Άθλημα ή αθλιότης;
Το πεδίο της παρούσας μελέτης καθορίστηκε από την ελληνική ποδοσφαιρική λογοτεχνία του εικοστού αιώνα και το πώς μέσα από αυτήν, με ταυτόχρονη εξέταση των όρων φιλολογικού και ειδολογικού προσδιορισμού της, αναδύονται όψεις της φιλοσοφίας του ποδοσφαίρου, απόψεις, δηλαδή, για τον ρόλο του ποδοσφαίρου ως προσωπικού και κοινωνικού βιώματος και ως παράγοντα που διακρίνεται στις υπαρξιακές ταλαντώσεις των συγγραφέων και συνακόλουθα των αναγνωστών. Το ότι το ερευνητικό μας πεδίο προσδιορίστηκε χρονικά από τον εικοστό αιώνα οφείλεται σε δύο λόγους: (α) η έναρξη της ελληνικής ποδοσφαιρικής λογοτεχνίας, με κείμενα από τα οποία αναδύονται και στοιχεία φιλοσοφίας του ποδοσφαίρου, εντοπίζεται το 1930, στο μεταίχμιο δηλαδή δύο δεκαετιών που υπήρξαν σύνθετες και πολυπαραγοντικές ως προς την εξέλιξη της νεοελληνικής λογοτεχνικής έκφρασης· (β) έως το πέρας του συγκεκριμένου αιώνα είχαν διαμορφωθεί οι κεντρικές τάσεις της ελληνικής ποδοσφαιρικής λογοτεχνίας με υπόβαθρο φιλοσοφικό, οι οποίες συνεχίζονται εμπλουτιζόμενες με κείμενα μέχρι και τις μέρες μας: κείμενα με πυρήνα το ποδοσφαιρικό βίωμα, εκ των οποίων άλλα προσλαμβάνουν το άθλημα ως θετικό σηματωρό της ανθρώπινης ύπαρξης και άλλα ως αρνητικό παράγοντα της ατομικής και κοινωνικής ζωής· κείμενα στα οποία πρωτεύουν μεταφορές και παρομοιώσεις ως εκφραστικοί τρόποι, ώστε να δηλωθεί είτε θετικά είτε αρνητικά η υπαρξιακή περιπέτεια και με όρους ποδοσφαιρικούς· τέλος, κείμενα στα οποία το ποδόσφαιρο ως εικονοποιία και αναφορά επιτελεί ρόλο περιφερειακό, συμβάλλοντα, ωστόσο, στην ενδυνάμωση του νοηματικού ιστού.
| Τίτλος βιβλίου: | Άθλημα ή αθλιότης; |
|---|
| Υπότιτλος βιβλίου: | To ποδόσφαιρο και η φιλοσοφία του στη νεοελληνική λογοτεχνία του εικοστού αιώνα |
|---|
| Εκδότης: | Πεδίο |
|---|
| Συντελεστές βιβλίου: | Κόκορης, Δημήτρης, 1963- , δρ. νεοελληνικής φιλολογίας (Συγγραφέας)
|
|---|
| ISBN: | 9789606356933 | Εξώφυλλο βιβλίου: | Μαλακό |
|---|
| Στοιχεία έκδοσης: | Ιανουάριος 2024 | Διαστάσεις: | 21x14 |
|---|
| Κατηγορίες: | Γενικά Βιβλία > Αθλητισμός
Λογοτεχνία > Ελληνική Λογοτεχνία > Δοκίμιο |
|---|
Λυμπεράκη, Μαργαρίτα, 1919-2001
Μαργαρίτα Λυμπεράκη (1919-2001). Η Μαργαρίτα Λυμπεράκη γεννήθηκε στην Αθήνα. Παιδί χωρισμένων γονιών μεγάλωσε με τον παππού της τον εκδότη Γεώργιο Φέξη, που της μετέδωσε την αγάπη για το βιβλίο. Σε παιδική ηλικία ταξίδεψε για πρώτη φορά στο Παρίσι και έμαθε γαλλικά. Τέλειωσε το Αρσάκειο γυμνάσιο και σπούδασε στη Νομική Σχολή Αθηνών, από όπου αποφοίτησε το 1943. Ασχολήθηκε επίσης με τη ζωγραφική. Παντρεύτηκε το συγγραφέα Γ. Καραπάνο, με τον οποίο απέκτησε μια κόρη, τη Μαργαρίτα Καραπάνου, που έγινε επίσης συγγραφέας. Την πρώτη της εμφάνιση στο χώρο της λογοτεχνίας έκανε το 1945 ως Μαργαρίτα Καραπάνου (χρησιμοποιώντας το επώνυμο του συζύγου της) με το μυθιστόρημα "Τα δέντρα", ενώ ένα χρόνο αργότερα εξέδωσε το έργο που την έκανε ευρέως γνωστή, το μυθιστόρημα "Τα ψάθινα καπέλα" (που μεταφράστηκε το 1950 στα γαλλικά με τίτλο "Trois etes"). Το 1946 πήρε διαζύγιο και έφυγε με την κόρη της για το Παρίσι, όπου συνδέθηκε με τους Καστοριάδη, Καμπά, Αξελό, Ελύτη και ήρθε σε επαφή με τα πρωτοποριακά ευρωπαϊκά καλλιτεχνικά ρεύματα της εποχής. Στο Παρίσι ολοκληρώθηκε ο "Άλλος Αλέξανδρος" (1950) και το 1952 εγκαινιάστηκε η ενασχόλησή της με τη θεατρική γραφή, άλλοτε στα γαλλικά και άλλοτε στα ελληνικά. Στο χώρο της λογοτεχνίας η Λυμπεράκη κινήθηκε αρχικά στα πλαίσια της ψυχογραφίας με έμφαση στη γυναικεία φύση. Με τον "Άλλο Αλέξανδρο" και κυρίως τα θεατρικά της έργα πέρασε σ’ έναν εντονότερα υπερβατικό χώρο και κινήθηκε στα όρια του συμβολισμού με την τελετουργική διονυσιακή γραφή, στην προσπάθειά της να προσδιορίσει τη θέση της σύγχρονης Ελλάδας ανάμεσα στην Ευρώπη και την Ανατολή μέσω του αρχετυπικών μύθων. Ανάλογος προβληματισμός κυριαρχεί και στο τελευταίο της πεζογράφημα με τίτλο "Το μυστήριο". Έγραψε επίσης τα σενάρια για τις ταινίες "Μαγική πόλη" του Νίκου Κούνδουρου (1955) και "Φαίδρα" του Ζυλ Ντασσέν (1962) και ασχολήθηκε με τη λογοτεχνική μετάφραση. Συνεργάστηκε με την εφημερίδα "Τα Νέα" (1975). Ήταν μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων και της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία της Μαργαρίτας Λυμπεράκη βλ. Λίζυ Τσιριμώκου, "Λυμπεράκη, Μαργαρίτα", στο "Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό", τ. 5, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1986· Γεωργία Φαρίνου - Μαλαματάρη, "Μαργαρίτα Λυμπεράκη", στο "Η μεταπολεμική πεζογραφία· από τον πόλεμο του '40 ως τη δικτατορία του '67", τ. Ε΄, σ. 130-177, Αθήνα, Σοκόλης, 1988· Φρ. Φαρμάκης, "Λυμπεράκη, Μαργαρίτα", στη Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, τ. 9, Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ.· Ξανθή Κατσαρή, "Μαργαρίτας Λυμπεράκη: η ζωή και το έργο", στο πρόγραμμα της παράστασης του έργου της Λυμπεράκη "Το μυστικό κρεβάτι ή Τηλέγονος" από το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Κομμοτηνής, 1995, σ.11-16· και Αλέξης Ζήρας, Βάλτερ Πούχνερ, "Λυμπεράκη, Μαργαρίτα", στο "Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας", Αθήνα, Πατάκης, 2007, σ. 1292-1293.
(Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
