Η έννοια της "γενιάς"
Στην κριτική και την ιστοριογραφία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, καθώς και σε εκείνες της τέχνης, η έννοια της "γενιάς" έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως τόσο για την περιοδολόγησή τους όσο και για τον προσδιορισμό μιας πληθώρας "γενιών" λογοτεχνικών ή καλλιτεχνικών. Εντούτοις, η βασική διεθνής βιβλιογραφία και η θεωρητική συζήτηση σχετικά με την έννοια αυτή αγνοείται σχεδόν ολοσχερώς.
Ως εκ τούτου, θεωρώ πως εκκρεμούν αναπάντητα μια σειρά από θεμελιακά ερωτήματα: Πώς ορίζεται μια λογοτεχνική ή καλλιτεχνική "γενιά"; Πότε και πώς συγκροτείται; Ποια ηλικιακά όρια έχει; Ποιους περιλαμβάνει; Πόσα χρόνια διαρκεί και είναι ενεργή ως "γενιά"; Οι "γενιές" εμφανίζονται σποραδικά ή έχουν κανονική περιοδικότητα; Πώς διαδέχεται η μία "γενιά" την άλλη; Οι "γενιές" γεννιούνται ή γίνονται; Ποια είναι η σχέση της βιολογικής ηλικίας με τη λογοτεχνική ή καλλιτεχνική; Ποιες είναι οι αντιστοιχίες και οι σχέσεις των συνήλικων λογοτεχνικών, καλλιτεχνικών, επιστημονικών, πολιτικών και ευρύτερα κοινωνικών "γενιών" μεταξύ τους; Οι "γενιές" συγκροτούνται και δρουν πραγματικά και συνειδητά στο ιστορικό γίγνεσθαι της εποχής τους ή είναι επινοήσεις των ιστορικών, που τις κατασκευάζουν εκ των υστέρων; Οι "γενιές" είναι υπαρκτές και δρώσες κοινωνικές οντότητες στο πεδίο της ιστορίας ή είναι "τόποι μνήμης";
Στην παρούσα μελέτη επιχειρώ μια κριτική επισκόπηση των γενεακών θεωριών και συστημάτων περιοδολόγησης της ιστορίας, της ιστορίας της λογοτεχνίας και της ιστορίας της τέχνης, από τα τέλη του 18ου αιώνα μέχρι σήμερα. Παρουσιάζονται αρχικά στην ανέλιξή τους οι σχετικές εμπειρικές αντιλήψεις από τον Βολταίρο και τον Ιμμάνουελ Καντ μέχρι τους Σαρλ Σενιομπός και Βίλχελμ Ντιλτάυ· στη συνέχεια αναλύονται οι διαδοχικές γενεακές θεωρίες και τα συστήματα περιοδολόγησης της ιστορίας της λογοτεχνίας και της ιστορίας της τέχνης που διατυπώθηκαν από τους Φρανσουά Μαντρέ, Ορτέγκα υ Γκασσέτ, Βίλχελμ Πίντερ, Καρλ Μάννχαϊμ, Ερνστ Μπλοχ, Αλμπέρ Τιμπωντέ, Άρνολντ Χάουζερ, Πιερ Μπουρντιέ, Πιερ Νορά κ.ά.
Προσπαθώ, τέλος, να ιστορικοποιήσω τις παραπάνω θεωρίες ως προς την αλληλουχία και τις αποκλίσεις/διαφοροποιήσεις τους, καθώς και τη διαλεκτική τους αντιπαράθεση εντός του εκάστοτε εννοιολογικού τους πλαισίου.
| Τίτλος βιβλίου: | Η έννοια της "γενιάς" |
|---|
| Υπότιτλος βιβλίου: | Στην περιοδολόγηση της ιστορίας, της ιστορίας της λογοτεχνίας και της ιστορίας της τέχνης |
|---|
| Εκδότης: | Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης |
|---|
| Συντελεστές βιβλίου: | Ματθιόπουλος, Ευγένιος Δ. (Συγγραφέας)
|
|---|
| ISBN: | 9789605245573 | Εξώφυλλο βιβλίου: | Μαλακό |
|---|
| Σειρά εκδότη: | Ιστορία και Κοινωνία | Σελίδες: | 324 |
|---|
| Στοιχεία έκδοσης: | Νοέμβριος 2019, 1η έκδοση | Διαστάσεις: | 24x17 |
|---|
| Κατηγορίες: | Γενικά Βιβλία > Καλές Τέχνες > Ιστορία της Τέχνης |
|---|
Πλησής, Κυριάκος
Ο Κυριάκος Πλήσης γεννήθηκε στην Ακανθού της Αμμοχώστου το 1929. Μετά την αποφοίτησή του από το Ελληνικό Γυμνάσιο Αμμοχώστου, φοίτησε στο Διδασκαλικό Κολλέγιο Μόρφου και εργάστηκε επί μια πενταετία ως δάσκαλος. Εν συνεχεία σπούδασε ελληνική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και μετεκπαιδεύτηκε στα παιδαγωγικά στα Πανεπιστήμια Εδιμβούργου και Λονδίνου. Εργάστηκε στο Α' Γυμνάσιο Αμμοχώστου ως καθηγητής, υποδιευθυντής και γυμνασιάρχης. Το 1973 προήχθηκε σε επιθεωρητή φιλολογικών μαθημάτων. Από το 1975 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου εργάστηκε ως καθηγητής και λυκειάρχης σε διάφορα σχολεία. Το 1985 έγινε σχολικός σύμβουλος και συνταξιοδοτήθηκε το 1989.
Ασχολήθηκε, εκτός από την εκπαίδευση, και με τη λογοτεχνία, ιδιαίτερα με την ποίηση και το δοκίμιο. Βραβεύτηκε τρεις φορές με το Κρατικό Βραβείο Υπουργείου Παιδείας της Κύπρου. Δύο φορές για τις συλλογές δοκιμίων "Προβληματισμοί" 1972, και "Μετά τη χρεοκοπία του δόγματος" 1992, και μια φορά για την ποιητική του συλλογή: "Γραφή οδύνης" 1975. Το 1997 το βιβλίο του "Δοκίμιο περί έρωτος και άλλα δοκίμια" βραβεύτηκε με το βραβείο του Χρήστου Μαλεβίτση. Συνεργάζεται τακτικά με τα περιοδικά "Νέα Παιδεία" και "Ευθύνη" και εκτάκτως με άλλα κυπριακά και ελλαδικά περιοδικά.
