Τα παιδιά της Καλκάντζας
Στην Kαλκάντζα / Ήφαιστο, έναν οικισμό-γκέτο στα βορειοδυτικά της Kομοτηνής, ζουν απομονωμένοι περίπου 2.000 τουρκόφωνοι μουσουλμάνοι, που οι άλλοι τους αποκαλούν Tσιγγάνους. Στη συντριπτική πλειονότητά τους φτωχοί και αμόρφωτοι, οι άνθρωποι της Καλκάντζας απειλούνται μονίμως από κάθε είδους αποκλεισμούς. Τα παιδιά τους φοιτούν στο δίγλωσσο (τουρκόγλωσσο/ελληνόγλωσσο) μειονοτικό σχολείο του οικισμού, ζώντας καθημερινά την αντιπαράθεση μεταξύ τουρκικού και ελληνικού εθνικισμού.
Ποιες είναι οι ανάγκες των παιδιών αυτών και κατά πόσο η παρεχόμενη σε αυτά εκπαίδευση μπορεί να τις καλύψει; Ποιες είναι οι θέσεις των γονέων, των δασκάλων και της διοίκησης της εκπαίδευσης; Ποιες αλλαγές συμβαίνουν, με ποιο ρυθμό εξελίσσονται και τι αποτελέσματα φέρνουν; Τελικά, η εκπαίδευση που παρέχεται στα παιδιά αυτά συμβάλλει στην υπέρβαση ή στη διατήρηση του κοινωνικού τους αποκλεισμού;
Σε αυτά και σε πολλά άλλα ερωτήματα έρχεται να απαντήσει ο συγγραφέας στην παρούσα μελέτη, παρατηρώντας τη ζωή των κατοίκων και κυρίως τη σχολική σταδιοδρομία -και ειδικότερα τη μαθητική διαρροή- των παιδιών της Καλκάντζας για περισσότερο από 8 χρόνια. Οι διαπιστώσεις, ποικίλες και ενδιαφέρουσες, φωτίζουν το τι και γιατί συμβαίνει.
Krishnamurti, Jiddu, 1895-1986
Ο Τζίντου Κρισναμούρτι κατάγεται από οικογένεια Βραχμάνων. Γεννήθηκε το Μάιο του 1895 στο Μαντάναπαλι, ένα μικρό χωριό κοντά στο Μαντράς. Η μητέρα του πέθανε το 1905 και ο πατέρας του, την επόμενη χρονιά, πήγε μαζί με τους τέσσερις γιους του να ζήσει στο Άντιαρ, όπου ήταν τα κεντρικά γραφεία της Θεοσοφικής Εταιρείας, στα οποία τον προσέλαβαν. Λίγο αργότερα ο Κρισναμούρτι υιοθετήθηκε από την Annie Besant, πρόεδρο της Θεοσοφικής, που είχε πειστεί ότι το αγόρι ήταν ο Παγκόσμιος Διδάσκαλος τον οποίο περίμεναν οι θεοσοφιστές σε όλο τον κόσμο. Τρία χρόνια αργότερα τον πήγαν στην Αγγλία για να μορφωθεί, ενώ ίδρυσαν στο όνομά του το "Τάγμα του Αστέρα της Ανατολής", που αριθμούσε χιλιάδες οπαδούς. Το 1929, όμως, ύστερα από 18 χρόνια, ο Κρισναμούρτι το διέλυσε και επέστρεψε όλη την περιουσία του πίσω στους δωρητές της. Η αναγγελία της διάλυσης εκείνη την ημέρα άρχισε έτσι: "Πιστεύω ότι η αλήθεια είναι μια χώρα χωρίς κανένα μονοπάτι προς αυτήν, και δεν μπορεί να πλησιαστεί μέσα από κανένα δρόμο, καμιά θρησκεία, καμιά οργάνωση...".
Από τότε ο Κρισναμούρτι -και μέχρι το θάνατό του, το Φεβρουάριο του 1986- συνέχισε να ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο μιλώντας, συζητώντας και ακούγοντας εκατοντάδες ανθρώπους που ήθελαν να τον δουν. Μιλούσε όπου τον καλούσαν - σε ιδιώτες και μικρά σχολεία, σε πανεπιστήμια ή στο Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών στο Los Alamos και στον Ο.Η.Ε., που τον παρασημοφόρησε για το έργο του, λίγο πριν πεθάνει, το 1985. Ο Κρισναμούρτι ανέπτυξε τη μοναδική, πραγματικά, διδασκαλία του αντλώντας την από την ίδια του την ύπαρξη και τη ζωή του, αφού δεν είχε διαβάσει κανενός είδους φιλοσοφικό ή θρησκευτικό βιβλίο. Έως τώρα έχουν εκδοθεί γύρω στα 80 δικά του βιβλία, ενώ τα πιο πολλά έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 10 γλώσσες σε όλο τον κόσμο. Υπάρχουν επίσης καταγραμμένες, σε βιντεοκασέτες και κασέτες ήχου, δημόσιες ομιλίες του και προσωπικές συζητήσεις του με διάφορους επιστήμονες και πνευματικούς ανθρώπους, ενώ γι' αυτόν έχουν γράψει κείμενα ο Άλντους Χάξλεϋ, ο Χένρι Μίλλερ, η Άιρις Μέρντοχ κ.ά. Ο Κρισναμούρτι υπήρξε τελικώς ένας παγκόσμιος διδάσκαλος. Παρ' όλο που είχε γεννηθεί από Ινδούς γονείς, δε σταμάτησε να δηλώνει ότι δεν είχε καμιά εθνικότητα, ότι δε συνέχιζε καμιά παράδοση και δεν ανήκε σε καμιά οργάνωση. Ο ίδιος βίωσε όλα όσα έλπιζε πως θα μάθουν εκείνοι που τον άκουγαν. Ο Κρισναμούρτι άφησε ένα πολύ μεγάλο υλικό από δημόσιες ομιλίες, συζητήσεις (με δασκάλους, μαθητές, επιστήμονες, σημαντικούς εκπροσώπους διαφόρων θρησκειών, ιδιώτες), τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές συνεντεύξεις, γραπτά κείμενα και επιστολές. Ένα μεγάλο μέρος από αυτό το υλικό έχει καταγραφεί σε βιβλία, κασέτες ήχου και DVD.
