Ο στοχασμός του έξω

Στο κείμενο αυτό ο Μισέλ Φουκώ μάς προτείνει μια φιλοσοφική προέκταση των σύγχρονων αναζητήσεων για τη σχέση μεταξύ γλώσσας και ομιλούντος υποκειμένου. Η γλώσσα δεν είναι πλέον ο χώρος μιας αλήθειας, μιας εσωτερικότητας ή μιας υποκειμενικότητας. Δείχνει τη γυμνή της ουσία, καθώς το υποκείμενο εξαφανίζεται μέσα σ’ αυτήν, αφήνοντας πίσω του μιαν ανυπαρξία, όπου η γλώσσα διαχέεται. Και μέσα σ’ αυτό το χάσμα μεταξύ υποκειμένου και γλώσσας εντοπίζεται η εμπειρία, ο στοχασμός του έξω. Δεν πρόκειται για μιαν αποφατική θεολογία της γλώσσας ούτε για έναν καινούριο μυστικισμό, αλλά για μια γλώσσα που σκάβει τόσο μέσα της ώστε προσκρούει στα όριά της, χάνεται στο περιβάλλον κενό, αμφισβητεί την ίδια την υπόστασή της. Μια τέτοια αντίληψη για τη γλώσσα υπονομεύει, τελικά, τον αυταπόδεικτο χαρακτήρα του ανθρώπινου είναι, αυτόν που αιώνες αναστοχαστικής σκέψης προσπάθησαν να κατοχυρώσουν. Για μιαν ακόμη φορά ο Φουκώ θα εικονογραφήσει τη σκέψη του μέσα από τη λογοτεχνία και την τέχνη: άλλοτε ήταν ο Βελάσκεθ, ο Μπόρχες, εδώ είναι ο Μωρίς Μπλανσό: ένας προνομιακός "μάρτυρας" για τον "στοχασμό του είναι". Το δύσβατο και ερεθιστικό έργο του, στο μεταίχμιο μυθοπλασίας και στοχασμού, θα φωτιστεί μέσα από μια σειρά σχημάτων που προτείνει το βιβλίο.
"Έτσι, η γλώσσα απελευθερώνεται από όλους τους παλιούς μύθους με τους ο ποίους έχει πλαστεί η συνείδησή μας για τις λέξεις, για τον λόγο και για τη λογοτεχνία. Επί μακρόν υπήρχε η αντίληψη ότι η γλώσσα κυριαρχεί επί του χρόνου, ότι λειτουργεί τόσο σαν τη μελλοντική δέσμευση της υπόσχεσης, όσο και σαν τη μνήμη και την αφήγηση· υπήρχε η αντίληψη ότι ήταν προφητεία και ιστορία· πίστευαν επίσης ότι με την κυριαρχική της δύναμη θα φώτιζε το αιώνιο και ορατό σώμα της αλήθειας· πίστευαν ότι η ουσία της έγκειται στη μορφή των λέξεων ή στην πνοή που τις κάνει να πάλλουν. Όμως δεν είναι παρά ένα άμορφο βουητό, μια άμορφη ροή, η ισχύς της έγκειται στην απόκρυψη. Να γιατί είναι ένα με τη διάβρωση του χρόνου· είναι λήθη χωρίς βάθος και διάφανο κενό της αναμονής" (Michel Foucault)
Τίτλος βιβλίου: | Ο στοχασμός του έξω | ||
---|---|---|---|
Υπότιτλος βιβλίου: | Για τον Μωρίς Μπλανσό | ||
Τίτλος πρωτότυπου: | La pensée du dehors | ||
Εκδότης: | Πλέθρον | ||
Συντελεστές βιβλίου: | Foucault Michel (Συγγραφέας) Πατσογιάννης, Βασίλειος (Μεταφραστής) Ρινόπουλος, Λουκάς (Επιμελητής) | ||
ISBN: | 9789603482697 | Εξώφυλλο βιβλίου: | Μαλακό |
Στοιχεία έκδοσης: | Φεβρουάριος 2016 | Διαστάσεις: | 21x14 |
Κατηγορίες: | Λογοτεχνία > Μεταφρασμένη λογοτεχνία > Δοκίμιο Επιστήμες > Θεωρητικές > Φιλολογία |
Foucault Michel
Ο Μισέλ Φουκώ (1926-1984) γεννήθηκε στο Πουατιέ. Σπούδασε στην École Normale Supérieure (1946-1950), όπου έζησε μερικά από τα πιο δύσκολα χρόνια της ζωής του, αποπειρώμενος δύο φορές (1948, 1950) να αυτοκτονήσει. Ξεκίνησε την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία στο Πανεπιστήμιο της Λίλλης (1953-1954), την οποία όμως διέκοψε για να εργαστεί ως σύμβουλος μορφωτικών υποθέσεων του γαλλικού Υπουργείου Εξωτερικών στη Σουηδία και την Πολωνία. Το 1960 επέστρεψε στη Γαλλία και τον επόμενο χρόνο υποστήριξε στη Σορβόννη την περίφημη διατριβή του πάνω στην ιστορία της τρέλας (Folie et Déraison. Histoire de la folie à l’âge classique). Από το 1965 ζει ουσιαστικά στην Τύνιδα, ώς το φθινόπωρο του 1968, οπότε επιστρέφει στο Παρίσι, προκειμένου να αναλάβει τη διεύθυνση του Τμήματος Φιλοσοφίας του νεοϊδρυθέντος Πανεπιστημίου στη Βενσέν. Το 1970 εκλέγεται καθηγητής στο περιώνυμο Κολέγιο της Γαλλίας, στην έδρα που ο ίδιος θα ονομάσει «Ιστορία των συστημάτων σκέψης».
Υπήρξε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος από το 1950 ώς το 1953. Το 1971 ιδρύει την GIP (Groupe d’informations sur les prisons/Ομάδα πληροφόρησης για τις φυλακές), η οποία θα διαλυθεί την επόμενη χρονιά. Στα τέλη του 1978 μεταβαίνει στην Τεχεράνη και δημοσιεύει σειρά άρθρων υποστήριξης της ιρανικής επανάστασης.
Άφησε μεγάλο αριθμό έργων. Ορισμένα, μεταφρασμένα στα ελληνικά:
Ιστορία της σεξουαλικότητας: Η δίψα της γνώσης, μτφρ. Γκλόρυ Ροζάκη, Κέδρος/Ράππας 1978
Οι λέξεις και τα πράγματα: Μια αρχαιολογία των επιστημών του ανθρώπου, μτφρ. Κωστής Παπαγιώργης, επιμ. Παναγιώτης Κονδύλης, Γνώση 1986
Η αρχαιολογία της γνώσης, μτφρ. Κωστής Παπαγιώργης, Εξάντας 1987
Ιστορία της σεξουαλικότητας: Η χρήση των απολαύσεων, μτφρ. Γιώργος Κωνσταντινίδης, Κέδρος/Ράππας 1989
Επιτήρηση και τιμωρία: Η γέννηση της φυλακής, μτφρ. Καίτη Χατζηδήμου και Ιουλιέττα Ράλλη, Κέδρος/Ράππας 1989
Ιστορία της σεξουαλικότητας: Η μέριμνα για τον εαυτό μας, μτφρ. Γιάννης Κρητικός, Κέδρος/Ράππας 1993
Εγώ, ο Πιερ Ριβιέρ, που έσφαξα τη μητέρα μου, την αδελφή μου και τον αδελφό μου: Μια περίπτωση μητροκτονίας-αδελφοκτονίας τον 19ο αιώνα, μτφρ. Γιάννης Οικονόμου, Κέδρος 2002
Για την υπεράσπιση της κοινωνίας, μτφρ. Τιτίκα Δημητρούλια, Ψυχογιός 2002
Ιστορία της τρέλας στην κλασική εποχή, μτφρ. Πάρης Μπουρλάκης, Καλέντης 2007
Η τάξη του λόγου: Εναρκτήριο μάθημα στο Collège de France 1970, μτφρ. Μηνάς Χρηστίδης, Ηριδανός χ.χ.
Από τις εκδόσεις της Εστίας κυκλοφορούν:
Οι μη κανονικοί. Παραδόσεις στο Κολέγιο της Γαλλίας, 1974-1975, μτφρ. Σωτήρης Σιαμανδούρας, 32019
Για την κυβέρνηση των ζωντανών. Παραδόσεις στο Κολέγιο της Γαλλίας, 1979-1980, μτφρ. Γιώργος Καράμπελας - Πάρης Μπουρλάκης, (2020),
Το θάρρος της Αλήθειας. Η κυβέρνηση του εαυτού και των άλλων. Παραδόσεις στο Κολέγιο της Γαλλίας, 1983-1984, μτφρ. Γιώργος Καράμπελας (2022).
(Πηγή: "Βιβλιοπωλείον της Εστίας", 2024)
- Η κυβέρνηση του εαυτού και των άλλων (2024)
- Εγώ, ο Πιερ Ριβιέρ, που έσφαξα τη μητέρα μου, την αδερφή μου και τον αδερφό μου... (2024)
- Η παρρησία (2023)
- Το θάρρος της αλήθειας (2022)
- Η σεξουαλικότητα - Ο λόγος της σεξουαλικότητας (2021)
- Τι είναι ένας συγγραφέας; (2021)
- Για την κυβέρνηση των ζωντανών (2020)
- Γιατί η φυλακή; (2019)
- Ιστορία της σεξουαλικότητας (2019)
- Τι είναι διαφωτισμός (2018)
- Για τη λαϊκή δικαιοσύνη (2018)
- Η ζωγραφική του Μανέ (2017)
- Εισαγωγή στην ανθρωπολογία του Καντ (2017)
- Φυλακή. Κυβερνολογική (2017)
- Η αρχαιολογία της γνώσης (2017)
- Τι είναι κριτική; (2016)
- Η τιμωρητική κοινωνία (2016)
- Υποκειμενικότητα και αλήθεια (2015)
- Η λογοτεχνική θεωρία του εικοστού αιώνα (2013)
- Ο ωραίος κίνδυνος (2013)
- Αυτό δεν είναι πίπα (2013)
- Διάλογος για την κοινωνιολογία και τις ανθρωπιστικές επιστήμες (2013)
- Ιστορία της σεξουαλικότητας (2013)
- Σκέψεις γύρω από τον μαρξισμό, τη φαινομενολογία και την εξουσία (2013)
- Ιστορία της σεξουαλικότητας (2013)
- Η γέννηση της κλινικής (2012)
- Η γέννηση της βιοπολιτικής (2012)
- Ετεροτοπίες και άλλα κείμενα (2012)
- Επιλογή από τα Dits et écrits (2011)
- Ιστορία της σεξουαλικότητας (2011)
- Τρία κείμενα για τον Νίτσε (2011)
- Επιτήρηση και τιμωρία (2011)
- Για τη λαϊκή δικαιοσύνη (2011)
- Η εγγύτητα (2011)
- Οι μη κανονικοί (2010)
- Τρέλα και φιλοσοφία (2009)
- Οι λέξεις και τα πράγματα (2008)
- Το μάτι της εξουσίας (2008)
- Περί θανάτου (2008)
- Ιστορία της τρέλας στην κλασική εποχή (2007)
- Ν(ο)ήματα και γλωσσικοί κόμποι (2007)
- Εξουσία, γνώση και ηθική (2007)
- Κινηματογράφος και λαϊκή μνήμη (2006)
- Η μικροφυσική της εξουσίας (2005)
- Η ιστορία της τρέλας (2004)
- Τρία κείμενα για τον Νίτσε (2004)
- Τα όρια του σώματος (2004)
- Για την υπεράσπιση της κοινωνίας (2002)
- Ο μεγάλος εγκλεισμός (1999)
- Αυτό δεν είναι πίπα (1998)
- Ο στοχασμός του έξω (1998)
- Επιστημολογία (1997)
- Ιστορία της σεξουαλικότητας (1993)
- Επιτήρηση και τιμωρία (1989)
- Ιστορία της σεξουαλικότητας (1989)
- Η αρχαιολογία της γνώσης (1987)
- Ιστορία της σεξουαλικότητας (1978)
- Η τάξη του λόγου ()