Νίκος Λύτρας
[...] Η πλούσια επιστημονική τεκμηρίωση και τα διεισδυτικά κείμενα της συναδέλφου Δρος Αφροδίτης Κούρια, που συνεργάστηκε στενά μ' έναν άλλο ζηλωτή και γνώστη της τέχνης του Νίκου Λύτρα, τον φίλο Δημήτρη Πόρτολο, Γενικό Γραμματέα του ΕΛΙΑ, φωτίζουν και αποκαλύπτουν όλες τις πτυχές της προσωπικότητας και του έργου του σημαντικού αυτού εκπροσώπου του ελληνικού μοντερνισμού. Τους ευχαριστώ και τους δυο και τους συγχαίρω για την υποδειγματική μελέτη που αφιέρωσαν στον ζωγράφο, η οποία προετοίμασε και την οργάνωση της μεγάλης αναδρομικής παρουσίασης του έργου του στην Εθνική Πινακοθήκη. Ευχαριστώ επίσης τον Πρόεδρο του ΕΛΙΑ κ. Μάνο Χαριτάτο, που δέχτηκε πρόθυμα να μοιραστεί μαζί μας τη χαρά αυτής της έκδοσης που προετοίμαζε το Ίδρυμα. Η Άwα Παπαστεργίου συνεργάστηκε με την επιμελήτρια της έκθεσης Αφροδίτη Κούρια στη μουσειολογική-γραμματειακή υποστήριξή της. Η kαθηγήτρια Σόνια Χαραλαμπίδου-Διβάνη και οι άξιοι συνεργάτες της Ειρήνη Χαραλαμπίδου και Κριστιάν Λασκαρίδης είχαν την ευθύνη για το σχεδιασμό και την εμπνευσμένη παρουσίαση της έκθεσης. [...]
Θερμότατες ευχαριστίες οφείλω στα μουσεία και στους συλλέκτες που δάνεισαν με προθυμία τους πίνακές τους, συμβάλλοντας έτσι στην πληρέστερη παρουσίαση του έργου ενός από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του ελληνικού μοντερνισμού.
Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα
Καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης
Διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης
Molière, Jean Baptiste de, 1622-1673
1622-1673. Ο Ζαν-Μπατίστ Ποκλέν, γιος του Ζαν Ποκλέν και της Μαρί Κρεσσέ, γεννιέται το 1622. Σπουδάζει νομικά στην Ορλεάνη, ενώ το 1643 έχοντας ήδη συνδεθεί με την ηθοποιό Μαντλέν Μπεζάρ, συγκροτεί μαζί της τον θίασο "L’Illustre Theatre". Με το ψευδώνυμο Μολιέρος, διευθύνει τον θίασο, ο οποίος εγκαθίσταται στο Παρίσι. Ο θίασος περιοδεύει για δεκατρία χρόνια, ως το 1645. Το 1655 έχουμε την παράσταση της πρώτης σωζόμενης κωμωδίας του Μολιέρου "Ο ασυλλόγιστος στη Λυών", με τον Μολιέρο στο ρόλο του Μασκαρίλλου. Το 1656 παρουσιάζεται το "Ερωτικό πείσμα". Το 1658 ο θίασος μετονομάζεται σε "Θίασο του Κυρίου". Η επιτυχία της φάρσας "Ο ερωτευμένος γιατρός" είναι τέτοια ώστε του παραχωρείται το θέατρο του Πετί Μπουρμπόν. Επόμενη επιτυχία του θιάσου είναι "Οι ψευτοσπουδαίες", το 1659. Το 1660 παρουσιάζεται ο "Σγαναρέλος ή Ο κατά φαντασίαν κερατάς". Ακολουθεί με μεγάλη επιτυχία το έργο "Σχολείο γυναικών", ενώ στη λογοτεχνική διαμάχη που ξεσπά γύρω από το έργο, ο Μολιέρος απαντά με την Κριτική του "Σχολείου γυναικών" και με τον "Αυτοσχεδιασμό των Βερσαλλιών". Το 1664 δίνεται η πρεμιέρα της κωμωδίας "Γάμος με το στανιό" ενώ στις 12 Μαΐου παρουσιάζονται οι τρεις πρώτες πράξεις του "Ταρτούφου". Ο βασιλιάς απαγορεύει αμέσως το ανέβασμα του "Ταρτούφου" στο Παρίσι. Το 1665 δίνεται η πρεμιέρα του "Δον Ζουάν" που, παρά την επιτυχία του, κατεβαίνει μετά από 20 παραστάσεις. Ο Λουδοβίκος ΙΔ΄ δίνει στον θίασο του Μολιέρου τον τίτλο του "Θιάσου του Βασιλιά" και 6000 λίβρες χορηγία. Ακολουθούν τα έργα "Γιατρός με το στανιό" και "Μισάνθρωπος". Το 1667 ακολουθεί η δεύτερη εκδοχή του "Ταρτούφου", παρουσιάζεται στις 5 Αυγούστου και απαγορεύεται την επομένη. Το 1668 ανεβαίνουν ο "Ζωρζ Νταντέν" και "Ο φιλάργυρος". Το 1669 ο Μολιέρος επιστρέφει στον "Ταρτούφο" για μια τρίτη διασκευή, το έργο παίρνει έγκριση και γνωρίζει θριαμβευτική επιτυχία. Το 1670 ανεβαίνει "Ο αρχοντοχωριάτης". Σειρά έχουν "Οι κατεργαριές του Σκαπίνου" το 1671 καθώς και "Οι σοφολογιότατες" το 1672. Στις 10 Φεβρουαρίου δίνεται η πρεμιέρα του έργου "Ο κατά φαντασίαν ασθενής", με τον Μολιέρο στον πρωταγωνιστικό ρόλο του Αργκάν. Κατά τη διάρκεια της τέταρτης παράστασης ο Μολιέρος νιώθει μεγάλη αδιαθεσία, μεταφέρεται στο σπίτι του και εκεί αφήνει την τελευταία του πνοή.
