)
- Η Ελλάδα στη μεταβαλλόμενη Ευρώπη (1994)
- Ο ρόλος της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή κοινότητα. Η προσωπικότητα και το έργο του Ζακ Ντελόρ (1994)
- Κοινότητα, κοινωνία και ιδεολογία (1990)