Σπασμένες ψυχές
Ω! πώς λερώνουνε, πώς λερώνουνε το φως!
Ο Ορέστης, υποψήφιος διδάκτορας στο Παρίσι, ετοιμάζει μια διεισδυτική πραγματεία με τίτλο Καινή Διαθήκη, με την οποία ευαγγελίζεται μια νέα θρησκεία.
Στις 25 Μαρτίου, στον τάφο του Κοραή, εκφωνεί έναν λόγο στους συμπατριώτες και συμφοιτητές του, προσπαθώντας να τους πείσει να συμμετάσχουν στην προετοιμασία μιας μεγάλης πνευματικής επανάστασης.
Εκείνοι τον χλευάζουν, εμποδίζοντας έτσι τη σημαντική ομιλία του.
Στο στενό περιβάλλον του Ορέστη ανήκουν η Χρυσούλα, μια νεαρή, χωρίς βούληση γυναίκα που συζεί μαζί του, και ο Γοργίας, ένας προγονόπληκτος φιλόλογος προχωρημένης ηλικίας, που είναι κρυφά ερωτευμένος μαζί της.
Κι οι τρεις είναι άνθρωποι απόλυτα σπασμένοι. Ναι μεν ωραίοι, αλλά τόσο επιπόλαιοι, που οι συμπληγάδες της κοινωνίας θα θρυμματίσουν τις ονειροπόλες καρδιές τους και θα καταλήξουν να είναι σπασμένες ψυχές.
Οι Σπασμένες ψυχές είναι το πρώτο μυθιστόρημα που έγραψε ο Νίκος Καζαντζάκης, στο Παρίσι το πρώτο εξάμηνο του 1908.
Με το έργο του αυτό ζωντανεύει χαρακτήρες που καταρρέουν μπροστά στις δυσκολίες, για να δώσει ένα παράδειγμα προς αποφυγή.
Ο Νίτσε τού έμαθε ότι ο άνθρωπος πρέπει να κοιτάει την άβυσσο χωρίς να ζητά παρηγοριά, να την αποδέχεται χωρίς φόβο και να παλεύει μέχρι το τέλος.
Κι όταν βγήκανε όξω στο θόρυβο και στο βουητό του δρόμου, η καρδιά τους πιάστηκε. Πόσο μόνοι ήτανε μέσα σε τόσο κόσμο!
Κανένας δεν τους γνώριζε. Κι αν τώρα πέφτανε πεθαμένοι χάμω, κανένας δε θα σταματούσε για να τους λυπηθεί.
Όλοι περνούσανε από μπροστά τους και κανένας δεν τους κοίταζε, κι αν τύχαινε να τους σπρώξει κανείς, τονε βλέπανε ευτύς να σταματά, να βγάζει ψυχρότατα κι ευγενέστατα το καπέλο του, να τους ζητά συγγνώμη και να φεύγει βιαστικός χωρίς να περιμένει απάντηση. (—Πού πάνε; Γιατί τρέχουν έτσι; Γιατί τρέχουν έτσι και γιατί μας σπρώχνουν
Balzac, Honoré de, 1799-1850
Ένας από τους θεμελιωτές του ρεαλιστικού μυθιστορήματος, γεννήθηκε το 1799 στην πόλη Τουρ της Γαλλίας. Σπουδάζει νομικά, ύστερα από παρότρυνση της οικογένειάς του, και φιλοσοφία. Το 1819, αρνείται να ακολουθήσει το επάγγελμα του συμβολαιογράφου, για να αφιερωθεί στη συγγραφή φιλοσοφικών δοκιμίων, μυθιστορημάτων και τραγωδιών. Σε όλα του πληθωρικός, τον χαρακτήριζε η ακατάβλητη εργατικότητα, το ακατάβλητο σθένος, όλα καθ' υπερβολή: το ίδιο ισχύει για την ερωτική ζωή του, τις καταχρήσεις, τις σπατάλες και τη μεγαλομανία του. Ζει πνιγμένος στα χρέη και δουλεύει όλο και περισσότερο και καταπιάνεται με όλο και περισσότερα για ν' απαλλαγεί απ' αυτά. Το 1822 γίνεται εραστής της κατά 20 χρόνια μεγαλύτερής του κυρία Ντε Μπερνύ. Εκείνη πρωτοδιαβάζει και καθαρογράφει τα έργα του. Θα πληρώσει κάθε εμπορικό του ναυάγιο: τυπογραφείο, βιβλιοπωλείο, έκδοση εφημερίδας, φυτείες ανανά, μετοχές σε σιδηροδρόμους. Συνάπτει παράλληλες ερωτικές σχέσεις, και το 1832 λαμβάνει το πρώτο γράμμα της "ξένης", της Εβελίνα Χάνσκα, κι αρχίζει φλογερή αλληλογραφία. Θα παντρευτούν το 1850, λίγους μήνες πριν από το θάνατό του. Χρειάστηκαν αρκετά χρόνια προσπάθειας, γράφοντας μυθιστορήματα της σειράς, για τις δημοφιλείς τότε επιφυλλίδες, χωρίς να υπογράφει καν, ωσότου αγγίξει την επιτυχία. Το 1833 συλλαμβάνει την ιδέα για το γιγαντιαίο εγχείρημά του την "Ανθρώπινη κωμωδία", όπου, ο Μπαλζάκ μιλάει για την "τεράστια έκταση ενός σχεδίου που αγκαλιάζει ταυτόχρονα την ιστορία και την κριτική της κοινωνίας, την ανάλυση των δεινών της και τη διερεύνηση των αρχών της", και συμπεριλαμβάνει μεγάλο μέρος του έργου, μεταξύ άλλων: "Η εξαδέλφη Μπέτυ", "Μπαρμπα-Γκοριό", "Ευγενία Γκραντέ", "Ο συνταγματάρχης Σαμπέρ", "Ο εξάδελφος Πονς". Πεθαίνει το 1850 στο Παρίσι σε ηλικία μόλις 51 ετών.
