Άμλετ
Ποια έκδοση του πρωτοτύπου να είχε μπροστά του ο Κοσμάς Πολίτης, όταν μετέφραζε τον Άμλετ; Και ποιες ήταν οι μεταφράσεις που είχαν ήδη γίνει στην ελληνική γλώσσα και θα μπορούσε να τις συμβουλευθεί; Ως προς το πρώτο από τα δύο αυτά ερωτήματα, βρισκόμαστε περίπου στην ίδια θέση με τον Γ. Π. Σαββίδη, όταν, κατά την επιμέλεια της έκδοσης της μετάφρασης του Άμλετ από τον Κωνσταντίνο Θεοτόκη, άφηνε το ίδιο ερώτημα αναπάντητο· κάποιες φορές, μάλιστα, κατά την παρούσα έρευνα, οδηγηθήκαμε στην υπόθεση ότι Κοσμάς Πολίτης και Κωνσταντίνος Θεοτόκης, ανεξάρτητα από την χρονική απόσταση που τους χώριζε, χρησιμοποίησαν το ίδιο (ανεξακρίβωτο) πρωτότυπο - μία έκδοση του πρωτοτύπου, εν πάση περιπτώσει, η οποία ακολουθούσε (πιθανότατα), όπως συνηθιζόταν, εξάλλου, αρχικά, το κείμενο του πρώτου Folio (F), δηλαδή, της πρώτης έκδοσης των Απάντων (1623) του Σαίξπηρ και όχι το κείμενο του δεύτερου Quarto (Κουάρτο), το Q2 (1604,1605), το οποίο, ύστερα από την μνημειώδη μελέτη του Dover Wilson (1930/ επανέκδοση Cambridge, 1969), καθιερώθηκε ως το αυθεντικότερο. Επιπλέον, ο Κοσμάς Πολίτης είχε, παράλληλα, στην διάθεσή του μία επιλογή από ελληνικές μεταφράσεις. Πιο συγκεκριμένα, και ενώ δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς είχε ολοκληρώσει την δική του μετάφραση (πιθανότατα πολύ πριν την παραδώσει, το 1971, στην Μαριέττα Ριάλδη - αν και δεν μπορούμε να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο να έγιναν διορθώσεις και συμπληρώσεις στο ήδη έτοιμο κείμενο, με την προοπτική της δημοσιοποίησής του, εν προκειμένω, στα μέλη του θιάσου), οι μεταφράσεις του Άμλετ στην ελληνική γλώσσα μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1960, συμπεριλαμβανομένων των επανεκδόσεών τους, ήταν αρκετές και ανήκαν κατά σειράν στους: Ιωάννη Περβάνογλου, Δημήτριο Βικέλα, Ιάκωβο Πολυλά, Μιχάλη Δαμιράλη, Δημήτρη Κοτοπούλη (χειρόγραφη), Άγγελο Βλάχο, Δ. Κανδηλιώτη (χειρόγραφη), Κωνσταντίνο Θεοτόκη (χειρόγραφη), Άγγελο Σεφεριάδη (χειρόγραφη), Βασίλη Ρώτα, Β. Λιάσκα (πεζόμορφη διασκευή) και Εμμανουήλ Βικέτο. Βεβαίως, τις χειρόγραφες εργασίες δεν θα μπορούσε να τις έχει υπ' όψιν του ο Κοσμάς Πολίτης, ούτε και είναι υποχρεωτικό να γνώριζε όλες τις μέχρι τότε εκδοθείσες μεταφράσεις.
Οι λόγοι για τους οποίους προχωρήσαμε στην παρούσα έκδοση είναι, κατ' αρχάς, δύο ειδών. Πρώτον, λόγοι θεατρικού ενδιαφέροντος, με την έννοια ότι θα άξιζε να δημοσιευθεί το κείμενο μιας παράστασης, η οποία, μάλιστα, ανέβηκε στην διάρκεια της Απριλιανής Δικτατορίας και, επιπλέον, σημείωσε επιτυχία. Δεύτερον, λόγοι φιλολογικού και λογοτεχνικού ενδιαφέροντος, καθώς η ανά χείρας μετάφραση έγινε από τον ποιητικότερο, κατά την άποψη έγκυρων κριτικών, πεζογράφο της διάσημης Γενιάς του '30, τον Κοσμά Πολίτη - ο αναγνώστης, μάλιστα, θα έχει στην διάθεσή του μεγαλύτερο μέρος του μεταφρασμένου κειμένου από εκείνο που «παίχτηκε», τελικά, στην παράσταση του Πειραματικού Θεάτρου, αν και το πλήρες κείμενο έχει, μάλλον, οριστικά χαθεί. Ως τρίτο λόγο θα μπορούσαμε να προβάλουμε, με κάθε επιφύλαξη, την ευκαιρία, η οποία, στην πραγματικότητα, προέκυψε κατά την διάρκεια της επιμέλειας του κειμένου (άρα είναι περισσότερο αιτιατό παρά αιτία), να συγκρίνουμε/αντιπαραβάλουμε (όχι συστηματικά, βεβαίως, αλλά πολύ συνοπτικά και, οπωσδήποτε, σε πολύ λίγα, επιλεγμένα, σημεία) αρκετές από τις μεταφράσεις του Άμλετ που έχουν κυκλοφορήσει στην ελληνική γλώσσα, τόσο μεταξύ τους όσο και με το πρωτότυπο - είναι, δε, αξιοπρόσεκτο το ότι ορισμένα προβληματικά σημεία δεν έχουν ελκύσει ακόμη το ενδιαφέρον που θα τους άξιζε.
| Τίτλος βιβλίου: | Άμλετ | ||
|---|---|---|---|
| Υπότιτλος βιβλίου: | Το κείμενο της παράστασης του "Πειραματικού Θεάτρου" τής Μαριέττας Ριάλδη, 1971 - 1972 | ||
| Εκδότης: | Νεφέλη | ||
| Συντελεστές βιβλίου: | Shakespeare, William, 1564-1616 (Συγγραφέας) Πολίτης, Κοσμάς, 1888-1974 (Μεταφραστής) Τσούπρου, Σταυρούλα Γ. (Επιμελητής) | ||
| ISBN: | 9789605040970 | Εξώφυλλο βιβλίου: | Μαλακό |
| Σειρά εκδότη: | Θέατρο | Σελίδες: | 187 |
| Στοιχεία έκδοσης: | Ιούνιος 2014 | Διαστάσεις: | 21x14 |
| Σημείωση: | Σημειώσεις, επίμετρα: Σταυρούλα Γ. Τσούπρου. | ||
| Κατηγορίες: | Λογοτεχνία > Μεταφρασμένη λογοτεχνία > Θέατρο | ||
Shakespeare, William, 1564-1616
1564. Γεννιέται ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ.
1582. Ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ παντρεύεται την Ανν Χάθαγουεη.
1592. Πρώτη παράσταση (;) των έργων "Ερρίκος ο Στ΄" (1,2,3), "Ριχάρδος ο Γ΄" και "Τίτος Ανδρόνικος".
1593. Δημοσιεύεται το ποίημα "Αφροδίτη και Άδωνις" του Σαίξπηρ. Πρώτη παρασταση (;) των έργων "Το ημέρωμα της Στρίγγλας", "Η κωμωδία των παρεξηγήσεων", "Οι δύο άρχοντες από τη Βερόνα" και "Αγάπης αγώνας άγονος".
1594. Δημοσίευεται το ποίημα του Σαίξπηρ "Ο βιασμός της Λουκρητίας". Πρώτη παράσταση (;) του έργου "Ρωμαίος και Ιουλιέτα". "Ο Βασιλιάς Ληρ" καταχωρίζεται στο μητρώο των βιβλιοπωλών. Ο Φίλιπ Χένσλοου αναφέρει στο ημερολόγιο του το ανέβασμα των έργων "Τίτος Ανδρόνικος" και "Το ημέρωμα της Στρίγγλας".
1595. Ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ αναφέρεται μεταξύ των ηθοποιών που έδωσαν παραστάσεις στη βασίλισσα και πληρώνεται 20 λίρες. Πρώτη παράσταση (;) των έργων "Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας" και "Ριχάρδος ο Β΄".
1596. Χορηγείται θυρεός στον Ουίλλιαμ Σαίξπηρ. Πρώτη παράσταση (;) του "Βασιλιά Ιωάννη" και του "Εμπόρου της Βενετίας".
1597. Πρώτη παράσταση (;) του έργου "Ερρίκος Δ΄".
1598. Ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ καταγράφεται ως φοροφυγάς. Πρώτη παράσταση των έργων "Ερρίκος ο Στ΄" (2) και "Πολύ κακό για το τίποτα".
1599. Ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ αναφέρεται ως μέτοχος του οικοπέδου του θεάτρου "Σφαίρα" και οφειλέτης φόρων. Πρώτη παράσταση (;) των έργων "Ερρίκος ο Ε΄", "Όπως σας αρέσει" και "Ιούλιος Καίσαρας".
1600. Αναφέρεται ότι ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ οφείλει 13 σελίνια και 4 πένες φόρο στο Σάσεξ. Πρώτη παράσταση (;) των έργων "Οι εύθυμες κυράδες του Ουίνδσορ" και "Τρωίλος και Χρυσηίδα".
1601. Πρώτη παράσταση (;) των έργων "Όπως σας αρέσει" και "Άμλετ".
1602. Ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ αγοράζει 107 στρέμματα καλλιεργήσιμης γης στο Παλιό Στράτφορντ και ένα σπίτι στο Τσάπελ Λέην. Πρώτη παράσταση (;) του έργου "Δωδέκατη νύχτα".
1603. Τελευταία συμμετοχή του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ ως ηθοποιού στο θέατρο. Το "Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας" παίζεται στο Χάμπτον Κορτ.
1604. Ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ αναφέρεται στην έκθεση του "Master of the Great Wardrobe" (Υπεύθυνος του Βασιλικού Βεστιαρίου) ως παριστάμενος με το θίασο οι "Άνθρωποι του Βασιλιά" στον εορτασμό της στέψης του βασιλιά Ιακώβου Α΄. Παρουσιάζεται στο Ουάιτχολ το έργο "Οθέλλος". Παρουσιάζονται στην Αυλή τα έργα "Εύθυμες κυράδες του Ουίνδσορ". Πρώτη παράσταση (;) των έργων "Τέλος καλό, όλα καλά" και "Οθέλλος".
1605. Παρουσιάζονται στην Αυλή τα έργα "Αγάπης αγώνας άγονος" και "Ερρίκος ο Ε΄" στις 7 Ιανουαρίου και ο "Έμπορος της Βενετίας" στις 10 και 12 Φεβρουαρίου.
1606. Γεννιέται ο θεατρικός συγγραφέας Ουίλλιαμ Ντάβεναντ, που ισχυριζόταν πως ήταν νόθος γιός του Σαίξπηρ. Παίζεται ο "Βασιλιάς Ληρ" στο Ουάιτχολ. Πρώτη παράσταση (;) των έργων "Μάκμπεθ" και "Βασιλιάς Ληρ".
1607. Πρώτη παράσταση (;) των έργων του Σαίξπηρ "Αντώνιος και Κλεοπάτρα", "Κοριολανός" και "Τίμων ο Αθηναίος".
1611. Πρώτη παράσταση (;) των έργων του Σαίξπηρ "Το χειμωνιάτικο παραμύθι" και "Τρικυμία".
1613. Ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ αγοράζει σπίτι στην περιοχή Μπλακφράϊαρς. Πρώτη παράσταση (;) του έργου "Ερρίκος ο Η΄".
1615. Ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ αντιδικεί με τον Μάθιου Μπέικον για την ιδιοκτησία του θεάτρου "Μπλακφράϊαρς".
1616. Ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ υπογράφει τη διαθήκη του στις 25 Μαρτίου. Θάνατος και ταφή στις 25 Απριλίου.
- Η θύελλα (2023)
- Ρωμαίος και Ιουλιέτα (2023)
- Ρωμαίος και Ιουλιέτα (2023)
- Ρωμαίος και Ιουλιέτα (2023)
- Πολλή φασαρία για το τίποτα (2022)
- Άμλετ (2022)
- Ρωμαίος και Ιουλιέτα (2021)
- 25 σονέτα (2021)
- Μάκβεθ (2021)
- Άμλετ (2021)
- Ο βιασμός της Λουκρητίας (2021)
- Ο βασιλιάς Ληρ (2020)
- Ιούλιος Καίσαρας (2020)
- Ο έμπορος της Βενετίας (2020)
- Ρωμαίος και Ιουλιέτα (2020)
- Ιούλιος Καίσαρ (2020)
- Οθέλλος ο μαύρος της Βενετίας (2019)
- Περικλής (2019)
- Δωδέκατη νύχτα (2019)
- Τίμων ο Αθηναίος (2018)
- Ρωμαίος και Ιουλιέττα (2018)
- Η κωμωδία των παρεξηγήσεων (2018)
- Ρωμαίος και Ιουλιέτα (2018)
- Σονέτα (2018)
- Μακμπέθ (2017)
- Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας (2017)
- Οι εύθυμες κυράδες του Ουίνδσορ (2017)
- Δωδέκατη νύχτα ή Αυτό που επιθυμείτε (2017)
- Κοριολανός (2017)
- Τα σονέτα (2016)
- Ανθολόγιο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ (2016)
- Δωδέκατη νύχτα (2015)
- Βασιλιάς Ληρ (2015)
- Οι δύο ευγενείς από τη Βερόνα (2015)
- Άμλετ (2015)
- Άμλετ (2015)
- Ο έμπορος της Βενετίας (2014)
- Μάκβεθ (2013)
- Ποιήματα του χειμώνα (2013)
- Τρωίλος και Χρυσηίδα (2012)
- Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας (2012)
- Ρωμαίος και Ιουλιέτα (2011)
- Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας (2011)
- Περικλής (2011)
- Θεατρικοί μονόλογοι (2010)
- Τίτος Ανδρόνικος (2010)
- Θεατρικοί διάλογοι (2010)
- Όπως σας αρέσει (2010)
- Δωδεκάτη νύχτα ή Ό,τι προτιμάτε (2010)
- Δωδέκατη νύχτα (2010)
- Η τραγική ιστορία του Άμλετ πρίγκιπα της Δανιμαρκίας (2009)
- Ανθολόγιο (2009)
- Όπως σας αρέσει (2009)
- Ρωμαίος και Ιουλιέτα (2009)
- Ουίλιαμ Σαίξπηρ, Η τέχνη της αγάπης (2009)
- Η κωμωδία των παρεξηγήσεων (2008)
- Ρωμαίος και Ιουλιέττα (2008)
- Το ημέρωμα της στρίγγλας (2008)
- Τρικυμία (2008)
- Δωδέκατη νύχτα ,ή, Ό,τι θελήσετε (2008)
- Άμλετ (2007)
- Ερρίκος ο ΣΤ' (2007)
- Περικλής (2007)
- Ερρίκος ο ΣΤ' (2007)
- Ερρίκος ο ΣΤ' (2007)
- Ρωμαίος και Ιουλιέτα (2007)
- Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας (2007)
- Μακμπέθ (2007)
- Κυμβελίνος. Τρωίλος και Χρυσηίδα. (2007)
- Ρωμαίος και Ιουλιέτα (2007)
- Μακμπέθ (2007)
- Οθέλλος (2006)
- Οθέλλος. Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας. (2006)
- Ερρίκος ο Η΄ (2006)
- Μεγάλα κλασικά για μικρά παιδιά (2006)
- Αντώνιος και Κλεοπάτρα. Η στρίγγλα που έγινε αρνάκι. (2006)
- Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας (2006)
- Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας (2006)
- Τίμων ο Αθηναίος (2006)
- Ερρίκος ο Ε' (2006)
- Δωδεκάτη νύχτα + CD (2006)
- Βασιλιάς Ληρ (2006)
- Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας (2006)
- Ο έμπορος της Βενετίας (2005)
- Το ημέρωμα της στρίγγλας (2005)
- Βασιλιάς Ιωάννης (2005)
- Ρωμαίος και Ιουλιέτα (2005)
- Ερρίκος ο Δ (2005)
- Ο βασιλιάς Ερρίκος ο Δ΄ (2005)
- Βασιλιάς Ιωάννης (2005)
- Ερρίκος ο Δ (2005)
- Σονέτα (2005)
- Το χειμωνιάτικο παραμύθι (2005)
- Η στρίγγλα που έγινε αρνάκι (2004)
- Το χειμωνιάτικο παραμύθι (2004)
- Ο βασιλιάς Ριχάρδος ο Β΄ (2004)
- Οι εύθυμες κυράδες του Ουίντσορ (2004)
- Ρομέο και Ιουλιέτα, η τρίτη μνήμη (2004)
- Ιούλιος Καίσαρας (2004)
- Τέλος καλό όλα καλά (2004)
- Ιούλιος Καίσαρας (2004)
- Ρωμαίος και Ιουλιέτα (2004)
- Με το ίδιο μέτρο (2004)
- Άμλετ (2004)
- Ο βασιλιάς Ριχάρδος ο Γ΄ (2004)
- Τα τραγούδια του κόσμου που αλλάζει (2004)
- Κυμβελίνος (2004)
- Ρωμαίος και Ιουλιέττα (2003)
- Ρωμαίος και Ιουλιέτα (2003)
- Ρωμαίος και Ιουλιέτα και άλλες ιστορίες (2003)
- Αγάπης αγώνας άγονος (2003)
- Κυμβελίνος (2003)
- Περί έρωτος (2003)
- Δωδέκατη νύχτα (2003)
- Αγάπης αγώνας άγονος (2003)
- Οθέλλος (2003)
- Ο βασιλιάς Ληρ (2002)
- Οι δυο άρχοντες από τη Βερόνα (2002)
- Κοριολανός (2002)
- Οι εύθυμες κυράδες του Γουίντζορ (2002)
- Ρωμαίος και Ιουλιέτα (2002)
- Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας (2002)
- Ρωμαίος και Ιουλιέτα (2001)
- Το ημέρωμα της στρίγκλας (2001)
- Η κωμωδία των παρεξηγήσεων (2001)
- Τρωίλος και Χρυσηίδα (2001)
- Οθέλλος (2001)
- Αντώνιος και Κλεοπάτρα (2001)
- Ριχάρδος ο Β (2001)
- Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας (2000)
- Άμλετ (2000)
- Αμλέτος (2000)
- Άμλετ (2000)
- Οθέλλος (2000)
- Μακμπέθ (2000)
- Η τρικυμία (2000)
- Άμλετ (1999)
- Ο βασιλιάς Ληρ (1999)
- Ο έμπορος της Βενετίας (1999)
- Μακμπέθ (1999)
- Ρωμαίος και Ιουλιέτα (1999)
- Η τρικυμία (1999)
- Δωδέκατη νύχτα (1999)
- Ριχάρδος ο Γ (1999)
- Η τρικυμία (1998)
- Οι πρόσχαρες κυρίες του Γουΐνδσορ (1998)
- Τρωίλος και Χρυσηίδα (1998)
- Τίτος Ανδρόνικος (1998)
- Η τρικυμία (1998)
- Σονέτα (1998)
- Ο βασιλιάς Ερρίκος ο Δ΄ (1997)
- Άμλετ (1997)
- Τρωίλος και Χρυσίδα (1997)
- Τέλος καλό όλα καλά (1997)
- Ο βασιλιάς Ερρίκος ο ΣΤ΄ (1997)
- Ο βασιλιάς Ριχάρδος ο Γ΄ (1997)
- Δωδεκάτη νύχτα (1997)
- Μακμπέθ (1997)
- Ιούλιος Καίσαρας (1997)
- Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας (1997)
- Αντώνιος και Κλεοπάτρα (1997)
- Οθέλος (1997)
- Πολύ κακό για τίποτα (1997)
- Περικλής (1997)
- Ιούλιος Καίσαρας (1997)
- Ο βασιλιάς Ερρίκος ο Ε΄ (1997)
- Αγάπης αγώνας άγονος (1997)
- Μάκβεθ (1996)
- Η τρικυμία (1996)
- Πολύ κακό για το τίποτα (1996)
- Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας (1996)
- Ρωμαίος και Ιουλιέττα (1996)
- Το χειμωνιάτικο παραμύθι (1995)
- Ρωμαίος και Ιουλιέτα (1995)
- Η τραγωδία του Άμλετ, πρίγκιπα της Δανίας (1995)
- Όπως σας αρέσει (1994)
- Ιστορίες από τον Σαίξπηρ (1993)
- Ρωμαίος και Ιουλιέττα (1993)
- Δωδέκατη νύχτα (1993)
- Η τρικυμία (1993)
- Βασιλιάς Ιωάννης (1992)
- Η κωμωδία των παρεξηγήσεων (1992)
- Μάκβεθ (1992)
- Οθέλλος (1991)
- Κυμβελίνος (1991)
- Βασιλιάς Ληρ (1990)
- Κοριολανός (1990)
- Σονέτα (1990)
- Ποιήματα (1990)
- Κοριολανός (1990)
- Ο βασιλιάς Ερρίκος ο ΣΤ΄ (1990)
- Ο βασιλιάς Ερρίκος ο ΣΤ΄ (1990)
- Ο βασιλιάς Ερρίκος ο Η΄ (1989)
- Με το ίδιο μέτρο (1989)
- Ρωμαίος και Ιουλιέτα (1989)
- Όπως αγαπάτε (1989)
- Ο βασιλιάς Ριχάρδος ο Β΄ (1989)
- Δωδέκατη νύχτα (1989)
- Τίτος Ανδρόνικος (1989)
- Τίμων ο Αθηναίος (1989)
- Το ημέρωμα της στρίγγλας (1989)
- Οι εύθυμες κυράδες του Ουίνζορ (1989)
- Η τρικυμία (1989)
- Ιούλιος Καίσαρας (1989)
- Ο έμπορος της Βενετίας (1989)
- Αντώνιος και Κλεοπάτρα (1989)
- Η κωμωδία με πλάνες (1989)
- Οι δύο άρχοντες της Βερόνας (1989)
- Τα σονέτα (1978)
- Τα ποιήματα (1977)
- Ρωμαίος και Ιουλιέτα ()
Δείτε επίσης:
Είδατε πρόσφατα:
