Η παρρησία
Αν η φιλοσοφία θέτει το ερώτημα «ποια είναι η αλήθεια;», υπάρχει κάτι πριν από τη φιλοσοφία, που αποτελεί προϋπόθεσή της: η ικανότητα να αμφισβητείς αυτό που παρουσιάζεται ως αλήθεια, να το αρνείσαι, να του εναντιώνεσαι· η ετοιμότητα να στέκεσαι απέναντι στην αυθεντία, δηλαδή την πνευματική και πολιτική εξουσία, και να τολμάς να της ασκήσεις κριτική ― το «κριτικό ήθος» ή η κριτική στάση.
Ο Φουκώ αφιέρωσε τα τελευταία χρόνια της ζωής του στη μελέτη της ιστορίας του κριτικού ήθους στον δυτικό πολιτισμό και, πιο συγκεκριμένα, σε μια μάλλον παραμελημένη έννοια της αρχαιοελληνικής σκέψης: την έννοια της παρρησίας. Στις διαλέξεις που μεταφράζονται εδώ, τις οποίες έδωσε στο πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϋ το φθινόπωρο του 1983, ο Φουκώ εξετάζει τη γένεση, τις μορφές και την εξέλιξη της παρρησίας από τον 5ο αιώνα π.Χ. μέχρι την ύστερη αρχαιότητα.
Στον Ίωνα του Ευριπίδη παρατηρούμε αρχικά την αμφισβήτηση των θεών ως πηγής της αλήθειας· έδρα της αλήθειας παύει να είναι το μαντείο και γίνεται η ίδια η πόλη. Στον Ορέστη, πάλι του Ευριπίδη, βλέπουμε την παρρησία ως δικαίωμα εντός της δημοκρατικής πόλεως, και τα προβλήματα που αυτή δημιουργεί στο πλαίσιο του δημόσιου ανταγωνισμού για την αλήθεια. Με τον Σωκράτη και τον Πλάτωνα το πρόβλημα της αλήθειας μεταφέρεται από τον δημόσιο χώρο στην ψυχή: Πώς συμβιβάζεται η ζωή που ζεις με την αλήθεια που λες ότι πρεσβεύεις; Στους Κυνικούς η παρρησία παίρνει τη μορφή της δημόσιας αμφισβήτησης των κοινών αξιών, ενώ στους Στωικούς η κριτική στρέφεται στον ίδιο τον εαυτό, και εκδηλώνεται ως μια διαρκής αυτοεξέταση του ατόμου στον αγώνα του για εσωτερική, δηλαδή πραγματική, ελευθερία.
| Τίτλος βιβλίου: | Η παρρησία |
|---|
| Υπότιτλος βιβλίου: | Έξι διαλέξεις για τη γενεαλογία του κριτικού ήθους στην αρχαιότητα |
|---|
| Τίτλος πρωτότυπου: | Discours et vérité |
|---|
| Εκδότης: | Δώμα |
|---|
| Συντελεστές βιβλίου: | Foucault Michel (Συγγραφέας)
Δημητρακόπουλος, Γιάννης Α. (Μεταφραστής)
Σαμαρτζής, Θάνος (Επιμελητής)
|
|---|
| ISBN: | 9786185598242 | Εξώφυλλο βιβλίου: | Μαλακό |
|---|
| Σειρά εκδότη: | Τα οικεία | Σελίδες: | 222 |
|---|
| Στοιχεία έκδοσης: | Ιούλιος 2023 | Διαστάσεις: | 23x15 |
|---|
| Κατηγορίες: | Επιστήμες > Επιστήμες του Ανθρώπου > Φιλοσοφία |
|---|
Βλαβιανός Χάρης
O Χάρης Βλαβιανός γεννήθηκε στη Ρώµη το 1957. Σπούδασε Οικονοµικά και Φιλοσοφία στο Πανεπιστήµιο του Μπρίστολ και Πολιτική Θεωρία και Ιστορία στο Πανεπιστήµιο της Οξφόρδης.
Έχει εκδώσει δώδεκα ποιητικές συλλογές, και η Αυτοπροσωπογραφία του λευκού (2019) απέσπασε το Βραβείο του Ιδρύματος Πέτρου Χάρη - Ακαδημία Αθηνών, το Κρατικό Βραβείο Ποίησης 2019, το βραβείο του λογοτεχνικού περιοδικού «Ο Αναγνώστης» και το βραβείο Public (Κατηγορία «Σύγχρονη Ελληνική Ποίηση»). Ποιήµατά του έχουν µεταφραστεί σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες και έργα του έχουν εκδοθεί στην Αγγλία, στη Γαλλία, στη Γερµανία, στη Σουηδία, στην Ολλανδία, στην Ιρλανδία και στην Ισπανία. Επίσης, έχει εκδώσει τέσσερις συλλογές δοκιµίων. Το 2015 εξέδωσε το πρώτο του μυθιστόρημα µε τίτλο Το αίµα νερό. Έχει µεταφράσει έργα κορυφαίων Αµερικανών και Ευρωπαίων ποιητών, όπως των: Walt Whitman, Εzra Pound, William Blake, John Ashbery, Zbigniew Herbert, Fernando Pessoa, e.e. cummings, Michael Longley, Wallace Stevens και Anne Carson. Έχει μεταφράσει τα Τέσσερα Κουαρτέτα του T.S. Eliot (Εκδ. Πατάκη, 2013, δίγλωσση έκδοση), σύνθεση εµβληµατική στην ιστορία της λογοτεχνίας. Διευθύνει το περιοδικό Ποιητική (εξαμηνιαίο περιοδικό για την τέχνη της ποίησης, που εκδίδουν οι Εκδόσεις Πατάκη), το οποίο το 2018 απέσπασε από τη Διεύθυνση Γραμμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού τιμητική διάκριση στο πλαίσιο των Κρατικών Βραβείων 2019. Το 2020 κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Πατάκη Η άγονη γη (Δίγλωσση έκδοση), του Τ.Σ. ΕΛΙΟΤ, σε εισαγωγή, μετάφραση και σημειώσεις του Χάρη Βλαβιανού.
Διδάσκει ιστορία και πολιτική θεωρία στο Αµερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος.
(Πηγή: "Εκδόσεις Πατάκη", 2022)
