
Τα "Τριαντάφυλλα μιανής ημέρας", που απαρτίζουν τον παρόντα τόμο, αποτελούν την τελευταία από τις τρεις ποιητικές συλλογές του Τέλλου Άγρα, η οποία εκδόθηκε μετά τον θάνατό του, και μάλιστα με καθυστέρηση δύο δεκαετιών. Ο Κώστας Στεργιόπουλος, ο οποίος επιμελήθηκε την πρώτη έκδοση των ποιημάτων αυτών, έγραφε στην Εισαγωγή του το 1966: "Δεν ξέρω σε τι θα ωφελούσε πια αν απαριθμούσα εδώ όσες ενέργειες έκανα σ’ αυτό το διάστημα για να πετύχω την έκδοσή τους. Το συμπέρασμα είναι πως όλες μου οι προσπάθειες έμειναν χωρίς αποτέλεσμα". Και συνέχιζε: "Η έκδοση αυτή θα ΄ταν προτιμότερο να γινόταν χωρίς η δική μου μεσολάβηση να είναι φανερή, πράμα που κι εγώ θα επιθυμούσα, αν ο ποιητής μας είχε αφήσει καθαρογραμμένα και οριστικά χειρόγραφα. Αλλά ο θάνατος τον πρόφτασε πάνω στην ώρα που άρχιζε να καθαρογράφει τα ποιήματα στην τελική τους μορφή, και πριν καλά καλά τελειώσει την ταξινόμηση. Αναγκαστικά λοιπόν είμαι υποχρεωμένος ν’ αναλάβω την ευθύνη για την παρουσίασή τους και να δώσω ορισμένες εξηγήσεις".
Όπως διηγείται στην Εισαγωγή του ο Κώστας Στεργιόπουλος, ο ίδιος ο Άγρας του εμπιστεύθηκε τα χειρόγραφα των ποιημάτων του «ένα βράδυ, μόλις ένιωσε την κατάστασή του να επιδεινώνεται", με την εντολή να τα εκδώσει μετά τον θάνατό του. Η ακαταστασία των χειρογράφων έφερε τον Στεργιόπουλο αντιμέτωπο με ένα "δεινό εκδοτικό πρόβλημα": τα ποιήματα, που στη συντριπτική τους πλειονότητα είχαν δημοσιευθεί σε περιοδικά από το 1926 μέχρι το 1944, ήταν «ξαναγραμμένα και ξαναδιορθωμένα, έτσι ώστε ακριβώς όμοιο με την πρώτη του μορφή να μην έχει μείνει σχεδόν κανένα απ’ όσα βρέθηκαν στα χαρτιά του. Οι διορθώσεις αυτές, οι προσθήκες, οι διαγραφές, καμωμένες συχνά πάνω στο ίδιο χειρόγραφο, χωρίς να ’χουν σβηστεί παντού κι οι λέξεις ή οι φράσεις της παλαιότερης γραφής, δημιουργούν ένα πλήθος συνδυασμούς και παραλλαγές σε κάθε περίπτωση και προκαλούν φοβερή σύγχυση". Επιπλέον, "στίχοι και στροφές διαφορετικών ποιημάτων είχαν ανακατευτεί, σελίδες έλειπαν". Ωστόσο, η προσήλωση και ο μόχθος του Στεργιόπουλου, σε συνδυασμό με όσα γνώριζε για το έργο χάρη στη στενή γνωριμία του με τον ποιητή, εξασφάλισαν την αίσια έκβαση του εγχειρήματος.
Ο παρών τόμος ακολουθεί πιστά την έκδοση του 1966, με την εισαγωγή και τις φιλολογικές σημειώσεις του Κώστα Στεργιόπουλου. Έχουν διορθωθεί μόνο προφανή τυπογραφικά σφάλματα και αβλεψίες και έχει εκσυγχρονιστεί η ορθογραφία, με γνώμονα να διευκολυνθεί ο σημερινός αναγνώστης. Η έκδοση συμπληρώνεται από ένα Επίμετρο όπου μεταξύ άλλων περιγράφεται γλαφυρά η τύχη του αρχείου του Τέλλου Άγρα και η κατάσταση στην οποία βρισκόταν όταν περιήλθε στο ΕΛΙΑ.
Τίτλος βιβλίου: | Τα ποιήματα | ||
---|---|---|---|
Εκδότης: | Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης | ||
Συντελεστές βιβλίου: | Άγρας, Τέλλος, 1899-1944 (Συγγραφέας) Στεργιόπουλος, Κώστας, 1926-2016 (Επιμελητής) | ||
ISBN: | 9789602506646 | Εξώφυλλο βιβλίου: | Μαλακό |
Στοιχεία έκδοσης: | Οκτώβριος 2017 | Διαστάσεις: | 21x14 |
Σημείωση: | Επίμετρο: Διονύσης Καψάλης. | ||
Κατηγορίες: | Λογοτεχνία > Ελληνική Λογοτεχνία > Ποίηση |
Καβάφης Κωνσταντίνος Π.
Γεννήθηκε το 1863 και πέθανε το 1933, την ημέρα των γενεθλίων του (29 Aπριλίου), στην Aλεξάνδρεια της Aιγύπτου. Στην ίδια αυτή πόλη έζησε τα περισσότερα χρόνια της ζωής του -εκτός από μια παιδική εξαετία στην Aγγλία, μιαν εφηβική υπερδιετία στην Kωνσταντινούπολη, και λιγοστά ταξίδια μεταγενέστερα, από τα οποία τα σπουδαιότερα, αλλά ολιγοήμερα, έγιναν με προορισμό την Aθήνα: το τελευταίο τους σχετίζεται με την περιπέτεια της υγείας, που τελικά οδήγησε τον Kαβάφη στον τάφο. Γόνος οικογένειας μεγαλεμπόρων που ξέπεσε, ο Kαβάφης ζήτησε στα νιάτα του να ασχοληθεί με τη δημοσιογραφία και "να μπει στα πολιτικά", "μα τα παραίτησεν" για να να προσληφθεί τελικά, στα 29 του χρόνια, και να υπηρετήσει επί μια 30ετία (μέχρι το 1922) ως έμμισθος υπάλληλος "εις ένα κυβερνητικόν γραφείον εξαρτώμενον από το Yπουργείον των Δημοσίων Έργων της Aιγύπτου", όπως ο ίδιος προσδιόρισε τη βιοποριστική του εργασία σ' ένα σύντομο αυτοβιογραφικό σημείωμά του. Eξωτερικά τουλάχιστον, η ζωή του Kαβάφη κύλησε μοναχική, "τακτοποιημένη και πεζή", και "θεαματικά και φοβερά" δεν είχε. Aξιομνημόνευτες ίσως είναι μερικές ιδιορρυθμίες της ζωής του, όπως ότι ποτέ δεν έβαλε το ηλεκτρικό ρεύμα στο σπίτι του, και φώτιζε με τα θρυλικά κεριά· ή ότι άφησε πεθαίνοντας μικρή αλλά όχι ασήμαντη περιουσία, καθώς και ένα συναφές μνημόνιο για τις χρηματιστηριακές δραστηριότητες -κυρίως όμως ένα ποιητικό Aρχείο τακτοποιημένο με τη φροντίδα άριστου υπαλλήλου, έτοιμο να δεχθεί τους μελετητές του έργου του. Tέλος είναι πασίγνωστη η ερωτική του ιδιαιτερότητα: τον υποπτεύονταν (κι άλλοι πάλι είσαν ή είναι βέβαιοι) για την ομοφυλοφιλία του, ενώ ο K.Θ. Δημαράς έγραψε για την "μονήρη ικανοποίηση". Δεν πρέπει ωστόσο να παραλειφθεί και μια άλλη φημολογία, κατά την οποία ο Aλέκος Σεγκόπουλος, θαυμαστής της ποίησης και βασικός κληρονόμος της διαθήκης, υπήρξε γιος του Kαβάφη. Aν κάτι εντυπωσιάζει στη ζωή του, είναι ότι αφοσιώθηκε απόλυτα στο έργο του. Tην ίδια εκείνην αφοσίωση υποδηλώνει και η εκδοτική ιδιοτυπία του: μολονότι δημοσίευε τακτικά, ποτέ ο Kαβάφης δεν εξέδωσε δικό του βιβλίο, παρά τύπωνε τα ποιήματά του σε μονόφυλλα που τα συνένωνε, και στη συνέχεια εκείνες τις αυτοσχέδιες "συλλογές" (άλλες χρονολογικές, άλλες με θεματική σειρά των ποιημάτων) τις ενεχείριζε στους γνωστούς και φίλους ή τις έστελνε στους ενδιαφερόμενους που ζητούσαν να γνωρίσουν το έργο του. Tα 154 ποιήματα, το επίσημο ποιητικό σώμα, τυπώθηκε πρώτη φορά το 1935 στην Aλεξάνδρεια, σε πολυτελή έκδοση που την φρόντισαν οι κληρονόμοι του Kαβάφη. Tο έργο αποκαταστάθηκε φιλολογικά με τη γνωστή δίτομη έκδοση του "Ίκαρου" που επιμελήθηκε ο Γ.Π. Σαββίδης το 1963. Στο ελλαδικό αναγνωστικό κοινό ο Kαβάφης έγινε γνωστός με το ιστορικό άρθρο του Γρ. Ξενόπουλου στο περιοδικό "Παναθήναια" (1903), ενώ στο αγγλόφωνο κοινό τον πρωτοσύστησε (1919) ο Άγγλος μυθιστοριογράφος και φίλος του, E. M. Φόρστερ. Aπό τότε μέχρι σήμερα συντελέσθηκε η πανελλήνια και παγκόσμια, πλέον, αναγνώριση του έργου του, που έχει μεταφραστεί σε πολλές σύγχρονες φιλολογίες. Έμπρακτη εξάλλου αναγνώριση αποτελεί και το ότι ο μεγάλος ομότεχνός του, ο Mπέρτολτ Mπρεχτ, έγραψε και δημοσίευσε στα 1953 ένα ποίημα που ολοφάνερη πηγή του έχει τους καβαφικούς "Tρώες".
(Πηγή: "K.Π. Kαβάφης: επίσημος, κρυμμένος και ατελής", "Eρμής",1995)
- Το Γιούσουρι και άλλες φανταστικές ιστορίες (2023)
- Τα αποκηρυγμένα (2023)
- Τα ερωτικά (2023)
- Η τρεχάμενη ηθική (2022)
- Valitut runot (2022)
- Το όνειρο του Πλάτωνα (2022)
- Ποιήματα (2020)
- Τα ποιήματα (2020)
- Το κρυφό σημειωματάριο των ποιητών 3 (2019)
- Poesie scelte (2019)
- Poems (2019)
- Ο έρωτας του Καβάφη (2018)
- Κ. Π. Καβάφης : Εκόμισα εις την τέχνην (2018)
- Notes de poétique et de morale (2017)
- Σημειώματα ποιητικής και ηθικής (2017)
- Ποίηματα (2016)
- Τα ποιήματα (2015)
- Choix de poèmes (2015)
- Ημερολόγιο 2016, Δώδεκα και μισή πώς πέρασεν η ώρα. Δώδεκα και μισή πώς πέρασαν τα χρόνια (2015)
- Κ. Π. Καβάφη: Το λεξικό παραθεμάτων (2015)
- Selected Poems (2014)
- Κ.Π. Καβάφης, Απόκρυφη ιστορία (2014)
- Τα αποκηρυγμένα (2013)
- Τα καλύτερα του Καβάφη (2013)
- Ποίηση (2013)
- Ας φρόντιζαν (2013)
- Απολείπειν ο θεός Αντώνιον (2013)
- Επέστρεφε / Γκρίζα (2013)
- Τα ποιήματα (2013)
- Ιθάκη (2013)
- Τα ποιήματα (2013)
- Επάγγελμα: Ποιητής (2013)
- Ένα μηδέν ένα, 101 Έλληνες ποιητές (2013)
- Φίλοι σε ελαφρήν απόκλιση (2013)
- Απκυρηγμένα (2013)
- Κ. Π. Καβάφης (2013)
- Ποιήματα (2012)
- Λογοτεχνικό ημερολόγιο 2012 (2011)
- Λογοτεχνικό ημερολόγιο 2012 (2011)
- Χρόνος και τόπος (2011)
- Ποιήματα (2011)
- Άπαντα (2010)
- Αυτό το αιματωμένο πράγμα (2009)
- Φερνάντο Πεσσόα, Κ. Π. Καβάφης (2009)
- Κ. Π. Καβάφης, 14 ποιήματα (2009)
- Ο Καβάφης του Θάνου Μικρούτσικου (2009)
- Τα ποιήματα (1897 - 1933) (2008)
- Ανέκδοτα και αποκηρυγμένα ποιήματα (2008)
- Η ελληνική ποίηση του 20ού αιώνα (2008)
- Η ελληνική ποίηση του 20ού αιώνα (2008)
- Τα ποιήματα (2008)
- Όταν οι άγγελοι περπατούν (2007)
- Ποιήματα (2007)
- Τα 154 ποιήματα (2007)
- Άπαντα τα δημοσιευμένα ποιήματα (2006)
- Ποιητική και εικαστική ανθολογία (2006)
- Ιδανικές φωνές κι αγαπημένες... (2006)
- Ποιήματα (2005)
- Ποιήματα (2005)
- Λογοτεχνικό ταξίδι στο Βυζάντιο (2005)
- Τα τραγούδια του κόσμου που αλλάζει (2004)
- Άπαντα ποιητικά (2004)
- Ο Γιάννης Τσαρούχης διαβάζει Καβάφη στο σπίτι του Ανδρέα Εμπειρίκου (2004)
- Amores (2004)
- Ποιήματα (2004)
- Άπαντα ποιητικά (2004)
- 153 και 1 ποιήματα (2004)
- Ποιήματα (2004)
- C. P. Cavafy: The Canon (2004)
- Ανθολογία (2004)
- Ποιήματα (2004)
- Ποιήματα (2003)
- Ποιήματα 1882-1932 (2003)
- Ποιήματα (2003)
- Τα πεζά (2003)
- Greece in Poetry (2003)
- Άπαντα τα ποιήματα (2003)
- Ποιήματα (2003)
- Poems (2003)
- Ποιήματα (2003)
- Πρώτο ταξίδι στην Ελλάδα (2002)
- Αυτόγραφα ποιήματα 1896-1910 (2002)
- Ποιήματα (2001)
- Τα ποιήματα (2001)
- Περιμένοντας τους βαρβάρους (2000)
- Τα ποιήματα (2000)
- Τα ποιήματα (2000)
- A Greek Quintet (2000)
- Άπαντα ποιητικά (1999)
- Modern Greek Poetry (1999)
- Άπαντα ποιητικά (1999)
- Ποιήματα εν όλω (1998)
- Ποιήματα (1997)
- Οι ψυχές των γερόντων (1996)
- Ποιήματα Β': 1919-1933 (1996)
- Ποιήματα Α': 1896-1918 (1996)
- Ποιήματα (1996)
- Prayer (1996)
- Επίσημος, κρυμμένος και ατελής (1995)
- Poèmes inédits 1882-1923 (1994)
- Ατελή ποιήματα 1918-1932 (1994)
- Κρυμμένα ποιήματα (1993)
- Εις το φως της ημέρας (1993)
- Ποιήματα (1990)
- Τα ποιήματα (1990)
- Τα ανέκδοτα ποιήματα (1990)
- Τα αποκηρυγμένα ποιήματα (1990)
- Ποιήματα (1984)
- Ιδανικές φωνές κι αγαπημένες (1983)
- Ανέκδοτα σημειώματα ποιητικής και ηθικής (1983)
- Άπαντα (1982)
- Άπαντα (1982)
- Άπαντα (1982)
- Άπαντα (1982)
- Επιστολές στον Μάριο Βαϊάνο (1979)
- Ποιήματα ()
- Άπαντα ()
- Άπαντα ()
- Ποιήματα ()
- Ποιήματα ()
- Ποιήματα ()
- Άπαντα ()